Ortadoğu felakete sürükleniyor

İsrailli bir onbaşının Hamas tarafından kaçırılmasının ardından, tansiyonun yükseldiği Ortadoğu coğrafyası, 11. Abant Platformu'nda masaya yatırıldı.


İsrail'in Lübnan'ı abluka altına alması ve Filistin'de uyguladığı 'orantısız güç'ün eleştirildiği toplantıda, bölgede istikrarın bir an önce sağlanmasının tüm dünya için büyük önem taşıdığına işaret edildi. Toplantının açılışında konuşan İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) Genel Sekreteri Prof. Ekmeleddin İhsanoğlu, Gazze ve Lübnan'da yaşananları dehşet verici olarak nitelendirdi. İhsanoğlu, İsrail politikalarının bölgeyi hızla felakete sürüklediğini belirtti. Eski Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış ise Ortadoğu'ya huzurun gelmesi için İsrail-Filistin sorununun mutlaka çözülmesi gerektiğini dile getirdi.

10.su Paris'te yapılan Abant Platformu, 'Küresel Politikalar ve Ortadoğu'nun Geleceği' başlıklı 11. toplantısıyla Abant'a geri döndü. Abant Palas Otel'de dün başlayan platformda, Ortadoğu'nun içinde bulunduğu durum ve geleceğe dönük önemli tespitler yapıldı. İKÖ Genel Sekreteri İhsanoğlu, Filistin'e temel haklarının verilmemesi ve Irak'a yapılan müdahale sonunda, Ortadoğu'nun geleceğini tehdit eden tehlikeli bir ortam oluşturulduğunu söyledi. İhsanoğlu, Filistin ve Lübnan'da yaşananları kaygıyla izlediklerini söyledi. İhsanoğlu, "Filistin'de yapılan katliamlar uluslararası toplumun sesini bile çıkarmadığı, günlük yaşamın unsurları haline dönüşmüştür." dedi. Irak'taki durumu da değerlendiren İKÖ Genel Sekreteri, bu ülkede mezhepler arasına fitne saçılarak Somali olma yoluna sokulduğunu dile getirdi. Konuşmasının ardından Zaman'ın sorularını cevaplayan İhsanoğlu, olayların durması için BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a BM Güvenlik Konseyi'nin toplanması için geçtiğimiz gün mesaj gönderdiğini kaydetti. İKÖ Genel Sekreteri, Hamas ve İsrail'e de ayrı ayrı uyarılarda bulundu. Hamas'a, yaptığı askeri müdahalelerin siyasi boyutlarını önceden hesaplaması tavsiyesini yapan İhsanoğlu, sorunun çözümü için İsrail tarafına düşenleri de şöyle özetledi: "İsrail, uluslararası camianın önünde kendisini sorumlu hissetmeli. Filistin halkının inkar edilemez haklarını iade etmeli. Siviller hedef alınmamalı ve altyapılar tahrip edilmemeli. İsrail, meseleleri müzakere masasına oturarak halletmeli." Türkiye'nin sorunların çözümünde alacağı inisiyatifle ilgili olarak da tespitler yapan İhsanoğlu, 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın Ortadoğu su projesi gibi tasarruflarının çoğaltılabileceğine işaret etti. İhsanoğlu, Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı'nın da güzel bir örnek teşkil ettiğini söyledi.

Eski Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış da Türkiye'nin Ortadoğu'da adil, kapsamlı ve kalıcı bir barış için uğraş verdiğini ifade etti. Türkiye'nin sorunun aşılmasında sınırsız bir gücünün olmadığı değerlendirmesini yapan Yakış, bölgede birçok aktörün etkili olduğunun altını çizdi. İsrail'in Lübnan topraklarına girmesini de yorumlayan Yakış, "Bunda Lübnan'ın kesinlikle bir kabahati yok." dedi. Abant Platformu Eşbaşkanı Prof. Dr. Mete Tunçay da Osmanlı Devleti'nin dağılmasının ardından bölgede ortaya çıkan devletler arasında yaşanan sorunların sürekli olarak bunalıma dönüştüğüne dikkat çekti.

Toplantıda Zaman'ın sorularını cevaplayan Mısır eski Dışişleri Bakanı Ahmet Maher de Ortadoğu'da yaşananlardan duyduğu tedirginliği dile getirdi. İsrail'in barış görüşmelerini bloke ettiğini ve işgale devam ettiğini söyleyen Maher, "Gerilim giderek artıyor. Filistinli ve Lübnanlılar öldürülüyor. ABD ise İsrail'i destekliyor. Kimse İsrail'i durdurmuyor ve uluslararası toplum da İsrail'i durduracak bir karar alamıyor." yorumunu yaptı.

Abant Platformu'nun açılışında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler de hazır bulundu. Güler, konuşmasında, geçtiğimiz gün açılışı yapılan Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı ve yapılması planlanan Samsun-Ceyhan hattıyla Türkiye'nin stratejik öneminin artacağını vurguladı. Önümüzdeki dönemde enerji borsası kurmayı planladıklarını da anlatan Bakan Güler, Türkiye'nin dünyanın 10 büyük ekonomisinin arasına gireceği öngörüsünde bulundu.

'Küresel Politikalar ve Ortadoğu'nun Geleceği' başlıklı 11. Abant Platformu'nda açılış konuşmalarının ardından tartışmalara geçildi. 'Siyaset, güvenlik ve demokrasi' başlıklı oturumda konuşan Ürdün Prensi Danışmanı Hasan Ebu Nimah, "Ortadoğu'da uluslararası hukuk gelişmeden güvenliğin sağlanması mümkün değil. Şimdiye kadar bu konuda BM üyeleri yeteri kadar işlevsel olamadı." dedi. Türkiye ve dünyadan birçok tanınmış siyasetçi, yazar, işadamı ve entelektüeli bir araya getiren Abant Platformu, bugün yayınlanacak değerlendirme metniyle son bulacak.



KİMLER KATILDI

'Küresel Politikalar ve Ortadoğu'nun Geleceği' başlıklı 11. Abant toplantısına katılan bazı isimler şöyle: İKÖ Genel Sekreteri Prof. Ekmeleddin İhsanoğlu, eski Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, Mısır eski Dışişleri Bakanı Ahmed Maher, Wisconsin Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Kemal Karpat, Bahçeşehir Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Eser Karakaş, eski MİT görevlisi Prof. Mahir Kaynak, Ürdün Prensi Danışmanı ve Büyükelçi Hasan Abu Nimah, MÜSİAD Genel Başkanı Dr. Ömer Bolat, Prof. Hayrettin Karaman, gazeteciler Ali Bulaç ve Cengiz Çandar, Referans Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Eyüp Can, yazar Elif Şafak.




Zaman