Petrol fiyatları nefes aldırdı
Abone olPetrol fiyatlarındaki ortalama 10 dolarlık bir düşüş, hükümetin bütçesine yansıyacak.
Petrol fiyatlarındaki ortalama 10 dolarlık bir düşüş,
Türkiye’nin toplam enerji ithalatını 4.2 milyar dolar, cari açığı
da 3.5 milyar dolar azaltacak. Ham petrolün ortalama varil
fiyatının 74-75 dolar düzeylerinden, 60 doların altına gerilemesi,
2005 yılında 8.6 milyar dolar tutarında ham petrol ithal eden
Türkiye’nin ithal petrol faturasında yarıya yakın bir azalma
sağlayacak
Petrol fiyatlarındaki düşüş, 21 milyar dolara ulaşan cari işlemler
açığında da yaklaşık 3,5 milyar dolarlık bir azalma imkanı
sağlayacak. Petrol fiyatlarındaki düşüş, enflasyonu da indirici
yönde bir etkide bulunacak.
Uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley’in hesaplamalarına
göre, Türkiye’nin cari işlemler açığının artmasında yüzde 70’ten
fazla olumsuz etkiye sahip olan toplam enerji ithalatı (ham
petrol,petrol ürünleri, doğal gaz, kömür vb.), petrol
fiyatlarındaki düşüş çerçevesinde gerileyecek. Bu yılki toplam
enerji ithalatı ise 28.3 milyar dolar olarak tahmin ediliyor.
Morgan Stanley’e göre, petrol fiyatlarında ortalama 10 dolarlık bir
düşüş, bu yıl Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) temelinde yüzde 7.4
olarak tahmin edilen cari işlemler açığının, yüzde 3.7’ye
gerilemesine katkıda bulunacak.
2005’TE 8 MİLYAR DOLARLIK EK YÜK
Geçen yıl başında 40 dolar olarak tahmin edilen petrol fiyatları,
2005’i ortalama fiyatlarla 52 dolarla tamamladı, bu artış Türkiye
ekonomisinde 7-8 milyar dolara varan bir ek yük yarattı.
Ocak-Haziran dönemleri itibarıyla petrol ithalatının getirdiği ek
yük ise 4.4 milyar dolara ulaştı
Türkiye’de 2005 yılı ham petrol ithalatı yüzde 5.5 oranında artarak
23.5 milyon ton olarak gerçekleşmişti. 2005 yılında 8.6 milyar
dolar tutarında ham petrol ithal eden Türkiye’nin ödediği fatura,
2004 yılına göre yüzde 41.9 arttı.
FİYATLARDAKİ ARTIŞTA SİYASİ NEDENLER ETKİLİ
Petrol fiyatlarında, bu yılın başından itibaren hızlı artışlar oldu
ve ham petrol fiyatları varil başına 80 dolar düzeyine kadar
tırmandı. Bu gelişme, petrol üreten ülkelerin gelirini artırırken,
Türkiye gibi petrol ithalatına bağımlı ülkelerin ödemeler dengesine
ise ek yük getirdi.
Bu yıl, petrol fiyatlarındaki artış, dünya ticaretine de damgasını
vurdu. Petrol ve diğer madencilik ürünlerinin dünya ticaretindeki
payı 1985 yılından beri en yüksek seviyesine çıkarak yüzde 16’ya
yükseldi.
Uluslararası ham petrol fiyatının ekonomik olmaktan çok siyasi
nedenlerle arttığına dikkati çeken uzmanlar, İran, Nijerya,
Venezuela ve Ortadoğu’daki gelişmelere bağlı petrol fiyatlarında
varil başına 15-20 dolarlık bir siyasi belirsizlik maliyeti
bulunduğunu, bu belirsizliklerin ortadan kalkması halinde, petrolün
varil fiyatının 60 doların altına inebileceğini vurguluyorlar.
Petrol fiyatlarındaki artışın ekonomik nedenleri olarak ise Petrol
İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC’in fiyatlardaki gerilemeye karşı
direnç göstermesi, Çin’in ve Hindistan’ın hızlı büyümesi nedeniyle
artan petrol talebi ile ABD ve Japonya ile Almanya’nın aşırı petrol
stoklaması” olarak sıralanıyor.
Ayrıca bu yılki ortalama petrol varil fiyatının 64 dolar
düzeylerinde olacağı tahmin edilirken, 50-55 dolar düzeyinin altına
inmesi ise pek mümkün görünmüyor.