Oruca çok erken mi başlıyoruz?

Milliyet gazetesinin Ramazan sayfasını da gazetenin kadrosundan olmayan bir isim hazırladı bu sene: İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi ve Süleymaniye Vakfı kurucusu Prof. Dr. Abdulaziz Bayındır.

Bayındır neredeyse her ramazanda yaptığı çarpıcı açıklamalar ile medyanın ilgi odağı olan bir isim. Bu yıl için de oruca erken başladığımız kanaatinde.

70 DAKKİKA FAZLA ORUÇ TUTUYORUZ

2010 yılında "Türkiye’de en az 40 dakika fazla oruç tutulduğunu" iddia eden Bayındır, geçen sene ise Türkiye’de 70 dakika fazla oruç tutulduğunu belirterek, “Diyanet hemen yanlıştan dönsün. Bunun hesabını Allah’a veremezler” demişti.

Bayındır bu yıl ramazan ayında takvim yapanlar hadislere uymadığı için oruca erken başladığımızı şöyle kale aldı;

(...) Oruç, tan yerinin ağarmasından akşama kadar, Allah rızası için yemeyi içmeyi ve cinsel ilişkiyi terk etmektir.

Eskiden doğu ufkunda kızıl ve beyaz ışık yoğunlaşıp alttaki siyah kuşakla birlikte üst üste bir yapı oluşturuncaya kadar yemeye içmeye devam edilirdi. Artık gözlemin yerini takvimler aldı. Takvim hazırlayanlar büyük hatalara neden oldular.

Akşamın alacakaranlığını akşam ve yatsı vakti olarak ikiye böleceklerine sadece akşam namazının vakti yaptılar ve yatsıyı gecenin ortasına kaydırdılar. Sabahın alacakaranlığını da seher vakti yani fecr-i kazib ve sabah namazı vakti olarak ikiye böleceklerine tamamını sabah namazı ve imsak vakti yapıp orucu ve namazı gecenin ortasına çektiler.

Böylece fecr-i kazib ve seher vakti kayboldu. Oruç çok erkene alındı. İnsanlara uyku ve dinlenme vakti bırakılmadı.

Seher Vakti (Fecr-i Kâzib)

Arapçada seher, gündüzün ilk ışıklarının gecenin karanlığına karışmasına denir. Süleymaniye Camii’nin bahçesinden seher vaktinin (fecr-i kâzib) sonu. Allah’ın elçisi şöyle demiştir:
“Yiyin, için; yukarı tırmanarak yayılan aydınlık sizi etkilemesin; enine yayılan kızıllığı görünceye kadar yiyin, için.” (Ebu Davud, vakt’us-sahûr, hadis no 2348)

Seher vakti, Güneş ufkun 18 derece altına gelince başlar. Uzak yıldızlar kaybolur. Astronomlar gözlemi bırakırlar. Bu saatte sahur yemeği yenir.

Sabah Namazı ve İmsak Vakti

Güneşin doğu ufkuna -9 derece yaklaşınca sabah namazı vakti girer ve oruç yasakları başlar. Bu sırada seher ışıklarının büyük bir kubbeye benzeyen aydınlığı enlemesine uzanan, üstü beyaz ve altı siyah bir kızıl ışık kümesiyle bölünür. Nebimiz şöyle demiştir:“Cebrail Kâbe’nin yanında bana, sabah namazını kızıllığın parıldadığı, oruç tutana yemenin içmenin yasak olduğu saatte kıldırdı.”(Tirmizî, Mevâkît, 1)

“Ufukta yukarıya uzayan aydınlık fecr değildir. Fecr, enlemesine yayılan kızıllıktır.”(Ahmed b. Hanbel, Müsned)

“Size göre kızıllık enlemesine yayılıncaya kadar yiyin, için”(Ebu Davud Savm, 17) Konuyla ilgili âyet de şöyledir: “Fecrden (kızıllık tarafından) kara çizgi ak çizgiden sizce tam ayırt edilinceye kadar yiyin, için.”(Bakara 2/187)

1 saat 19 dakikalık fark

Takvim yapanlar, bu ayet ve hadislere uymadıkları için bu günlerde oruca çok erken başlanmaktadır. Mesela Ramazan’ın ilk günü olan 9 Temmuz 2013’te Diyanet Takvimine göre oruca 03.35’te başlanırken bizim hazırladığımız Süleymaniye Vakfı takvimine göre 4.54’te başlanmaktadır. Arada tam bir saat 19 dakika fark vardır.