Osmanlı berberinde tıraş keyfi
Abone olPendikli kuaför Murat Akbaba Ramazan ayı boyunca müşterilerine Osmanlı nostaljisi yaşatıyor.
Berbere giren müşteriler kendilerini bambaşka
bir dünyada buluyor. Berber ve
müşteriler Osmanlı kıyafetleri giyip o dönenim aletleriyle tıraş
oluyorlar.
Osmanlı berber dükkanı konsepti, Osmanlı’nın çeşitli dönemlerindeki berber dükkanlarından kareler ve eşyalar örnek alınarak tasarlandı.
Kuaför Murat Akbaba, O dönemde yaşanan insani ilişkilerin güzelliğini, samimiyetini ancak o dönemi canlandırdırarak hatırladıklarını söyledi.
YENİDEN AHLAKLI VE DÜRÜST BİR YAŞAM İSTEĞİ
Ahlakî bir çöküşün yaşandığı günümüz dünyasında Osmanlı
döneminden bir kesiti hayata geçirerek o günlerin kültürü ve
ahlakını hatırlatmak istediklerini belirten Akbaba,
"Günümüz insanının yaşadığı bu karmaşık hayatın yerine o
dönemlerde yaşandığı gibi ahlaklı ve dürüst bir yaşamın
yaşanabileceğini düşünüyoruz" dedi.
ESKİ DÖNEMİN ALETLERİ KULLANILIYOR
Mümkün olduğunca o döneme daha yakın bir zamanda üretilmiş ve
kullanılmış tarihi alet ve eşyalar kullanıldığına dikkat çeken
Akbaba, sözlerine şöyle deva etti:
"Bizim medeniyetimizde eşyanında bir ruhu olduğuna inanılır, daha önce de söylediğimiz gibi o dönemleri o zamanın eşyalarıyla canlandırırsak Osmanlı’nın ruhunu da tekrar canlandırabiliriz. Bugüne kadar yapılmamış bir çalışmayı hayata geçiriyoruz bu konseptle birlikte. Türk esnafının tarihi köklerinin nerelere kadar gittiğini ve hangi çalışma prensiplerini sahip olduğu ilgisini çekmeli o dönemlerde esnaflığın ne demek olduğunu araştırmalı. Çünkü günümüzde gelenekle kopan bağımızı köklerimizin nerede olduğunu araştırarak telafi eder ve ancak bu şekilde bize ait olan temel ahlaki prensiplere yol bulabiliriz. "
OSMANLI TİCARET AHLAKI
Osmanlı dönemi esnafının bağlı bulunduğu ahilik teşkilatının en
önemli özelliklerinden biriydi ahlaki eğitim. Ahi olmanın şartları
vardı, her oldum diyen kendi dükkanını açamazdı. Örneğin ahiliğin
ana ilkeleri şunlardı:
Kuvvetli ve galip iken affetmek,
Hiddetliyken yumuşak davranmak,
Kendi ihtiyacı varken, elindekini başkasına vermek,
YALAN SÖYLEYENLER, SAHTEKARLAR AHİ OLAMAZDI
Küfredenler, iki yüzlü olanlar, ortalığı karıştıranlar, yalan
söyleyenler, sözünü tutmayanlar, kan dökenler, başkalarına tuzak
kuranlar, sattığı malda sahtekarlık yapanlar ahi olamazlardı.
Evli olmayan, sinirine hakim olamayan , belli bir olgunluğa
erişmemiş adama kesinlikle berberlik yaptırmazlardı, hem devlet hem
ahilik teşkilatı buna izin vermezdi. Bu teşkilat toplumun sivil
eğitim kurumuydu. Ahlaki ilkeleri mükemmel şekilde formülize ederek
bunun ahiler tarafından içselleştirilmesini sağlıyorlardı.
Sözün özü amacımız ahiliğin ahlakını bugünün insanına hatırlatmak
ve aktarmak.
TÜRK BERBERLİK TARİHİ KİTABI
Bugüne berber esnafı tarafından yapılmamış bir başka çalışmayı da hayat geçirme aşamasındda olduklarını söyleyen Akbaba, hazırlanan kitapla ilgili şunları söyledi:
"Berberliğin tarihini inceleyen bir kitap hazırlıyoruz. Çok yakın zamanda bu kitabın basımını da yapacağız. İnşallah bu çalışmalar, Türk kültür ve ticaret hayatına yeni bir inceleme alanı açar ve bu çalışmaların devamı gelir.
18. YÜZYILDA BİR BERBERİN GÜNLÜKLERİ
Biz anadolunun ahlakını çok önemsiyoruz. Bu yüzden hazırlanan
kitabımızda bu coğrafyaya özel bir ilgi gösterdik. Berberlerin usta
olma şartlarından, toplum hayatı içindeki konumuna, o dönemde
kullanılan saç-sakal modellerinden, dükkan düzenlerine kadar
incelemeye çalıştık.
Kitabın hazırlık sürecinde ilginç bir kitapla karşılaştık. 1741 ve
1762 tarihleri arasında yaşamış bir berber günlük tutmuş, sosyal
hayattan, siyasetten ve ticaret hayatından hatta daha bir çok
şeyden bahsediyor bu günlüklerde. O dönemde sadece paşaların
vesaire günlük tuttuğu düşünülürse berberlerin hayatın ne kadar
içinde olduğu, toplumun ne kadar farklı kesimi varsa neredeyse
hepsiyle temasa geçtiği görülebilir. Hayatın nabzının attığı
mekanlar olan berberler, incelenmesi, araştırılması gereken bir
meslek. "
TARİHTE KULLANILAN MALZEMELER
Ustura, tarak, makas, peşkir(farsça aslı piş-girdir, bu günkü
önlük),leğen, sitil(tavana asılmış orta büyüklükte ve ekseriya bir
maşrapa veya küp şeklinde su kabıdır; dibinde musluğu vardır; baş
yıkamak için kullanılırdı.), ayna.
BERBERLERİN PİRİ
İslam kaynaklarında rastlanılan ilk tıraş etme işini Hz. İbrahim
yapmış. Kabe inşa edildikten sonra kurban emriyle beraber saçları
tıraş etme emri de gönderildiği rivayet ediliyor ve bu emirle Hz.
İbrahim oğlu Hz. İsmail’in saçlarını tıraş etmiştir.
Bir diğer rivayete göre ise Peygamberimizin ashabından Selmân-ı
Fârisîdir.
Ahinin üç şeyi açık, üç şeyi kapalı olmalıdır.
Açık olanlar:
Eli açık olmalı (cömert olmalı)
Kapısı açık olmalı (konukseverlik)
Sofrası açık olmalı
Kapalı olanlar:
Gözü kapalı olmalı (Kimseye kötü bakmamalı ve kimsenin ayıbını
görmemeli)
Dili bağlı olmalı (Kimseye kötü söz söylememeli)
Beli bağlı olmalı (kimsenin namusuna, ırzına, haysiyet ve şerefine
göz dikmemeli)