Özel okullara hükümet kıyağı

1- KDV yüzde 1’e inecek
2- Masraflar vergiden düşecek
3- Öğrencilere faizsiz kredi Hükümet özel öğretim okullarının, genel içindeki yüzde 1,9’luk payını yüzde 10’lara çıkarmak için yeni bir reforma hazırlanıyor. Bu kapsamda Milli Eğitim Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı bir dizi tedbir üzerinde çalışırken, reform paketinde özel okullara müjde niteliği taşıyan yenilikler getiriliyor. Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, resmi bir yazıyla alınmasını istedikleri tedbirleri Maliye Bakanlığı’na bildirdi, olumlu karşılık aldı. Çoğunluğu için kanun değişikliklerinin gerektiği pakette 8 madde yer alıyor. Buna göre, özel öğretim kurumlarında KDV oranı yüzde 8’den yüzde 1’e düşürülecek. Özel okul sahiplerinin 10 yıldan bu yana istediği yüzde 1 KDV gerçekleşirse özel öğretime en büyük teşvik getirilmiş olacak. 1 Ocak 2004’ten sonra açılan özel okullar için uygulamaya konulan ‘5 yıl süreli Kurumlar ve Gelirler Vergisi muafiyeti sürekli hale getirilecek. Gelir düzeyi bin 500 doların altındaki illerde özel okul yaptırmak isteyen müteşebbislere 5084 sayılı kanun kapsamında bedelsiz arsa tahsisi uygulaması tüm illere yaygınlaştırılacak. Halen 36 il bu kapsamda yer alırken, yeni uygulamanın hayata geçirilmesi halinde İstanbul, Ankara veya İzmir’de özel okul kurmak isteyen müteşebbislere devlet ücretsiz arsa tahsis edecek. Özel okullardaki su ve elektrik giderleri resmi okullarda ödenen ücrete tabi tutulacak. Faturalarda özel okullar, ticarethane statüsünde değerlendiriliyor, bu yüzden ücretler kabarık geliyordu.

Reform paketindeki iyileştirmelerden bir diğerini ise özel öğretim kurumlarından her yıl alınan ruhsat harcı konusu oluşturuyor. Söz konusu harcın, ruhsatın verildiği açılışta bir defaya mahsus alınması, özel okulların her yıl ruhsat harcı ödemekten kurtarılması öngörülüyor.

Özel okul yaptıranlar ‘Eğitime Yüzde 100 Destek Kampanyası’ kapsamına alınarak, masrafların tamamının vergiden düşürülmesi planlanıyor. Sosyal güvencesi olup da çocuklarını özel okulda okutanlar da aynı kapsamda değerlendiriliyor ve ödenilen eğitim ücretlerinin tamamının Gelir Vergisi’nden düşürülmesi hedefleniyor. Örneğin bir memur veya işçi, çocuğunu özel okulda okuttuğu zaman maaşından otomatik olarak ödediği Gelir Vergisi kendisine iade edilecek veya doğrudan okula aktarılacak. Pakette yer alan son iyileştirme de, özel okullarda okuyan öğrencilere büyük bir imkan sağlıyor. Eğitim öğretim süresi içinde öğrencilere faizsiz kredi verilecek, şartlarını Milli Eğitim Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı yetkilileri belirleyecek. Bunun hayata geçmesi halinde örneğin Ziraat Bankası çocuğun parasını özel okula yatıracak, veli de taksitle bu krediyi bankaya ödeyecek.

Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, konuyla ilgili çalışma hakkında Maliye Bakanlığı’na resmi bir yazı gönderirken, reformun gerekçelerini açıkladı. Özel öğretim kurumlarının, devletin denetim ve gözetiminde çalıştığını hatırlatan Çelik, bu sayede devletin eğitim alanındaki yükünün hafiflediğine dikkat çekti. Eğitime kaynak sağlanmasında özel okullarca oluşturulan kapasitenin öneminin büyük olduğunu anlatan Milli Eğitim Bakanı, ancak bu kapasitenin yeterli düzeyde olmadığını belirtti. Eğitimde özel sektör yatırımlarının mutlaka teşvik edilmesi gerektiğinin altını çizen Çelik, “Eğitim sisteminin gelişmesine ve eğitimde kalitenin artmasına öncülük eden özel okulları destekleyici tedbirler alınmadığı takdirde bunlar kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak. Devletin eğitim giderleri daha da artacak.” uyarısında bulundu.

Bakan Çelik’in yazısında yer alan bilgilere göre, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’ne bağlı 8 bin 655 kurum var. Bunların bin 591’i özel okul. Özel öğretim okullarının genel öğretim okulları içindeki payı yüzde 1,9. Bu oran AB ülkelerinin ortalamasının çok altında. Avrupa Birliği üyesi ülkelerde, özel okulların genel eğitim sistemi içindeki payı İsviçre’de yüzde 5, Danimarka’da yüzde 12, Fransa’da yüzde 17, Hollanda’da yüzde 72. Bu ülkelerdeki özel okullarda, öğretmenlerin maaşlarının karşılanması, eğitim yatırımlarının finanse edilmesi ve öğrenci maliyetlerinin bir kısmının karşılanması devlet tarafından yapılıyor. Yapım ve onarım durumunda yüzde 10 ile yüzde 30 arasında devlet desteği ve giderlerinin bir kısmının devlet tarafından karşılanması gibi teşvik edici unsurlar uygulanıyor. Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre son 4 yılda 311 özel okul açılırken, bunların yarısı oranında özel okul (156) kapandı. Türkiye'de planlı kalkınma uygulamasına geçildikten sonra, her beş yıllık kalkınma planında özel öğretim kurumlarının teşvik edileceği ve destekleneceği yönünde kararlar alınıyor. Yedinci Beş Yıllık (1996-2000) Kalkınma Planı’nda, özel kesimin eğitime yatırım yapmasının teşvik edilmesi gerektiğine işaret edilerek, özel okullarda okuyan öğrencilerin eğitim harcamalarının bir kısmının vergi iadesi, muafiyet, burs ve benzeri yollarla desteklenmesi talep ediliyor.


Özel öğretimi teşvik için düşünülen tedbirler şöyle:

Özel öğretim kurumlarında KDV oranı

yüzde 8’den yüzde 1’e indirilecek.

1 Ocak 2004 tarihinden sonra açılan özel

okullar için uygulamaya konulan 5 yıl süre-

li Kurumlar ve Gelirler Vergisi istisnası tüm

özel okullar için sürekli olarak uygulanacak.

Gelir düzeyi 1.500 doların altındaki illerde

özel okul yaptırmak isteyen müteşebbis-

lere 5084 sayılı kanun kapsamında be-

bedelsiz arsa tahsisi tüm illere yaygın-

laştırılacak.

Özel okullardaki su ve elektrik giderleri

resmi okullardaki ücrete tabi tutulacak.

Yatırım indirimleri devlet okullarında

olduğu gibi özel okullarda da yüzde

100 olarak uygulanacak.

Sosyal güvencesi olanlardan çocuk-

larını özel okulda okutanların ödedik-

leri eğitim ücretlerinin tamamı Gelir

Vergisi’nden düşürülecek.

Özel okullarda okuyan öğrencilere

okuduğu öğrenim süresi kadar

faizsiz kredi verilecek.

Özel öğretim kurumlarında her yıl alı-

nan ruhsat harcı, ruhsatın verildiği açı-

lışta sadece bir defaya mahsus olacak.


Haber : İbrahim Asalıoğlu
Kaynak :