Özelleştirme için yeni önlem
Abone olHükümet, özelleştirme politikası için ağır eleştiriler alıyor. Bu, son zamanlarda iyice arttı. Yaşananlar, iktidarı harekete geçirdi ve bir dizi özelleştirme önlemi alındı.
''Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesi ve Bazı Kanun ve
KHK'lerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı'', TBMM
Başkanlığı'na sunuldu. Tasarının gerekçesinde, bazı kavramların
farklı anlaşılması ve yorumlanması nedeniyle oluşan kargaşanın
giderilmesi, yoruma muhtaç veya uygulamada tereddüt yaratan bazı
hükümlerin açık ve net şekilde düzenlenmesi, terim ve kavram
birliğinin sağlanmasının amaçlandığı belirtildi. Tasarıyla
özelleştirmeyle ilgili ihale usulündeki bağlayıcı ''iki teklif
şartı' kaldırılıyor. Değer tespit sonuçları, kuruluşun
özelleştirilmesine ilişkin ihale sonuçlarının onaylanmasını
müteakip idare tarafından kamuoyuna duyurulacak. Sermayesindeki
kamu payı yüzde 15'in altında olan iştirak hisselerinin
özelleştirilmesinde birden fazla teklif alınması şartı aranmayacak.
''Belirli istekler arasında kapalı teklif usulü'', yeniden
düzenlenerek, diğer ihale usulleriyle sonuç alınamaması durumunda
yeniden ihale edilmesinde zorluklar olan ve özelleştirilmesi ihale
usulüyle gerçekleştirilecek kuruluşların özelleştirilmesine imkan
sağlanıyor. Çıkılan ihaleden sonuç alınmaması halinde, Kurul'un
onayı alınmak kaydıyla ''belirli istekler arasında ihale usulü''
ile ihale yapılabilecek. Bu usulle yapılacak ihaleler için alınacak
tekliflerde, teknoloji, yatırım, üretim ve istihdam şartlarından
hangisinin veya hangilerinin aranacağı ve diğer esaslar,
hazırlanacak ihale şartnamesinde belirtilecek. İhale şartnamesi
kapsamında istekli veya isteklilerden proje ve taahhütlerini içeren
teklifler alınacak. Tekliflerin alınmasından sonra istekli ya da
isteklilerle tek tek veya müştereken görüşme yapılmasına ihale
komisyonu karar verecek. Yapılacak görüşmeler sonunda ihale
sonuçları karara bağlanmak üzere idarece Kurul'a sunulacak. -İŞ
KAYBI TAZMİNATI- İş kaybı tazminatı, günlük net asgari ücretin iki
katı olarak uygulanacak. Özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların
(iştirakler hariç) özelleştirmeye hazırlanması, özelleştirilmesi,
küçültülmesi, faaliyetlerinin durdurulması, kapatılması veya
tasfiyesi nedeniyle bu kuruluşlarda ücretli olarak çalışanlardan
sözleşmeleri tazminata hak kazanacak şekilde sona ermiş olanlara,
tazminatları dışında ilave iş kaybı tazminatı ödenecek. Bunların
mesleklerini geliştirmelerine, yeni meslek edindirilmelerine
ilişkin eğitim giderleri ile yeni iş bulmalarına katkı sağlamak
amacıyla yapılacak giderler, Özelleştirme Fonu'ndan karşılanacak.
Özürlü personele (3. dereceye kadar) ise belirtilen tutarın 2 katı
olarak iş kaybı tazminatı ödenecek. Yasada, İş ve İşçi Bulma
Kurumu'na yapılan atıflar, ''Türkiye İş Kurumu'na'' olarak
değiştiriliyor. İş kaybı tazminatı ödenmesi ve sağlanabilecek diğer
hizmetlere ilişkin işlemler, Türkiye İş Kurumu tarafından
yürütülecek. -ÖZELLEŞTİRME FONU GELİRLERİ- Özelleştirme Fonu
gelirlerinden iş kaybı tazminatı ödenmesi veya diğer hizmetlerden
kaynaklanacak giderlerin karşılanması amacıyla ayrılacak tutarlar,
öncelikle iş kaybı tazminatı ödenmesinde kullanılacak. İş kaybı
tazminatlarının ödenmesi ve diğer hizmetlerle ilgili giderlerin
karşılanması amacıyla yurtiçinden veya dışından sağlanacak özel
tahsisli kaynaklar, Kurul tarafından belirlenecek sermayesinin
yarıdan fazlası kamuya ait bir bankada, Türkiye İş Kurumu Genel
Müdürlüğü adına açılacak ''özelleştirmeye bağlı iş kaybı tazminatı
ve diğer hizmetler hesabı''na yatırılacak. Türkiye İş Kurumu Genel
Müdürlüğü, bu hesabın kullanılması ve değerlendirilmesiyle görevli
ve yetkili olacak. -NAKLE TABİ PERSONELİN DURUMU- Özelleştirme
programına alınan kuruluşlarda hangi tarih itibarıyla görev yapan
personelin nakle tabi tutulacağı ve iş kanunlarına tabi olarak
görev yapmakla birlikte toplu iş sözleşme hükümlerinden
yararlanmayan personelin kadro unvanları belirtilmek suretiyle
bunların nakline ilişkin esaslar yeniden düzenleniyor. Kuruluşların
özelleştirme programına alındıkları tarih itibarıyla boş kadro ve
pozisyonları ile bu kapsamdaki kadro ve pozisyonlardan daha sonra
boşalacak olanlar iptal edilecek. Nakle tabi tutulan kapsam dışı
personel ile sözleşmeli personelin kazanılmış hak aylıklarının
belirlenmesine ilişkin düzenlemeyi, atamayı yapan kuruluş
gerçekleştirecek. -UÇUCU PERSONEL VE GEMİ ADAMI- Özelleştirme
programındaki kuruluşlara memur, işçi ve sözleşmeli personel
statüsünde eleman alımı durdurulmuş olmasına karşılık uluslararası
alanda faaliyet gösteren kamu kuruluşlarının uluslararası kurallar
gereği istihdam etmek zorunda olduğu uçucu personel ve gemi adamı
gibi personelin istihdamına olanak sağlanıyor. Ayrıca, özelleştirme
programında bulunan kuruluşlarda sözleşmeli personel statüsünden
memur statüsüne ve kapsam içi statüsünden kapsam dışı personel
statüsüne geçiş kaldırılıyor. Nakle tabi personelin eski görev
yerinden almış olduğu aylık ve diğer mali haklar için borç
çıkarılmayacak, kurumlar arasında herhangi bir hesaplaşma
yapılmayacak. Nakil hakkına sahip iş kanunlarına tabi olarak
çalışan personelin hangi esaslarla kıdem tazminatından
yararlanacağı ve iş kanunlarına tabi olarak çalışan personelin
nakledilmesi halinde kıdem tazminatından yararlanmayacağı hususları
da tasarıda açıkça düzenleniyor. -BİLDİRİM TARİHİ ESAS ALINACAK-
Özelleştirme programına alınan kuruluşlardaki personelin fark
tazminatına esas eski kadro ve pozisyonlarına ilişkin yapılan
ödemelerin tespitinde, personelin nakledilmek üzere Devlet Personel
Başkanlığı'na bildirildikleri tarih esas alınacak. Bu düzenlemeye
gerekçe olarak, idare mahkemelerince fark tazminatı ödemelerinde,
atama tarihinden ilişik kesme tarihinin anlaşılması gerektiği
yönünde kararlar verildiği gösterildi. Aynı şekilde, fark
tazminatında da Devlet Personel Başkanlığı'na bildirim tarihindeki
net tutar esas olacak. Personelin fark tazminatından yararlanacağı
süre, Devlet Personel Başkanlığı'na bildirim tarihini takip eden ay
başından itibaren kademeli olarak 3 yıl süre ile sınırlandırılıyor.
Özelleştirme uygulamalarından idarenin taraf olduğu dava ve
takiplerde, idare her türlü harçtan muaf olacak. Özelleştirme
uygulamalarına ilişkin idari davalar, ilk derece mahkemesi olarak
Danıştay'da görülecek. Ancak, görülmekte olan davalar görüldükleri
mahkemelerce sonuçlandırılacak. -BAĞIMSIZ BÖLÜMLER HALİNDE TESCİL
EDİLECEK- Özelleştirme programına alınmış kuruluşlara ait veya bu
kuruluşların müşterek maliki bulunduğu gayrımenkullerden varsa
diğer maliklerle de anlaşarak, Kat Mülkiyeti Kanunu'ndaki şartlar
aranmaksızın, idarenin talebi üzerine 20 gün içinde tapu sicil
müdürlüklerince tapuda kat mülkiyeti kütüğüne bağımsız bölümler
halinde tescil edilecek. Bu işlemin yapılması sırasında kat
mülkiyetine geçiş için kadastro müdürlüğünce zemindeki fiili durumu
tespit eden plan, vaziyet planı sayılacak ve yazılı fotoğrafın
kuruluş temsilcisince tasdik edilmesi yeterli görülecek ve başka
belge aranmayacak. Özelleşirime İdaresi Başkanlığı İstanbul
temsilciliğine tahsis edilen kadrolar iptal edilerek, idarenin
merkez kadrolarına eklenecek. -İMAR PLANLARI- Özelleştirme
programına alınmış kuruluşlara ait veya kuruluş lehine irtifak
(kullanım) hakkı alınmış arsa ve arazilere ilişkin, Kıyı Kanunu ve
Turizm Teşvik Kanunu kapsamında kalan yerler dahil olmak üzere,
genel ve özel kanun hükümlerine göre imar planlarını yapmaya ve
onaylamaya yetkili olan kuruluşlardan (Bayındırlık ve İskan
Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Denizcilik Müsteşarlığı ve
belediyeler) görüş alınarak; her tür ve ölçekte imar planı, imar
tadilatı ve mevzi imar planları Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca
hazırlanarak, Özelleştirme Yüksek Kurulu'nca onaylanıp, yürürlüğe
girecek. İlgili kuruluşlar, bu arsa ve arazilerin imar
fonksiyonlarını 5 yıl süreyle değiştiremeyecek. İlgili kuruluşlar
görüşlerini, 15 gün içinde bildirecek.