Özelleştirmede yeni dönem
Abone olTBMM Genel Kurulu'nda, özelleştirme uygulamalarında karşılaşılan sorunlar ve farklı yorumları gidermeyi amaçlayan tasarı, kabul edilerek yasalaştı.
Yasayla 4046 Sayılı ''Özelleştirme Uygulamalarının
Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun''un ismi ''Özelleştirme
Uygulamaları Hakkında Kanun'' olarak sadeleştirildi. Kamulaştırma
Yasası uyarınca yapılacak işlemlerin Özelleştirme Yüksek Kurulu
(ÖYK) kararıyla gerçekleştirilmesini düzenleyen yasa hükmü
değiştirilerek, kamu kurum ve kuruluşlarının idareden, idarenin de
kamu kurum ve kuruluşlarından talepleri konusunda karar alma
yetkisi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na (ÖİB) bırakıldı. Yasaya
göre, sermayesindeki kamu payı yüzde 15'in altında olan iştirak
hisselerinin özelleştirilmesinde birden fazla teklif alınması şartı
aranmayacak. Çıkılan ihaleden sonuç alınamaması durumunda, ÖYK'nın
onayı alınmak kaydıyla ''Belirli istekliler arasında ihale
usulü''ne gidilecek. Bu usulle yapılacak ihaleler için alınacak
tekliflerde teknoloji, yatırım, üretim ve istihdam şartlarından
hangisinin veya hangilerinin aranacağı ve diğer esaslar,
hazırlanacak ihale şartnamesinde belirtilecek. İhale şartnamesi
çerçevesinde isteklilerden, proje ve taahhütlerini içeren teklifler
alınacak. Tekliflerin alınmasından sonra isteklilerle tek tek veya
müştereken görüşme yapılmasına ihale komisyonunca karar verilecek.
Yapılacak görüşmeler sonucunda ihale sonuçları, karara bağlanmak
üzere kurula sunulacak. İŞ KAYBI TAZMİNATI Özelleştirilen yerlerde
iş kaybı tazminatı, günlük net asgari ücretin iki katı olarak
uygulanacak. Özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların (iştirakler
hariç) özelleştirmeye hazırlanması, özelleştirilmesi, küçültülmesi,
faaliyetlerinin durdurulması, kapatılması veya tasfiyesi nedeniyle
bu kuruluşlarda ücretli olarak çalışanlardan sözleşmeleri tazminata
hak kazanacak şekilde sona ermiş olanlara, tazminatları dışında
ilave iş kaybı tazminatı ödenecek. Bunların mesleklerini
geliştirmelerine, yeni meslek edindirilmelerine ilişkin eğitim
giderleri ile yeni iş bulmalarına katkı sağlamak amacıyla yapılacak
giderler, Özelleştirme Fonu'ndan karşılanacak. Özürlü personele (3.
dereceye kadar) ise belirtilen tutarın 2 katı olarak iş kaybı
tazminatı ödenecek. Yasada, İş ve İşçi Bulma Kurumu'na yapılan
atıflar, ''Türkiye İş Kurumu'na'' olarak değiştiriliyor. İş kaybı
tazminatı ödenmesi ve sağlanabilecek diğer hizmetlere ilişkin
işlemler, Türkiye İş Kurumu tarafından yürütülecek. Özelleştirme
Fonu gelirleri, öncelikle iş kaybı tazminatı ödenmesinden
kullanılacak. KAT MÜLKİYETİ İŞLEMLERİNE KOLAYLIK Yasa, Kat
Mülkiyeti Yasası'ndaki şartlar aranmaksızın özelleştirme
programında bulunan kuruluşlara ait binaların ve sosyal
tesislerinin kat mülkiyeti işlemlerinin yapılabilmesini de
öngörüyor. Buna göre, kat mülkiyeti tescilinin yapılabilmesi için
diğer maliklerle anlaşmak yeterli olacak. Yasa, fiilen 2003 yılında
kapatılan Özelleştirme İdaresi Başkanlığı İstanbul Temsilciliği'ne
ait 17 kadronun iptalini, bu kadroların merkez teşkilatında
ihdasını da öngörüyor. Yasa uyarınca, özelleştirme programına
alınmış kuruluşların, KıyıYasası ile Turizm Teşvik Yasası
kapsamındakiler de dahil olmak üzere arsa ve arazilerine ilişkin
imar planları, imar değişiklikleri ve mevzi imar planları ÖİB
tarafından hazırlanacak. ÖİB, imar planını yaparken Bayındırlık ve
İskan Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Denizcilik
Müsteşarlığı ve belediyelerin görüşlerini alacak. İlgili kuruluşlar
bu arsa ve arazilerin imar fonksiyonlarını 5 yıl süreyle
değiştiremeyecek. Bu planlara göre yapılacak yapılarda her türlü
ruhsat, belge ve izinler, mevzuatı çerçevesinde ilgili kurum ve
kuruluşlarca verilecek. TÜRK TELEKOM ÇALIŞANLARI Türk Telekom
hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde 50'nin altına düşmesi
durumunda asli ve sürekli görevlerde çalışanlar ile KHK'ye tabi
olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışan kapsam
dışı personel, kamu görevlerinden 180 gün aylıksız izinli
sayılacak. Türk Telekom'da nakil işlemi tamamlanmış personele
yapılan fark tazminatı ve saklı tutulan haklarının ödenmesinde,
personelin eski kurumları ile ilişiklerinin kesildiği tarih esas
alınacak. Şahsa bağlı haklar, 15 Ağustos 2003 tarihinden itibaren 3
yıl süreyle saklı tutulacak. Yasanın yürürlüğe gireceği tarihe
kadar nakle tabi tutulan ve şahsa bağlı haktan yararlanan
personelin hakları ise yeni kurumlarında göreve başladıkları
tarihten itibaren 3 yıl saklı kalacak. Olimpiyat oyunlarına
hazırlık çalışmalarında harcanmak üzere İstanbul Büyükşehir
Belediyesi'nin yıllık bütçesinden yüzde 0.5 pay ayrılacak. İzmir'de
yapılacak Üniversite Oyunları'nda çalışan gönüllülere verilecek
ücretler vergiden muaf olacak. Özelleştirilmesinin üzerinden 6 ay
geçtikten sonra iş akitleri feshedilen 1000 dolayında işçi de
kamuda istihdam edilecek. İMKB ve üst kurulların gelir fazlaları
cari yıl içinde Hazine'ye aktarılacak. Özelleştirme sonrası
elektrik dağıtım tesislerinin iyileştirilmesi, güçlendirilmesi ve
genişletilmesi için yapılan yatırımların mülkiyeti kamuda kalacak.
Organize sanayi bölgeleri içinde yer alan ve daha önce TEDAŞ'a
devredilen dağıtım şebekelerinin mülkiyeti ve işletme hakları, 6 ay
içinde devir alınan aynı bedel ile organize sanayi bölgelerine
devredilecek. ''BRÜT GELİR'' TANIMI Yasayla kamu ile GSM şirketleri
arasında yargı konusu olan ''brüt gelir''in tanımı yapılıyor.
Hazine payı ve Telekomünikasyon Kurumu'nun masraflarına katkı payı
matrahını belirleyen brüt gelir, ''işletmecilerin faaliyetleri
çerçevesinde satılan mal ya da hizmetler karşılığında alınan veya
tahakkuk ettirilen toplam değerleri kapsayan tutar'' olarak
tanımlanıyor. Özel sektör elektrik dağıtım şirketleri, sahibi
olduğu veya iştirak ilişkisi içinde bulunduğu üretim şirketlerinden
ülke ortalama elektrik toptan fiyatını geçmeyecek fiyattan elektrik
enerjisi satın alabilecek. Yasaya göre, özelleştirme davalarında
Danıştay, ilk derece mahkemesi olacak. Yasa, ticari araçlarda
alınan ÖTV oranlarını yeniden düzenleyerek istiap haddi 850 kg'yi
geçmeyip motor silindir hacmi 2000 cc'nin altında olanlarla 850
kg'yi geçse de silindir hacmi 2800 santimetreküpün altında
olanlardaki ÖTV oranını yüzde 10 olarak düzenliyor.