Övülmeyi hakediyor
Abone olÖlümünün 65. yıldönümünde anılan Atatürk için Türk Milleti derin bir üzüntü duyarken, bu acıya dünya liderleri ve dünya basını da ortak oldu.
Atatürk'ün 10 Kasım 1938 tarihinde ölümünün ardından değişik
zamanlarda dünya liderleri övgü dolu sözlerle onu anarken, dünya
basını da onun sadece kendi milleti için değil, Asya ve dünya
milletleri için örnek bir şahsiyet olduğunu dile getirmişti.
Dünyanın 37 ülkesinden basın organları ve devlet adamlarının
mesajları, dünyanın Atatürk'e bakışını gözler önüne serdi. İşte
dünya basını ve liderlerinin mesajları: Türkiye: "Mustafa Kemal
Atatürk, hemen her zaman nerede durulacağını bilmiştir. Bu, O'nun
pek hayran olduğum meziyetlerinden biriydi. Daima ilerisini
düşünmek, daima dikkat, O'nun memleket yolundaki işlerinde hakim
olmuştur." Fevzi Çakmak- Mareşal Afganistan: "O büyük insan, yalnız
Türkiye için değil, bütün doğu milletleri için de en büyük
önderdi." Emnullah Han-Afgan Kralı Almanya: "Atatürk, istiklal
hissini taşıyan bütün milletler için, ölmez bir semboldür." Alman
Basını ABD: "Lozan'ı o kazandı; son ikiyüz yılda ihtiyar Asya'nın
Avrupa'ya kazandırdığı ilk zafer. New York Times "Atatürk'ün
ölümünden dolayı Amerika Hükümeti pek çok üzgündür. Bu kayıp,
yalnız Türk Milleti'ne ve sınırlarına inhisar etmemiştir. Yayıldığı
yerler çok geniştir. Kordel Hall - Birleşik Amerika Dışişleri
Bakanı Arnavutluk: "Atatürk, yüzyılımızın en seçkin simasıdır.
Filozofların çeşitli metafizik anlamlar vermiş ve şairlerin en
güzel ve en yüksek sözlerle tasvir etmiş oldukları ideale, O,
realist sesi ile can vermiştir. O, sözleri uygulamaya çevirmiştir
ve büyük uygulamanın dili kendisindedir." Demokratia Gazetesi
Avusturya: "Eşsiz inkılaplarla Gazi'den milletine geçen büyük irade
kuvveti uzun yıllar süregelecek bir gelişme ve olgunluğu birkaç yıl
içinde gerçekleştirmiştir. Ve anlaşılmıştır ki Gazi'nin kendisine
olan inancına, Türk Milleti layıktır." Nobert Von Bischoff Belçika:
"Atatürk, şecaat ve kabiliyetin en büyük sembolüydi. O, yirminci
asrın en büyük gerçeğini yaratan adamdır". Kopenhag-Nasyonal
Tidende Bulgaristan: "Hiçbir memleket, yeni Türkiye'nin Ata'sı
tarafından başarılan kadar güçlü, hızlı ve kökten bir yenilik
hamlesine erişmemiştir." Bulgar Dness Gazetesi Çekoslovakya:
"Atatürk, arkasında geleceğinden korkmayan kuvvetli bir milli
devlet bırakmıştır." Çekoslovak, Bohemia Gazetesi Çin: "Atatürk,
bütün Asya kıtasının Ata'sıdır." Çin gazetesi Danimarka: "Yirminci
yüzyılın en görkemli olayını yaratan adam." National Tidence
Gazetesi Finlandiya: "Atatürk, olağanüstü nitelikte bir devlet
adamı, savaş sonrası dünya tarihinin en önemli simalarından biri
idi. Atatürk olmasa idi, yeni Türkiye var olamazdı. " Fin. Hufvud
Stadbladet Gazetesi Fransa: "Hayatını memleketinin şanlı
canlanmasına hasretmiş olan ateşli vatansever ve büyük devlet
adamının kaybolduğu şu anda Türkiye'nin yasına derin bir hisle
iştirak etmekteyim. Kan dökülerek ve barışçı yollardan tahakkuk
eden bu görevi Türk Milletine samimi dostluk bağları ile bağlı
milletlerine geçecektir. Bugün Türkiye Cumhuriyeti'nin maruz
kaldığı bu kaybı Fransız Milleti en derin teessürleri ile
hissetmektedir." Alber Lebrun-Fransa Cumhurbaşkanı Hindistan:
"İlham veren başarıları, onu gelecek kuşakların hak edilmiş ve
sürekli saygı sundukları ölümsüzler samanyoluna kolaylıkla
yerleştirmiştir." Sir Sinkandar Hayat Han-Pencap Başbakanı
Hollanda: "Çağımızda, uzak görüşlü, cesur, siyasi, sosyal ve
ekonomik reformlarla Türkiye'yi, bugünkü modern cumhuriyet haline
getiren Kemal Atatürk'tür. Aynı zamanda bugün Türkiye'nin Avrupa
Ortak Pazarı'na girebilecek düzeye gelmesini sağlayan modern
ekonominin temelini hazırlayan da yine O'dur. Atatürk, kişiliğiyle,
sorumluluk duygusu ve medeni cesaretiyle örnek olmuştur. Bu
meziyetlerin, vatandaşlarınızın bir çoğunda da var olduğunu
gözlemiş bulunuyorum. Atatürk ve arkadaşları, Türkiye
Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bugüne kadar elde ettiği itibarın
temelini atmışlardır. Kemal Atatürk'ün dediği gibi, Türk Milleti,
durmadan ve korkmadan uygarlık yolunda ilerlemeye hazır ve
kararlıdır. Ben de ilerlemenin ekonomik kuvvet ve zenginlik
alanında da aynen gözlendiğini eklemek isterim." Luns- Hollanda
Dışişleri Bakanı Irak: "Atatürk bir çocuk bırakmadı, lakin
kendisine daima (Sen babamsın, hayatımın sebebisin, velinimetimsin,
senin adın gönüllerimizde daima sevgi ve takdis ile yaşayacaktır.)
diyecek bir büyük millet bırakmıştır." Irak-Elalem Elarabi'den
Japonya: "Yüzyıldan beri Küçük Asya'nın çıkardığı en büyük lider".
The Japan Chronicle, Kobe Kanada: "Kemal Atatürk'ün ölümünün 25.
yıldönümü olan 10 Kasım günü Türkiye Cumhuriyeti, kurucusu ve ilk
Cumhurbaşkanı'nın manevi huzurunda saygı duruşunda bulunacaktır. Bu
münasebetle Kanada hükümeti adına Türk Milleti'ne, bu büyük devlet
adamının anısı önünde saygıyla eğildiğimizi bildirir, Türkiye
Cumhuriyeti'nin geleceği için başarı dileklerimizi sunarım. "
Lester B. Pearson Lübnan: "Büyük adamlar, kuşaklarının başındadır.
Türk Milleti'nin başındaki büyük ve dahi Atatürk, politika ve savaş
alanlarında yılmayan büyük ve yurtsever bir insandı. O'nun
çevresinde toplanan kahraman Mehmetçiklerle, parçalanmış olan
memleketi birleştirdi ve ümitle yaşayan millete mucizeleriyle
zaferler kazandırdı. Kahraman Atatürk, milletlerin kurtuluşlarına
kendilerini adamış olan kurtarıcıların ve onları ıslah eden kişiler
ve milliyetçi adamların bir sembolü olarak daima yaşayacaktır. Türk
Milleti, Büyük Ata'yı saygı ile anarken, Türkiye dostu
memleketlerde O'nun ismini anlayış ve takdirle, daima kahraman ve
fedakar Ata olarak anacaklardır." Kerema (10 Kasım 1963) -Lübnan
Başbakanı Macaristan: "Batı'da ihtilal ve inkılapların yavaş yavaş
elde ettiklerini Atatürk'ün ülkesi birdenbire kazandı ve Türk
hayatında o kadar derin izler bıraktı ki, Batıdakilerde bu ancak
yüz yılda erişilebilecek bir başarıydı." Macar Prof. Dr. Fekete
Lajos Mısır: "Atatürk öldü, o, milletin atası ve son asırların
yetiştirdiği en büyük adamdı." "Mustafa Kemal, kurduğu eserin
semerlerini gözü ile gördü. Vazifesini tamamladı. Dünyadan muvaffak
ve muzaffer olarak çekildi." Mısır-Elehram Norveç: "Atatürk,
Türkiye'yi yeniden yaptı. Ve emin bir yol üzerinde ileri yürüyüşüne
devam eden bir memleket bıraktı." Monges Handels Gazetesi (Osla, 12
Kasım 1938) Pakistan:"Bizim aslımız rengi uçmuş bir kıvılcım iken,
O'nun bakışı ile cihanı kaplayan ve aydınlatan bir güneş haline
geldik." İkbal-Pakistan Şairi Polonya: "Türkiye, Atatürk'ün idaresi
altında yeniden yakın doğuda bir anahtar durumu almıştır."
(Polanya-Lehistan) Romanya: "Romanya'da Atatürk'ün ölüm haberi
geldiği gün, bütün okullarda dersler tatil edildi." Romanya-Rador
Ajansı Rusya: "Türk milletinin özgürlük ve Türkiye'nin milli
kalkınması için çetin mücadelelere adı karışan Kemal Atatürk'ü
memleketimiz çok iyi tanır. Atatürk Türk Milleti'ni, kışkırtıcı
kuvvetlere, emperyalistlere ve silah zoru ile Türk Milleti'ni
ezerek memleketi büyük devletlerin bir sömürgesi haline getirmek
isteyen gerici kuvvetlere karşı savaşa girmesi için uyandırmıştır.
Yakın ve Orta Doğuda ilk Cumhuriyet, doğuşunu O'na borçludur. Bu
Cumhuriyet, birçok milletin ulusal özgürlük hareketlerine ışık
borçludur. Bu Cumhuriyet birçok milletin ulusal özgürlük
hareketlerine ışık tutmuştur. Atatürk'ün kutsal saydığı
emperyalizmle savaşını, yalnız Türk Milleti değil, diğer doğu
ülkeleri de takdirle karşılıyordu. Türkiye'nin yüzyıllık
geriliğinden kurtulması için Atatürk pek çok şey yapmıştır.
Gerçekleştirdiği reformlar memleketin ekonomik hayatının, sınai
tarımsal kalkınmanın hızla ilerlemesini hedef tutmuştu. Atatürk
yönetimi zamanında, Türkiye'nin milletlerarası otoritesi yükselmiş
ve memleket, dünya siyasetinde önemli rol oynamaya başlamıştır. N.
S. Kruşçeff (10 Kasım 1938) Sovyetler Birliği Başkanı Tunus: "Tunus
Milleti bugün, yüzyıllık bağlarla bağlı bulunduğu kardeş ve soylu
Türk Milleti ile, Mustafa Kemal'in unutulmaz anısını canlandırmak
ve saygıyla anmak üzere hürmetkar bir düşünce içinde
birleşmektedir. Milletimiz Gazi'nin ölmez eseri için en büyük
hayranlığı O'nun sahasında, savaş meydanlarında, büyük asker
olduğunu tespit ettikten sonra, herşeyin tamamen kaybolduğu
zannedildiği bir anda, milletinden ümidini kesmeyi ve yenilgiyi
kabul etmeyi şiddetle reddeden Tanrı'nın seçtiği büyük insanı
anıyoruz. O, güçleri birleştirmeyi, kırılmış cesaretleri
yükseltmeyi bilmiş ve talihi zorlayarak, milli ülkenin bütünlüğünü
tekrar kurmuş ve memleketinin bağımsızlık ve egemenliğini
kazanmasını başarmıştır. Atatürk böylece, ölümü esirliğe tercih
eden bir milletin neler yapabileceğini hayretler içinde bulunan
dünyaya göstermiştir. Bu örnek unutulmayacaktır. Biz memleketin
egemenliğinin mimarı olarak Atatürk'ün şahsına, parçalanmak yolunda
olan bir İmparatorluğun yıkıntısı üstünde hayranlık duymaktayız.
O'nun ölmez eseri, egemenliklerini elde etmiş milletlerin
kaderlerine hükmedenler için ışıklı bir örnek ve bir ilham kaynağı
olarak kalacaktır." Habib Burgiba - Tunus Cumhurbaşkanı İngiltere:
"Acımasız bir güce ve ateşli bir hırsa, az rastlanır bir enerji ve
gözüpek bir entelektüel radikalizm ekledi; tarihsel gelenekler ya
da dinsel duygusallıklarla hiç etkilenmedi. Fakat bunları daima
siyasal bir olgunlukla dengeledi. " The Times, Londra, İran: "Bu
gibi dehalar ancak görünüşte ölürler. Çünkü gerçekte milletlerin
anlayışlarında derin ve silinmez izler bırakan eserleriyle daima
yaşarlar. Böyle insanlar, bir kuşak için doğmadıkları gibi belirli
bir devre için de doğmazlar. Bu gibi insanlar, milletlerinin bu
nimetler kaynağından durmaksızın yaralanmalarına imkan vermek
suretiyle yüzyıllarca milletlerinin tarihlerine egemen olacak
insanlardır." Tahran Gazetesi İspanya: "Büyük Türk yurtseveri
sonsuzluğa göçtü; fakat eseri canlılığını saklıyor. Ve görkemli
(muhteşem) yurdu güçlülüğe götüren yolda hergün bir basamak
çıkıyor. Kemal Atatürk'ün Ankara'daki anıtı, Türk halkı için
sürekli bir birlik ve inkılap sembolüdür." Arriba Gazetesi İsrail:
"Mustafa Kemal Atatürk, kuşkusuz 20. yüzyılda dünya savaşından önce
yetişen en büyük devlet adamlarından biri, hiçbir millete nasip
olmayan cesur ve büyük bir inkılapçı olmuştur." Ben Gurion(1963)
İsrail Başbakanı İsveç: "Modern Türkiye'nin yaratıcısı Kemal
Atatürk'ün eserleri, memleketi için yaptıkları İsveç'te çok iyi
bilinmektedir. Atatürk'ün liderliği altında Türkiye'nin
kalkınmasını, fevkalade ileri hamlelerini hayranlıkla takip ettik.
Atatürk'ün, hukuk alanında olduğu gibi, diğer alanlarda da
getirdiği reformlarla Türkiye, içinde bulunduğu çok zor durumdan
kurtarılıp kuvvetli ve güvenilir temeller üzerine
yerleştirilmiştir." Erlander - İsveç Başbakanı İsviçre: "(Lozan
Üniversitesi salonunda, Lozan Türk Talebe Cemiyeti'nin hazırladığı
törende.) "Siz Türk gençleri, bugün Büyük Şef'inizi
kaybettiğinizden dolayı ne kadar ağlasanız haklısınız. Üniversite,
sizin bu büyük yasınıza katılmaktadır. Atatürk'ün bu Büyük Adam'ın
hayatını burada az bir vakit içinde bildirmeye imkan yoktur. Bu
dahinin, vatanının tarihinde işgal ettiği parlak sayfaları size
hatırlatmak isterim. Türkiye'yi yaratan, tarihimizin bu en büyük
adamın başımı en derin hürmetle eğerek selamlarım." Profesör Morrf
İtalya: "Üstün iradesi, tükenmez cesareti ve eşsiz seziş ile
hasımlarını dize getirdi. Fazilet ve ciddiyeti, üç yılda
memleketine yalnız askeri, aynı zamanda tam ve doyurucu bir siyasi
zafer kazandırdı." F. Perrone Di San Martino -İtalyan Yazarı
Suriye: "Atatürk'ün başardığı işler mucize ve harika kabilindedir.
Birkaç yıl içinde memleketinde yaptığı inkılaplar, birkaç yüzyılda
gerçekleştirilmeyecek işlerdir." (Suriye El Tekaddüm Gazetesi)
Yugoslavya:"Tarih, silinmez harflerle bu devlet adamın ismini hak
edecektir. Atatürk bir halk adamıdır. Kırılmaz azmi, keskin zekası
ve kudreti kendisini yendiği alın yazısının önüne getirmiş, böylece
yeni Türkiye'nin yaratıcısı olmuştur." Yugoslavya, Politika
Gazetesi Yunanistan: "İngiliz, Fransız ve İtalyanları Anadolu'dan
uzaklaştırıp bizi de yenince, karşımızda sıradan bir adam
bulunmadığını ve O'nun gerçek kudretini kavramaktan uzak kalmış
olduğumuzu kabul ettik." (1938) Yorgi Pesmazoğlu -Yunan Ekonomi
Başkanı.