Örümcek ipliği mücizesi
Abone olÖrümcek ipliğinin moleküler yapısını inceleyen Fransız araştırmacılar, büyük bir sürprizle karşılaştı.
Örümceğin ağını örerken salgıladığı iplikçikler, başlangıç
şeklini koruyarak, dağcıların başına geldiği gibi örümceğin ipin
ucunda fır dönmesini engelliyor.
Bu ipliğin diğer tüm ipliklerden çok daha sağlam ve esnek olduğunu
zaten bilen araştırmacılar, ipliğin, bir de şekil hafızası
bulunduğunu belirledi.
Fır döndü yok
Buna göre iplik burulma kuvvetini emiyor ve burulduğunda müthiş
gevşeme kabiliyetiyle başlangıçtaki şeklini alıyor. Böylece ipin
ucundaki ağırlık burulma etkisine maruz kalarak fır dönmüyor.
Bu özellik, örümceğe çevre şartları ne olursa olsun ipin ucunda
aşağı sallanmış haldeyken sabit şekilde durabilme imkanı veriyor.
Hayvan bu sayede avını sessizce ve kımıltısızca bekleyebiliyor,
düşmanlarından korunabiliyor.
Araştırmacılar, örümcek ipliğinin bu özelliğinin, onu oluşturan
proteinlerin girift şekilde birbirinin içine geçmiş olmasından
ileri geldiğini düşünüyor.
Suni örneği yok
Rennes Üniversitesi'nden Olivier Emile başkanlığındaki ekip, bu
fikri kanıtlamak için de örümcek ağırlığında bir cismi, değişik
türde ipliklere bağlayarak 90 derece döndürüp bıraktı.
Kevlar polimer ipliği yeterli esnekliği sağlasa da salınımdan
kurtulamadı. Bakır iplik, başlangıç formuna dönmekte zorlandı ve
kırıldı. 'Araneus diadematus' örümceğinin ipliği ise salınım
hareketini emerek ve kolayca ilk şekline döndü.
Sanayide kullanılan nikel-titanyum alaşımı nitinol, örümcek
ipliğine benzer özellikler gösterdi, ancak alaşımın baştaki şekline
dönebilmesi için 90 derece ısıtılması gerekiyor.