Otomobilde ikinci el devri kapanıyor

Otomobil firmaları da satışın devam edeceği düşüncesiyle büyük bir stok yaptı. Ancak mayıs ayından sonra kredi oranları yükseldi. Hükümet de 2004 sonuna kadar uygulanacağı açıklanan hurda indirimini sürpriz bir kararla mayısta yüzde 50 aşağı çekti. Otomobilcilerin planları altüst oldu. 80 bin civarında seyreden aylık oto satışları 50 bine geriledi. Firmalar, stoku eritmek için indirime gitti. Bu sefer de sıfır ile ikinci el otolar arasındaki fark kapandı. İkinci el otomobil satışları durma noktasına geldi. Avukat Nedim Gürel, 2001 model Toyota Corolla marka otomobili ile bir aydır İstanbul’daki oto pazarlarını dolaşıyor. Elindeki arabayı iyi bir fiyata satıp yeni bir model almayı hedefleyen Gürel, firmaların sıfır marka otomobillerde üst üste indirime gitmesi karşısında hayal kırıklığına uğradı. İndirimli sıfır kilometre Peugeot’nun 206 HDi modeli 25,5 milyara satılırken, aynı otomobilin 2004 modeli 22 milyar liraya alıcı buluyor. Aradaki fiyat farkının azalması ikinci ele darbe vurdu. İstanbul’da trafik müşavirliği hizmeti veren Aslan Ticaret’in sahibi Enver Taçbaş’ın şu sözleri ikinci el otodaki son tabloyu gözler önüne serer nitelikte: “Hurda indiriminin yarı yarıya kaldırıldığı mayıs sonuna kadar günde 100’e yakın ikinci el oto alım satım işlemi yapıyorduk. Şimdi ise 20’ye kadar düştü.” Sıfır model araba ilanlarına kadar yansıyan indirim yarışında, firmaların stoklarındaki araç sayısının 80 bini aşması etkili oldu. 2004 sonuna kadar uygulanacağı açıklanan hurda indiriminin sürpriz bir kararla mayısta yüzde 50 aşağı çekilmesi otomotivcilerin planlarını altüst etti. Hükümet, Ağustos 2003’te 20 yaşın üzerindeki otomobili hurdaya çıkaranlar için Katma Değer Vergisi ile birlikte 5,3 milyar liralık indirim getirmişti. Mayıstaki değişikliğe hazırlıksız yakalanan sektörde daha önce 80 bin civarında seyreden aylık oto satışları 50 binlere geriledi. Verilen siparişler ile satış rakamları arasında- ki fark arttıkça distribütör firmalar stok yükünü bayilere yöneltti. Sektördeki isimler, giderek hız kazanan indirim kampanyalarının 1,5 milyar doları bulan stok maliyetinin daha da büyümemesi için yapıldığına dikkat çekiyor. 5 milyarı bulan indirimlerle yeni otoların fiyatı iki-üç yaşındaki otomobillerin seviyesine kadar gerilerken, uzmanlar, “Tüketiciler ikinci el yerine bir miktar borçlanarak yeni bir otomobil almayı tercih ediyor. Sonuçta ikinci elde maliyetin altında satışlar geliyor.” değerlendirmesini yapıyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği Genel Koordinatörü Işık Dikmen’e göre, pazarda otomobil stoku, olması gerekenden 25 bin daha fazla. Fiyatlar da birbirini takip ettiği için, hiçbir firma ilk fiyat arttıran olmak istemiyor. 30 milyar liralık otomobilde 5 milyar liraya kadar indirime gidildiğine dikkat çeken Dikmen, “Bugün birçok otomobilin fiyatı olması gerekenden yüzde 6-7 daha düşük. Stoklar bitene kadar herkes aynı çizgi üzerinde gitmekte kararlı.” diyor. Bu şekilde yılın ilk 5 ayında elde edilen kârların da eridiğini öne süren Dikmen, açıklanan fiyatlarla kimsenin kâr edemeyeceği görüşünde. Türkiye’deki Ford marka araçların satışında önemli paya sahip Otokoç’un Genel Müdürü Cenk Çimen, bayilerde oluşan yeni araç stokunun otomobil ve ticari araç toplamında 85-90 bin civarında olduğunu ifade ediyor. Mayıstan sonra talebin azaldığını aktaran Çimen, ‘Aylık ortalama 50 bin civarında araç satılıyor. Eldeki stok bunun bir buçuk katı kadar. Stokların satış ağı üzerine oluşturduğu finans baskısı ise 1 milyar doların üzerinde. Şu anda bayi teşkilatı elinde bulunan aracı satmak istiyor. Bu da fiyatlarda indirimleri gündeme getiriyor.’’ diye konuşuyor. İstanbul’da trafik müşavirliği hizmeti veren Aslan Ticaret’in sahibi Enver Taçbaş, ikinci el otomobil alım satım işlemlerinde yüzde 75 azalma olduğunu dile getiriyor. Otomobil bayilerinin de distribütör şirket tarafından verilen aylık kotaları doldurmak için kampanyaları artırdığına dikkat çeken Taçbaş, şu tespitte bulunuyor: “Bu durumda ikinci el otomobil sahibi istediği fiyattan fedakârlık yapmak zorunda. Bir süre daha beklemeyi göze alanlar var; ancak bu sürecin ne kadar devam edeceği belli değil.’’ Avukat Gürel, Corolla’sını bir aylık çabasının sonunda nihayet satabildi. Ancak 4 ay önce 19 milyar liraya satmadığı otomobili şimdi 16,5 milyar liradan satmak zorunda kalan Gürel, “Biraz da sıfır otomobillerdeki fırsatı kaçırmak istemedim.” diyor. ZAMAN