Organlar insandan fazla yaşıyor

Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Kurulu üyesi ve Karaciğer Nakli Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. İbrahim Astarcıoğlu, böbrek ve karaciğerin, nakillerle insandan uzun yaşayabildiğini, dünyada bunun örneklerinin bulunduğunu söyledi. Prof. Dr. Astarcıoğlu, iki yıl önce karaciğer nakli yapılan hastada, trafik kazası sonucu beyin ölümü olduğunu ve bağışlanan karaciğerinin bir başka kişiye nakledildiğini anlattı. Organ nakillerinde kornea ve kemik iliği ile kalp, böbrek, karaciğer nakillerini ayrı ayrı değerlendirmenin doğru olacağını belirten Astarcıoğlu, ''Böbrek, hemodiyaliz cihazıyla destekleniyor, ancak kalp ve karaciğerin uzun süreli destekleyici araçları yok'' dedi. Karaciğer naklinde 5 yılın sonunda sağ kalma oranının yüzde 75'lere çıktığını kaydeden Astarcıoğlu, şu bilgileri verdi: ''Türkiye'de 1998 yılından bu yana 600 civarında karaciğer nakli gerçekleşti, bunun 160'ı geçen yıl yapıldı. 82'si kadavradan, kalanı canlı verici kaynaklıydı. Bu yıl şu ana kadar kadavradan 38 karaciğer nakledildi. Vatandaşlar organ nakli konusunda bilinçlendi. Bağış yüzde 50 oranına yükseldi, ama maalesef hastanelerde beyin ölümü zamanında bildirilmediği için organların alınamadığı da çok oluyor. Böbrek ve karaciğer, nakiller sayesinde insandan daha fazla yaşayabilir.'' 100-120 YIL YAŞAYAN BÖBREK Ege Üniversitesi (EÜ) Organ Nakli Koordinatörü Operatör Dr. Ata Bozoklar, organların standart yaşam süresinin olmadığını, ancak beyin ölümü sonucu başka bir hastaya nakledilen böbreğin, 100-120 yıl yaşadığının dünya tıp literatürüne girdiğini kaydetti. Organın yaşam süresinin, insanın yaşam kalitesiyle ilgili olduğunu dile getiren Bozoklar, şunları söyledi: ''İnsan var, 100 yıl yaşıyor, tüm organları sağlam; insan var, 50'sinde organları hasarlı. Bunun bir standardı yok. Ancak, beyin ölümü gerçekleşen birinin nakledilecek böbrek, karaciğer gibi organlarında fonksiyon değerlendirmesi çok önemli. Şayet fonksiyon değerlendirmesinde organ sağlıklıysa, birden fazla kişiye yaşama şansı verebilir.'' ''HEKİMLER DUYARSIZ'' EÜ Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Karaciğer Nakli Sorumlusu Prof. Dr. Yaman Tokat da, tüm dünyada 40 yıldır karaciğer nakli yapıldığını ve 35 yıl nakil organlarla yaşayan kişilerin olduğuna işaret etti. Beyin ölümünün Türkiye'de ''ihbarı zorunlu hastalıklar'' içine alınması gerektiğine dikkati çeken Tokat, şöyle konuştu: ''Bildirilen vakalardan organ alma oranımız yüzde 40'lardadır. Beyin ölümünde en büyük sorun, iletişimsizlik ve hekimlerin duyarsızlığıdır. Sağlık Bakanlığı'na bağlı 900 organ nakli koordinatörü var. Ancak, bu kağıt üzerinde kalıyor. Antalya Tıp Fakültesi ve Ege Üniversitesi'nin dışında bu işi ciddiye alan yok. Türkiye'de yıllık organ bağışı 100 civarında. Oysa 1500 karaciğer, 3 bin kadar da böbrek talebimiz var. Her yıl ortalama bin civarında organ bulmak zorundayız. Beyin ölümünü milyonda 15 oranında belirleyebilirsek, bu organları sağlamış oluruz.''