Ozon çok eskilerde delinmiş
Abone olOzon tabakası, 10 bin ışık yılı uzaklıktaki bir süpernovanın 440 milyon yıl önce patlaması sonucu delinmiş.
Dünyanın 4,5 milyar yıllık yaşı boyunca yeryüzünde yaşayan
canlıların büyük bölümü, beş ayrı dönemde ve bu dönemlerin her
birinde topluca yok oldu. Canlı türlerinin üçte ikisinin yok olduğu
birinci dönemdeki yokoluşun sorumlusunun, ozon tabakasındaki
delinme olduğu sanılıyor. Amerikalı bilimadamlarının yaptığı
araştırmalara göre, dünyadan 10 bin ışık yılı uzaklıktaki bir
süpernovanın 440 milyon yıl önce patlaması sonucunda dünya
atmosferi gama ışını bombardımanına tutuldu ve bu da ozon
tabakasını deldi. O dönemde yaşam, ilkel canlı yaratıklar biçiminde
yalnızca suda ve ilkel bitkiler biçiminde karada vardı. Sudaki
yaratıkların özellikle yüzeye yakın yaşayanları neredeyse tümüyle
yok oldu. Böylece yeryüzündeki tüm canlı türlerinin üçte ikisi,
ozon tabakasının delinmesi sonucu yok oldu. AP'nin bugünkü haberine
göre araştırmayı yapan ekibin başkanı Kansas Üniversitesi'nden
astronom Adrian L. Melott, türlerin topluca yok olduğu
''Ordovician'' adlı bu dönemin, o çağdaki buzul devrinin de
başlangıcı olduğuna, bunun nedeninin de aynı süpernova patlaması
olabileceğine dikkati çekti. Melott, dünyanın 4,5 milyar yıl
boyunca bir çok kez gama ışını bombardımanına maruz kaldığını
belirterek, ''Her birkaç yüz milyon yıl boyunca gama bombardımanı
oluyor. Bu bombardıman bugün de yeniden başlayabilir, bundan birkaç
milyon yıl sonra da'' görüşünü savundu. Ancak bilim adamları,
günümüzde böyle bir felakete yol açabilecek olan, dünyaya yakın bir
süpernova bulunmadığını belirtiyorlar. Türlerin üçte ikisinin
yokolduğu Ordovician dönemini 360 milyon yıl önceki Devonian
izledi. Bu dönemde türlerin yüzde 60'ı yok oldu. 250 milyon yıl
önceki Permian-Triassic döneminde ise türlerin yüzde 90'ı yok oldu.
220 milyon yıl önceki Triassic döneminde ise türlerin yarısı yok
olurken, 65 milyon yıl önceki Cretacious-Tertiary döneminde,
dinozorlar dahil, yeryüzündeki türlerin yarısı ortadan kalktı. Bu
son yokoluşa, yeryüzüne düşen bir dev göktaşının yol açtığı görüşü
ağır basıyor.