Patlamada asker-siyasetçi gerginliği

İstanbul’da gerçekleştirilen terör saldırıların Türk askerlerinde gerginlik yarattığı öne sürüldü. New York Times gazetesi, intihar eylemlerinin Türk askerleri üzerindeki etkilerini değerlendirirken “Birçok kişi için olay Türk askerlerinin güçlü, bağımsız ve Türk siyasetinin varlığı her zaman hissedilen patronu olmaya devam ettiğini gösterdi” diye yazdı. New York Times gazetesi, Graig S. Smith imzalı yazısında, terör saldırılarının ve siyasetin Türk askerlerini gerginleştirdiğini öne sürdü. İstanbul’da 20 Kasım’da gerçekleştirilen saldırıların hemen ardından askerlerin kentin stratejik kavşakları ve köprülere konuşlandığına dikkat çeken gazete, daha sonra hükümeti de şaşırtan bu konuşlamanın bir “yanlışlık” olarak nitelendirildiğini, askerlerin valiliğin uyarısı üzerine kışlalarına döndüğünü belirtti. Gazete, “Ancak birçok kişi için olay, hükümetin generalleri sivil kontrolünün altına alma çabasına karşın Türkiye’nin askerlerinin güçlü, bağımsız ve Türk siyasetinin varlığı her zaman hissedilen patronu olmaya devam ettiğini gösterdi” diye yazdı. Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılmak istediğini ancak AB’nin öne sürdüğü en zorlu koşullardan birinin askerlerin siyaset sahnesinden çekilmesinin olduğunu kaydeden gazete, Türk generallerinin sanki siyasetçilerin emir vermesini beklemeye henüz alışmadığı yorumunu yaptı. Türk ordusunun geçen yıl yapılan genel seçimler sırasında düşük bir profil gösterdiğini, bunun da Tayyip Erdoğan’ın partisinin iktidarı son 50 yılın en büyük çoğunluğuyla ele almasını mümkün kıldığını öne süren New York Times, geçen Temmuz ayında hükümetin MGK’nın yetkilerini kısaltmak için attığı adımlara dikkat çekti. New York Times, birçok kişinin Türkiye’nin siyasi kurumların olgunlaşırken ülkenin bekçiliğini yaptığı için generalleri alkışladığını, askerlerin şimdi AB üyeliğinin karşılığında kontrolü teslim etmeye hazır olduklarını söylediğini kaydetti. Türk askerlerinin ülkenin Avrupa’ya sağlayabileceği en büyük varlıklardan biri olduğunu savunan gazete, AB’nin ABD’den bağımsız bir güvenlik ve savunma politikasına şekil vermeye çalıştığını anımsattı. Yarım milyar asker ve ABD’den sonra dünyanın en büyük F-16 uçak filosuna sahip Türkiye’nin Avrupa’nın savunmasına yapacağı katkıya dikkat çeken New York Times, buna karşın generallerin endişeleri olduğunun bilindiğini belirtirken “Analistler, değişimler şimdilik düzeysel ve askerlerin Türk toplumundaki gücünün daha az belirgin olsa bile geniş ve derin olmaya devam ettiğini söylüyorlar” diye yazdı. ABD’li gazete, askerlerin diğer tüm devlet kurumlarına göre daha çok parası olduğunu öne sürerek Türkiye’nin savunmaya yılda 10 milyar dolar harcadığını, Türkiye’nin savunma harcamalarının GSMH’a oranının NATO ülkeleri arasında en yüksek oranı oluşturduğunu belirtti. Gazete, askerlerin ayrıca düzinelerce şirketteki paylarından milyarlarca dolar aldığını da kaydetti. Birçok kişinin, son saldırıların hükümeti savunma pozisyonuna soktuğunu öne sürdüğünü ifade eden gazete, “Yönetimin son bir yılda İslamcı militanlar üzerindeki baskıyı gevşettiğini öne sürüyorlar ve artan şiddet askerleri yeniden siyaseye girmeye kışkırtmasından endişeleniyorlar” diye yazdı.