Özbekistan direniş liderini yakaladı

Operasyonda, dün ‘hedefimiz İslam devleti kurmak’ diyen direniş lideri Bahtiyar Rahimov ve en az üç yardımcısı gözaltına alındı. Özbekistan’ın direnişçilerin kontrolündeki Karasu'ya kaç asker gönderildiği ise bilinmiyor. Görgü tanıklarının bazıları kasabada 200 asker olduğunu belirtirken, bazıları bu sayının bini bulduğunu belirtti. Direniş liderleri kan dökülmeden gözaltına alındı, ancak kasabadan silah sesleri yükseldiğine ilişkin haberler de geliyor. Uluslararası baskılar artıyor Özbek yönetimine, Andican'daki olaylar hakkında uluslararası bir soruşturma başlatılması için yapılan baskılar artıyor. Soruşturma çağrılarına ABD yönetimi de destek verdi. Özbek yönetimi çıkan olaylarda 169 kişinin öldüğünü açıklarken, muhalefet en az 500 kişinin öldüğünü savunuyor. Özbek yönetimi, bir grup gazeteci ve diplomatı dün Andican'a götürmüştü, ancak çok sayıda kişinin öldürüldüğü söylenen yerler gazetecileri gösterilmedi. Karasu'da halk konseyi kurulmuştu Andican'dan sonra, Kırgızistan sınırındaki Karasu ve Paktabad kentlerinde de olaylar çıkmıştı. İsyancılar Andican yakınlarındaki Paktabad'da da askerlerle çatışmıştı. Çıkan olaylarda 200 kişinin öldüğü iddia edilmişti. Kırgızistan sınırındaki Karasu'da isyancılar, bir halk konseyi kurarak yönetimi ele aldıklarını açıklamışlardı. Özbek ordusu kenti kuşatınca, Kırgızistan buradan kaçanların sınırı geçmesine izin vermişti. Özbekistan'ın doğusundaki Tesik-Tosh kasabasında 13 kişinin Kırgızistan sınırını geçmek isterken Özbek askerlerince vurularak öldürüldüğü de öne sürülmüştü. İsyanın merkezi Andican'da ise güvenlik güçlerinin binlerce kişiyi gözaltına aldıkları belirtilmişti. Özbekistan İçişleri Bakanı, Andican'daki olayları organize eden en az 70 kişinin yakalandığını açıklamıştı. İsyan nasıl başladı? İsyan, geçtiğimiz hafa perşembe gecesi silahlı eylemcilerin bir cezaevini basarak köktendincilikle suçlanan 23 kişiyi serbest bırakmasıyla başlamıştı. Haklarındaki suçlamaları reddeden bu kişilerin serbest bırakılması için kentte dört aydır eylem yapılıyordu. 23 kişinin anayasaya aykırı faaliyetler, köktendincilik ve suç örgütü oluşturma gibi iddialarla yargı önünde olduğu belirtiliyor. Bölgedeki insan hakları savunucuları ise bu davanın Özbekistan yönetiminin dini konulardaki kısıtlamalarının bir parçası olduğunu savunuyor. 10 şubatta başlayan davada, 23 sanığın tümü de suçsuz olduğunu söylüyor. Geçtiğimiz yıl haziran ayında tutuklanan sanıklar, 'Ekremiye' adlı bir dini grubun üyeleri olmakla da suçlanıyor. Özbekistan'ın önemi Orta Asya'daki beş eski Sovyet cumhuriyeti içinde 26 milyonluk nüfusuyla en kalabalık ülke olan Özbekistan'da, nüfusun yüzde 80'ini Özbekler, yüzde 10'unu Ruslar ve Tacikler, Kazaklar ise yüzde 3'ünü oluşturuyor. Sovyetler'den 1991'de bağımsızlığını kazanmasından beri ülke, geniş yetkileri bulunan Devlet Başkanı İslam Kerimov tarafından yönetiliyor. Özbekistan, Batı tarafından sık sık insan hakları ihlalleriyle suçlanıyor. İnsan hakları kuruluşları, ülkede en az 6 bin dini ve siyasi tutuklu bulunduğunu belirtiyor. Köktendici militanlar, geçtiğimiz yıl mart ayında 50 kişinin öldüğü saldırı dahil, ülkedeki bir dizi bombalı saldırıdan sorumlu tutulmuştu. Geçtiğimiz yıl, ABD ve İsrail büyükelçiliklerine düzenlenen saldırılarda da üç kişi ölmüştü. ABD'nin 'teröre karşı savaş'ında Washington'ın yanında yer alan Özbekistan'da önemli bir ABD üssü bulunuyor. Büyük doğalgaz ve petrol rezervlerine sahip Özbekistan, dünyanın 10 büyük altın üreticisi arasında yer alıyor. Özbekistan, dünyadaki beşinci büyük pamuk üreticisi durumunda. Ülkede serbest pazar reformlarının yapılmaması ve sıkı devlet kontrolünün yaşam standartlarında büyük düşüşe yol açtığı belirtiliyor. Ülkedeki aylık ortalama ücret yaklaşık 30 dolar.