Papa: İlk Cizvit, ilk Latin Amerikalı, ilk Francis

Papa Francis bir çok açıdan ilkleri temsil ediyor. Papalığa seçilen ilk Latin Amerikalı ve ilk Cizvit. Daha önce kendisine Francis adını seçen başka bir Papa da yok.

Yaklaşık 1300 yıl aradan sonra Katolik Kilisesi'nin başına Avrupa dışından geçen ilk dini lider.

Arjantin doğumlu Papa Francis, Aziz Petrus Bazilikası'nın balkonundan halkı ilk kez selamladığı konuşmasında, espirili bir dilde, ''Öyle sanıyorum ki kardinal kardeşlerim yeni Papa'yı seçmek için dünyanın öbür ucuna gitmek zorunda kaldı'' dedi.

Yeni Papa, 13 Mart tarihinde Francis adını almadan önce, Buenos Aires'li Kardinal Jorge Mario Bergoglio'ydu.

266'ıncı Papa'nın seçimi, Vatikan gözlemcilerini genelde şaşırtan bir karardı.

Şaşırtan karar

Yaşlılık sebebiyle görevinden istifa eden 16'ıncı Benediktus'un ardından daha genç bir din adamının seçileceğini düşünenler, 76 yaşındaki Kardinal Bergoglio'yu favori adaylar arasında görmüyordu.

Fakat 115 kardinalin kullandığı oylardan Papa Francis'in öne çıkışına şaşırmayanlar da var.

Kardinallik döneminde Bergoglio, Katolik Kilisesi'nin hem muhafazakar hem de reformcu kanadına cazip gelen özellikleriyle dikkat çekmişti. Örneğin cinsellik konusunda Kilise'nin yerleşik geleneğine sıkı sıkıya bağlıyken, sosyal adalet tartışmasında bir liberal olarak tanınıyordu.

2007 yılında Latin Amerikalı piskoposları bir araya getiren bir konferansta, ''Dünyanın, eşitsizliklerin en fazla olduğu bölgesindeyiz. En çok büyüyen, ama insanların çektiği acının en az hafiflediği kıtasındayız.'' dediği bildiriliyor.

Çok sayıda Arjantinli gibi ataları İtalyan olan Papa Francis, 17 Aralık 1936'da Buenos Aires'te dünyaya geldi.

1969'da Cizvitliğe kabul edilen Bergoglio, Arjantin ve Almanya'da teoloji okudu.

Şatafattan uzak

1992'de piskopos ve bundan altı yıl sonra da Buenos Aires Başpiskoposu olan Jorge Bergoglio'nun adı Papalık makamı için ilk kez 2005 yılında 16'ıncı Benediktus'un seçimiyle sonuçlanan oylama sırasında geçmişti.

Papa Francis olmadan önce Arjantin'deki hayatı üzerine bir biyografinin ortak yazarlarından olan Francesca Amrogetti, sade ve süsten uzak bir yaşam tarzıyla tanındığını söylüyor: ''Buenos Aires'teyken metroya, otobüse binen Kardinal Bergoglio, Roma'ya gitmesi gerektiğinde ekonomik sınıf uçardı.''

Arjantin'in başketinde sade bir apartman dairesinde yaşayan Kardinal Bergoglio, kendi yemeğini kendisi pişiriyordu.

BBC Latin Amerika analisti Eric Camara, Bergoglio'nun Vatikan'ı ziyareti sırasında kardinallerin kuşandığı kırmızı ve mor renkli gösterişli kıyafetler yerine, üzerinde siyah bir cübbe ile dolaşmayı sürdürdüğünü aktarıyor.

Ama Papa Francis'in geleneğe sırt döndüğü anlaşılmasın; kendisini tanıyan üst düzey din adamlarından Osvaldo Musto, ''Ötenazi, idam cezası, kürtaj, eşcinseller veya rahiplerin evlenmeme yemini gibi konularda en az Papa 2'inci Jan Paul kadar Kilisesi'nin geleneksel ilkelerinden asla taviz vermez.'' diyor.

Cunta soruları

Papa Francis'in Vatikan'da göreve gelmesiyle gündeme yeniden düşen bir tartışma konusu ise Arjantin'de 1976-1983 yılları arasındaki cunta döneminde iki Cizvit papazın askeri hükümet tarafından kaçırılıp gizlice hapiste tutulmasında bir rol üstlenip üstlenmediğinde düğümleniyor.

Yoksul mahallelerdeki çalışmaları nedeniyle askeri diktatörlüğün tepkisini çeken Cizvit papazlar beş ay süresince hapis tutulmuştu.

Papa Francis, iki papazın üzerindeki kilise korumasını geri çekerek askerlerle işbirliği yapmakla suçlanıyor.

Ancak yeni Papa'nın taraftarları, bunun tam aksine, Bergoglio'nun bizzat muhaliflerin cuntadan kaçmasına yardımcı olarak kendisini riske attığını söylüyor.

Gözlemciler, Vatikan açısından Papa'nın siyasi geçmişi üzerindeki soru işaretlerinden ziyade şu anki sağlık durumunun daha öncelikli olduğu görüşünde.

Futbol taraftarı

76 yaşındaki Papa Francis, on yıllardır akciğerlerinden biri eksik halde yaşıyor.

Fakat genelde sağlık durumunun kaygı verici bir yönü olmadığı söyleniyor.

Papa Francis'in muhtemelen Arjantinli oluşuyla alakalı son bir özelliğini daha aktaralım. Kendisi futbola ilgisiyle biliniyor. Tuttuğu takım ise Buenos Aires klubü San Lorenzo de Almagro.