Orta Doğu barış görüşmeleri başladı

Orta Doğu barış görüşmeleri İsrailli ve Filistinli müzakerecilerin dün akşam Washington'da ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'le yediği iftar yemeğiyle başladı.

Kerry yemekte yaptığı konuşmada bunun 'çok çok özel bir an' olduğunu söyledi.

ABD Başkanı Barack Obama da yemekten önceki konuşmasında müzakereleri memnuniyetle karşıladı ancak ileride 'zor seçimler' yapılması gerektiği uyarısında bulundu.

Görüşmeler üç yıllık aradan sonra, İsrail'in 100'den fazla Filistinli mahkûmu serbest bırakmasıyla başladı.

İsrail hükümetinde bölünme yaratan karar uyarınca, Filistinli mahkûmlar gelecek bir kaç ay içinde aşama aşama serbest bırakılacak.

Kerry, görüşmeleri yeniden başlatma girişimleri çerçevesinde, bölgeye son beş ay içinde altı resmi ziyarette bulunmuştu.

İftar yemeğinde, Kerry'nin karşısına İsrailli başmüzakerececi ve Adalet Bakanı Tzipi Livni otururken, yanında Filistinli mekvidaşı Saib Erakat yer aldı.

İftar yemeğinde ABD'nin eski İsrail Büyükelçisi ve Washington'ın görüşmelere özel temsilci olarak atadığı Martin Indyk de yer aldı.

'Makul taviz' çağrısı

Indyk 2000 yılında, eski Başkan Bill Clinton döneminde başarısızlıkla sonuçlanan Camp David görüşmelerinde önemli bir rol oynamıştı.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, taraflar arasında dün başlayan görüşmelerin bugün de devam edeceği belirtildi.

Kerry de tarafları barış için 'makul tavizler' vermeye çağırdı.

Kerry, 'Müzakerelerin zor olacağını biliyorum, ama bu girişimde bulunmamanın sonuçlarının daha da kötü olacağını da biliyorum' dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki, ilk görüşmelerde amacın zorlu sorunları ele almaktan çok, nasıl ilerleneceğini belirlemek olacağını söyledi.

Üst düzey Filistinli yetkili Hanan Aşravi AFP Haber Ajansına yaptığı açıklamada, 'Bir takvim ve tarafların hangi konularda uzlaşacakları konusunda bir taahhüt olmalı. İyi birşeyler çıkacağını umuyoruz' dedi.

İsrail Adalet Bakanı Livni de, görüşmelerin 'çok zorlu ve sorunlu' olacağını söyledi.

Ancak Livni barış çabalarının, 'İsrail, Filistinliler, Arap dünyası ve uluslararası toplumun' yararına olduğunu vurguladı.

Taraflar arasındaki başlıca sorunlar, Batı Şeria'daki Yahudi yerleşimlerinin durumu, Kudüs'ün statüsü ve Filistinli mültecilerin kaderi.

Filistinli mahkûmlar

Son doğrudan barış görüşmeleri, Yahudi yerleşimi inşaatlarının sürmesi nedeniyle Eylül 2010'da kesintiye uğramıştı.

Yahudi yerleşimlerin uluslararası hukuk tarafından yasadışı kabul ediliyor, ancak İsrail bu görüşe karşı çıkıyor.

İsrail kabinesinde önceki gün yapılan oylamada, uzun süredir İsrail hapishanelerinde yatan 104 Filistinli mahkûmun serbest bırakılması, yedi oya karşı 13 oyla kabul edilmişti.

Mahkûmların barış sürecindeki ilerlemelere bağlı olarak, önümüzdeki birkaç ay içinde dört aşamada serbest bırakılması kararı alındı.

Serbest kalacak mahkûmların kimlikleri açıklanmadı, ancak bölgeden gelen haberlere göre mahkûmlar arasında İsrailliler ve Filistinli muhbirleri öldürenler de bulunuyor.

İsrail kabinesindeki oylama Başbakan Benyamin Netanhayu'nun önerisine destek araması nedeniyle bir saat gecikmişti.

Toplantıda, müzakerelerde verilecek herhangi bir toprak tavizinin referanduma sunulması da kararlaştırıldı.

Başbakanlık bürosundan yapılan açıklamada, her bir İsrail vatandaşının bu tür kararları oylamasının önemli olduğu kaydedildi.