Onlar artık gurbetçi değil

Anadolu Üniversitesi (AÜ) Yurtdışında Yaşayan Türk Vatandaşlarının Sorunlarını Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Bilhan Kartal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye-Almanya arasında 1961 yılında imzalanan ikili anlaşma gereği dış göç sürecinin başladığını hatırlatarak şöyle konuştu: ''İlk olarak bir yıllığına imzalanan ve daha sonraki yıllarda her yıl yenilenen anlaşma gereği göç, yasal olarak 1973 yılına kadar devam etti. Almanya'nın 1973'ten sonra işçi alımını durdurmasına rağmen evlilik ve yasadışı yollarla göç devam etti. Planlı bir göç olmadığı için kaos yaşandı. Göçün eğitim ve evlilik gibi çok farklı boyutları ortaya çıktı. İkinci kuşak, hiç hazırlık yapmadan öğrenim hayatına başladı. Bu durum, bazı sorunları da beraberinde getirdi. Bazı Türk öğrenciler, Almanca yapılan ve kültürel soruların sorulduğu zeka testlerini geçemeyince, engellilerin öğrenim gördüğü okullara devam etmek zorunda bile kaldı.'' Prof. Dr. Kartal, göçün, en önemli etkisini aile üzerinde yaptığını ve kadının ilk kez para kazanmaya başlamasıyla da aile içi rollerin değiştiğini bildirdi. ''İKİNCİ KUŞAK TASARRUF YAPMIYOR'' Almanya ve diğer Avrupa ülkelerine göç eden ailelerin çocuklarının, Türkçe ile Almancayı yeterince bilmediği için hem aile hem de arkadaş ortamından dışlandığını belirten Prof. Dr. Kartal, şöyle devam etti: ''İkinci kuşaktan itibaren evlilik sorunları gündeme gelmeye başladı. Bazı aileler, lise çağına gelen çocuklarını Türkiye'ye göndererek yabancı bir gelin adayına karşı önlem almaya çalıştı. 2002'de 15 bin aile, çocuğunu Türkiye'den evlendirdi. Almanya'ya gidebilmek için bazı Türk gençlerinin kağıt üstünde evlilik yaptığı da gözlendi. Tubingen ve Bradenburg bölgelerinde yaşayan Türk aileler üzerinde araştırmaya göre, 1980'li yıllarda yüzde 90 olan geri dönüş eğilimi 2000'li yıllarda yüzde 50'nin altına geriledi.'' Prof. Dr. Bilhan Kartal, Türkiye'ye geri dönmeyi düşünmeyen ikinci kuşağın tatil için haftalık turları seçtiğini ve çoğunun memleketine uğramadan geri döndüğünü tespit ettiklerini de belirterek, 1961'de Almanya'ya giden ilk kuşak iyi tasarruf yaparken, dışlanan ikinci kuşağın, sosyal statü elde etmek için çok para harcadığını sözlerine ekledi.