Papadopulos çok şey istedi

LEFKOŞA (A.A) - 08.11.2006 - Kıbrıs Rum kesiminde yayımlanan Politis gazetesi, Finladiya'nın Kıbrıs ile ilgili önerileri ve Kıbrıs Rum yönetiminin de buna karşı sunduğu önerilerin ''tam metnini'' yayımladı. Gazeteye göre, AB'nin Finlandiya Dönem Başkanlığı, sunulan bütün karşı önerileri reddediyor. Finlandiya, ne Ercan Havaalanının açılmasını, ne de kapalı Maraş'ın Rumlara iadesini ele alıyor.

Fin formülünün Maraş'ın iadesine ilişkin Rum taleplerine uzak olduğunu, ancak aynı zamanda Türk tarafının Ercan Havaalanının açılması talebini de reddettiğini yazan Politis, Fin formülünün özellikle kapalı Maraş'ın ''ara bölge'' statüsü kazanmasını öngördüğünü, böylece Kıbrıslı Rumların Maraş'a dönüşünü, Kıbrıs sorununun kapsamlı çözümü çerçevesine soktuğunu belirtti. Rum yönetimi lideri Tasos Papadopulas, Maraş'ın ''eski sakinlerinin'' (Rumların) 18 ay içerisinde geri dönmeleri yolunda karşı öneride bulundu ve Finlandiya bu öneriyi kabul etmedi. Güney Kıbrıs'ın tezleri ile Finlandiya'nın Türkiye-Avrupa ilişkilerinde krizden kaçınılmasına yönelik önerileri arasında bariz ve üzerine köprü kurulamaz ayrılıklar bulunduğunu kaydeden gazete, şunları yazdı:

''Halen canlı ve AB Dönem Başkanlığı ile ilgili taraflar arasında görüşme metni olmaya devam eden Fin formülü, Kıbrıs Rum tarafının kapalı Maraş'ın sakinlerine iade edilmesi tezinden çok uzaktır. Bu öneri olduğu gibi kabul edilirse, kapalı bölge ara bölge statüsü kazanacak ve akıbetine ilişkin kararı her iki taraf verecek. Yani, Maraş'ın iade edilip edilmeyeceği Kıbrıs sorununun çözümüyle bağlantılı olacak. Fin formülünde, Maraş'ın iskana kapalı kalacağı, ancak yeniden imar hazırlıkları için yalnız kısıtlı teknik içerikli çalışmalar yapılabileceği kesin şekilde ifade ediliyor.''

FİN FORMÜLÜ
Politis gazetesinin haberine göre, daha önceden, son kabul edilme tarihi bugün (8 Kasım) olarak belirlenen Fin formülünün tam metni şöyle: ''Aşağıdaki unsurlar, Türkiye ile ilgili İlerleme Raporunun açıklanmasından önce üzerinde uzlaşılacak paket çözümü oluşturacak: 1- Doğrudan Ticaret Tüzüğü belirli bir zaman aralığı için (mesela 2 yıl) benimsenecek, 2- Mağusa Limanı: - Aynı zaman dilimi için açılacak, - Doğrudan Ticaret Tüzüğü hedefleri için Avrupa Komisyonu tarafından idare edilecek. 3- Kapalı Maraş BM Barış Gücünün (UNFICYP) denetimine verilecek: - Türk ordusu çekilecek, - Maraş iskana kapalı kalacak, ancak gelecekte kullanılacak olan teknik çalışmaların hazırlığı sınırlı ölçüde başlayabilir. 4- Türkiye limanlarını ve hava sahasını 'Kıbrıs' gemi ve uçaklarına açma konusunda ilerleme sağlayacak. 5- Üye ülkeler, Gümrük Birliği başlıklarının bu arada nasıl ilerleyeceğine karar verecek.''

PAPADOPULOS'UN YANITI:
Gazeteye göre, Kıbrıs Rum tarafı, karşı önerilerini yazılı olarak sundu. Bu önerilerin ana felsefesi, Mağusa Limanı'ndaki egemenlik hakkının idamesi ve kapalı Maraş bölgesinin ''Kıbrıs Cumhuriyeti''nin tam denetimine verilmesi. Kıbrıs Rum yönetiminin karşı önerisinin tam metni şöyle: ''1- Doğrudan Ticaret Tüzüğü belirli bir zaman aralığı için (mesela 2 yıl) benimsenecek, - 10. Protokolün altında benimsenecek, - Doğrudan ticaret yalnız Mağusa Limanı aracılığıyla yapılacak, - Limanın kapalı ilan edildiği emirname doğrudan ticarete olanak vermeye yetecek ölçüde geri alınacak, - Uluslararası Denizcilik Örgütüne bilgi verilecek, -

Doğrudan ticaret Avrupa Komisyonu idaresinde olacak. 2- Kapalı Maraş bölgesi; ulaşım geçitleri de dahil olmak üzere, UNFICYP'e teslim edilecek. Bölgenin statüsü ve UNFICYP'in rolü Güvenlik Konseyinin ilgili kararlarınca yönlendirilecek. - Türk askeri ve vatandaşları çekilecek, - Yasal sakinlerin (Rumların) gelecekteki kullanımlarına dönük hazırlıklara ilişkin teknik çalışmalar başlayacak, - Maraş'ta mülkiyet hakkı bulunan kişiler mülkiyet haklarını mümkün olan en kısa zamanda kullanacaklar, - Belirlenmiş hazırlık döneminin (2 yıl) hitamından veya Kıbrıs sorununa kapsamlı çözüm bulunduktan sonra (hangisi önce olursa) sakinlerinin Maraş'a dönmelerine izin verilecek, - UNFICYP'e devredilmesi söz konusu olan bölgede AB müktesebatının ertelenmesinin kaldırılmasına özellikle dikkat edilmesi gerekir.''