Partiler ne kadar hazine yardımı almalı?

NESRİN YILMAZ
İNTERNETHABER-ANKARA

Kanunlar çerçevesinde kuruluşunu gerçekleştirmiş, teşkilatlanma barajını aşmış, ilk büyük kurultayını yapmış ve seçime girmeye hak kazanmış her siyasi parti, bir milletvekilliği genel seçimine girdikten sonra aldığı oy sayısına göre her yıl devlet yardımı alır.

Bütçeden partilere yardım maksadıyla ayrılan miktar, bir önceki seçime esas olan toplam geçerli oy sayısına bölünür, elde edilen birim (TL) her partinin aldığı oy sayısı ile çarpılarak, partilere dağıtılır.

Bütçeden siyasi partilere yapılan yardım; azaltılmalı ve aldıkları oy oranlarına göre adaletle yapılmalıdır. Ayrıca Hazineden seçim yılında Siyasi Partilere yapılan “Seçim Yardımı” ise şöyle belirlenmelidir.

Bir önceki Milletvekilliği genel seçimlerine katılmış ve önümüzdeki seçimlere katılmaya hak kazanarak katılan siyasi partilere taban bir yardım verilip yardımın diğer kısmı bir önceki seçimde aldıkları oy oranına göre tanzim edilmelidir. Demokratik devlet; her ferdine, her kuruluşuna, her siyasi partiye adil olarak eşit mesafelerde durmak ve davranmak mecburiyetindedir.
Bu tür davranışlar demokrasi gereğidir. Böylesine bir metotla siyasi partiler, devlet yardımından adil ve anayasanın ruhuna uygun pay almış olacaklardır. Böyle bir paylaşım da demokratik yaklaşımın göstergelerinden olacaktır.

Katılımcılık ve çoğulculuk açısından; yasalara uygun olarak kurulmuş ve seçime girmiş olan her partiye yaşama ve fikrini yayma imkanı sağlanacaktır. Böylelikle fikir partilerinin de devamı ve yaşaması sağlanırken, demokrasinin kalitesi yükseltilecek, ülkenin fikir zenginliği desteklenmiş olacaktır.

Ülkemizde her vatandaşımız dolaylı da olsa az veya çok vergi vermektedir. Partilere yapılan yardımlar da bu vergilerden sağlanmaktadır. Partilere yapılan yardımdan vatandaşlarımızın rahatsız olmaması için her vatandaşımız kendi vergisinden oy verdiği partiye yardım yapıldığını bilecektir.

Böylelikle de her oy'un aynı zamanda kendi partisine katkı demek olduğu düşüncesi seçmenlerin partilere karşı sorumluluk ve denetimlerini artıracaktır. Mevcut sistemde bir kez güçlü olan siyasi parti para gücüne de sahip olmaktadır. Propaganda ve imkan açısından denge bozulmaktadır.
Önerilen bu sistem ile partilere, aldıkları oy oranında paylaşım adaleti sağlanır. Seçime katılma oranının artmasına olumlu katkı sağlayacaktır. Demokrasinin vazgeçilmez unsurlarından birisi olan siyasi partilerin finansmanların şeffaflaşması sağlanmış olacaktır. Kanunlara göre kurulan, milletin az veya çok teveccüh ettiği siyasi partilerden korkmamak gerekir.

SİYASİ PARTİLER KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDAKANUN TEKLİFİMADDE 1- 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun ek 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“EK MADDE 1- Yüksek Seçim Kurulunca son milletvekili genel seçimlerine katılan siyasi partiler ile son milletvekili genel seçimlerine katılmadığı halde bağımsız olarak seçilen milletvekillerinin katılımı ile Türkiye Büyük Millet Meclisinde temsil olunmaya başlayan siyasi partilere her yıl Hazineden ödenmek üzere o yılki genel bütçe gelirleri "(B) Cetveli" toplamının beşbinde ikisi oranında ödenek mali yıl için konur.

Bu ödenek, yukarıdaki fıkra gereğince Devlet yardımı yapılacak siyasi partiler arasında, bu partilerin genel seçim sonrasında Yüksek Seçim Kurulunca ilan edilen toplam geçerli oy sayıları ile orantılı olarak bölüştürülmek suretiyle her yıl ödenir. Sonradan Tūrkiye Büyük Millet Meclisinde temsil olunmaya başlayan siyasi partilere yapılacak yardımın hesaplanmasında ise bu partilere katılan bağımsız milletvekillerinin toplam geçerli oy sayısı dikkate alınır. Bu ödemelerin o yılki genel bütçe kanununun yürürlüğe girmesini takiben on gün içinde tamamlanması zorunludur.
Bu yardım sadece parti ihtiyaçları veya parti çalışmalarında kullanılır.

Yukarıdaki fıkralarda öngörülen yardım miktarları; bu yardımdan faydalanabilecek siyasi partilere, milletvekili genel seçiminin yapılacağı yıl üç katı, mahalli idareler genel seçim yılı için iki katı olarak ödenir. Her iki seçim aynı yıl içerisinde yapıldığında bu ödemenin miktarı üç katı geçemez. Ancak bu fıkra uyarınca her bir siyasi partiye ödenecek yardım miktarı birinci fıkrada belirlenen ödenek miktarının yüzde 10’undan az olamaz. Bu fıkra gereğince yapılacak katlı ödemeler, Yüksek Seçim Kurulunun seçim takvimine dair kararının ilanını izleyen 10 gün içinde yapılır.

Bu Kanunun 76 ncı maddesi hükmü dairesinde gelirleri Hazineye irat kaydedilen ve taşınmaz malları Hazine adına tapuya tescil edilen siyasi partilere, bu madde gereğince yapılacak Devlet yardımından, Hazineye irat kaydedilen gelirin Hazine adına tapuya tescil edilen taşınmazların toplam değerinin iki katı indirilir.”

MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.