Paket Resmi Gazetede

Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, genel seçimin 4 yılda bir yapılmasını öngören Anayasa değişikliğine ilişkin 5678 sayılı Kanun, halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazete'de yayımlandı. Yasa, referandumda tümüyle oylanacak. Yasanın birinci maddesiyle Anayasa'nın 77. maddesinde yapılan değişiklik, 5 yılda bir yapılan TBMM seçiminin 4 yılda bir yapılmasını öngörüyor.

HALK TARAFINDAN 5 YILLIĞINA

Anayasa'nın ''Cumhurbaşkanının nitelikleri'' başlıklı 101. maddesindeki değişiklik, Cumhurbaşkanı'nın, 40 yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilmesi kuralını getiriyor. Söz konusu düzenleme, Cumhurbaşkanının görev süresini 5 yıl olarak belirliyor ve bir kimsenin en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebileceğini hükme bağlıyor. Yasa, Cumhurbaşkanlığına TBMM üyeleri içinden veya TBMM dışından aday gösterilebilmesini yirmi milletvekilinin yazılı teklifi şartına bağlıyor, son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partilerin ortak aday gösterebilmesine imkan tanıyor.

CUMHURBAŞKANI SEÇİMİ

Yasanın Anayasa'nın 102. maddesinde değişiklik yapılmasına ilişkin maddesi, Cumhurbaşkanı seçiminin, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden altmış gün içinde tamamlanmasını öngörüyor. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan adayın Cumhurbaşkanı seçilmiş olacağı hükme bağlanıyor. İlk oylamada bu çoğunluğun sağlanamaması halinde, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü, ilk oylamada en çok oy alan iki adayın ikinci oylamaya katılması öngörülüyor ve geçerli oyların çoğunluğunu alan adayın Cumhurbaşkanı seçilmiş olacağı da 102. madde kapsamında düzenleniyor.

İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylamanın, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılması, ikinci oylamaya tek adayın kalması halinde bu oylamanın referandum şeklinde yapılması öngörülüyor. Anayasa değişikliğine ilişkin yasa, Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevinin devam etmesini de hükme bağlıyor. Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin usul ve esasların kanunla düzenlenmesi, yine 102. maddedeki değişiklikte yer alıyor. Anayasa'nın 79. maddesinde yapılan değişiklik, Cumhurbaşkanı seçiminin Yüksek Seçim Kurulu yönetim ve denetimi altında yapılmasını düzenliyor.

TBMM'DE KARAR YETER SAYISI

Anayasa'nın 96. maddesinin birinci fıkrasının ise ''Türkiye Büyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tam sayısının en az üçte biri ile toplanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasa'da başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz'' şeklinde düzenlenmesi öngörülüyor.