Özgürlük heykeli 125 yaşında

Işıklar saçan tacı, sağ elindeki bulutlara kaldırdığı meşalesi ve yerlere sürünen Romalı elbisesiyle New York limanının girişinde dikkatleri hemen üzerinde toplayan Özgürlük Heykeli 125 yaşına bastı.

28 Ekim 1886 yılında görkemli bir törenle açılmış olan anıt, günümüzde New York'un ve genel olarak ABD'nin simgesi haline gelmiş durumda. Ancak görüntüsünün dünyaca yaygınlığına rağmen pek çok gizemi de içinde barındıran heykel hakkında merak edilenleri sizler için 10 maddede toparladık.

1. Özgürlük heykeli hangi maddeden yapılmıştır?

Heykel Paris'te yapılıp New York'a nakledileceği için çok ağır olmamalıydı. Bunun için heykelin içi boş bırakılmıştır. Çelik omurgası Eyfel Kulesi'nin mühendisi Gustave Eiffel tarafından yapılmış olup dışı çok ince bakırla kaplanmıştır.Bakır kaplamanın kalınlığı sadece 2.4 milimetredir.

2. Heykel neden yeşil görünür?

Heykelin kaplı olduğu bakır madeni, doğal olarak oksitlenir ve zamanla yeşil bir tabakayla kaplanır. Bu tabaka pek çok yerde üzerini kapladığı bakırın kalınlığına ulaşır ve onu aşınmaktan korur.

3. Heykelin boyu ne kadardır?

Heykelin kendi boyu,tepeden meşaleye kadar 46 metredir. Bu, 22 katlı bir binanın uzunluğuna denktir. Yapıldığı tarihte Paris'te, açıldığı tarihte de New York'taki en yüksek yapı oydu. Kaidesini de dahil edersek uzunluğu tam 93 metreye çıkar. (Burnunun uzunluğu 1.48 cm'dir.)Toplam ağırlığı ise 204 tonu bulmaktadır.

4. Heykelin yüzü kime aittir ve ilk yapılan parçası hangisidir?

Özgürlük Heykeli'nin yüzü, heykeltıraş Frederic-Auguste Bartholdi'nin annesinin veya bir rivayete göre sevgilisinin yüzü model alınarak hazırlanmıştır. Heykelin ilk yapılan parçası, meşaleyi tutan sağ elidir. Bu el Paris'te yapıldıktan sonra ABD'ye gönderilmiş ve 1876 yılındaki fuarda (Colonial Exposition) sergilenerek Amerikan halkından yardım toplanmıştır. (2 yıl sonra görücüye çıkma sırası heykelin başına gelecektir.) Ancak meşale, 30 Temmuz 1916 tarihinde 11 Eylül saldırısını andıran Alman kaynaklı bir büyük sabotaj sırasında hasar görmüş, sonradan bugünkü meşaleyle değiştirilmiştir. 1984'te kaldırılan orijinal meşaleyi halen anıtın lobisinde ziyaret etmek mümkündür.

5. Heykelin yüzü hangi yöne dönüktür?

Özgürlük Heykeli'nin yüzü güneydoğuya dönüktür ve stratejik olarak kendisine mükemmel bir temel teşkil eden Fort Wood'un içine yerleştirilmiştir. Heykelin konumu keza limana giren gemiler için de mükemmeldir, zira "Bayan Özgürlük" duruşuyla limana girenlere adeta "Hoşgeldiniz"demektedir.

6. Heykeli yıldırım çarpar mı?

Evet! Heykele her yıl pek çok defa yıldırım isabet eder. Düşen yıldırımların sayısı bilinmiyor. Heykelin yüksekliği ve yapıldığı bakır madeni, yıldırımları tolere etmek üzere özellikle seçilmiştir.

7. Meşale ve tacındaki ışınlar neyi temsil eder?

Heykelin sağ elinde tuttuğu meşale Aydınlanmayı sembolize eder. Meşaleden çıkan ışıklar özgürlüğe giden yolu aydınlatmaktadır. Nitekim heykelin resmi adı da "Özgürlük Dünyayı Aydınlatıyor" şeklinde belirlenmiştir. Heykelin 1986'da değiştirilen yeni bakır meşalesi 24 ayar altınla kaplıdır. Gündüzleri güneşin ışınlarını yansıttığı gibi geceleri de 16 projektör tarafından aydınlatılır. Ayrıca heykelin başında 7 ışınlı bir taç vardır. Bu taç, başı çevreleyen haleyi sembolize eder.Böylece "Bayan Özgürlük"e, kutsal bir anlam katar.

8. Heykelin sol elinde tuttuğu tablette ne yazılıdır?

Bu, bir kanun tabletidir ve üzerinde Romen rakamlarıyla Amerika'nın bağımsızlık günü olan 4 Temmuz 1776 tarihi yazılıdır (July IV, MDCCLXXVI).

9. Heykel aslında neresi için yaptırılacaktı?

Heykeltıraş Bartholdi'nin en baştaki (1869) fikri, yapacağı Özgürlük Heykeli'ni Süveyş Kanalı'nın Akdeniz girişine yerleştirmekti. Hatta bunun için hazırladığı bir maketi Mısır Hidivi İsmail Paşa'ya sunmuştu. Başlangıçta heykelin yapılmasına sıcak bakan İsmail Paşa,maliyetinin altından kalkamayacağını ve halktan tepkiler geleceğini fark edince yaptırmaktan vazgeçmişti (yalnız bu maket için Mısırlı bir köylü kadın model alınmıştı).

10. Özgürlük heykeli Masonik bir mabed midir?

Heykelde kullanılan birçok unsurun Mason sembolizmiyle bağlantısı vardır. Nitekim 5 Ağustos 1884 günü yapılan kaidesinin temel atma törenini New York Büyük Locası'nın Üstad-ı Azamı Willam A. Brodie yönetmişti. Heykeltıraşı Bartholdi de, yapım işini organize eden Laboulaye de, kaidenin mimarı Richard Morris Hunt da birer Masondu. Bugün kaidesine Masonlarca çakılan bir plakette onun bu Masonik öyküsünü okumak mümkündür.

Not: Yazıdaki bilgilerin büyük bir bölümü şu kaynaktan çeviri yoluyla derlenmiştir: http://www.nps.gov/stli/faqs.htm