On binlerce Iraklı Hristiyan IŞİD'den kaçıyor

IŞİD ya da yeni aldığı isimle İslam Devleti'nin (İD) Irak'ın en büyük Hristiyan kenti Karakuş ve çevresini ele geçirmesinin ardından bölgeden büyük bir kaçış başlarken, Kürdistan yönetim merkezi Erbil'e 40 km kadar mesafedeki Mahmur'u savunan birleşik Kürt güçlerinin geri çekildiği haberleri geldi.

PKK'nin silahlı gücü HPG'nin internet sitesinde kısa süre önce yayımlanan ve Fırat Haber Ajansı tarafından da aktarılan açıklamada Mahmur kampından çekiliş şu şekilde duyuruldu:

"Mahmur hattında düşman gücünün ilerleyişini durdurmak amacıyla peşmerge gücüyle birlikte mevzilenen güçlerimiz dün akşamdan bu yana bir çatışma ve direniş düzeni içerisine girmişlerdir. Ancak alandaki peşmerge güçleri bugün öğlen saatlerinden sonra geri çekilmeye başlamışlardır. Bu durumda alanda bulunan güçlerimizde geri çekilme pozisyonuna girmişlerdir."

'Peşmergeyi destekleyeceğiz'

HPG, Kürdistan bölgesinde IŞİD'e karşı girişilecek çatışmalarda peşmergeye tabi olacağını ama bölgenin savunmasında gereken rolü alacağını da kaydederek şöyle sürdürüyor:

"Bu alanda güçlerimizin kendi başına bir savaş planını geliştirmeyecek, KDP (Kürdistan Demokrat Partisi) ve YNK (Kürdistan Yurtsever Birliği) Peşmergelerini destekleyeceklerdir. Peşmerge gücünün direniş hattını geliştirdiği her yerde güçlerimiz en ön safta yer alacak ve direnişin başarısı için gereken özveri ve performansı gösterecektir. Özellikle Hewler'i (Erbil) hedefleyen düşman saldırısının kırılması için imkan sunulması ve ortak hareketin gelişmesi durumunda güçlerimiz kararlıca rollerini oynayacaklardır."

Twitter mesajlarında haberi doğrulayan Fırat Haber Ajansından gazeteci Amed Dicle, "Mahmur kampında 12 bin sivil yaşıyor. IŞİD yakınındaki köylere girmiş kampa degil. Siviller riske atılamaz. Bu yüzden bosaltıldı" dedi.

11 bini aşkın kişinin yaşadığı Erbil'e 40 kilometre kadar mesafedeki Mahmur kampından dün çocukların ve savaşamayacak durumdaki sivillerin tahliye edildiği duyurulmuştu.

Karakuş'un düşüşü

Karakuş, Irak'ın Ninova eyaleti sınırları içinde, Musul ile Kürdistan bölgesinin yönetim merkezi Erbil arasında, büyük çoğunlukla Hristiyanların yaşadığı 50 bin nüfuslu bir kent.

Görgü tanıkları IŞİD'in ele geçirdiği Karakuş ve çevresindeki bölgede yaşayan çoğu Hristiyan on binlerce kişinin Kürdistan bölgesine doğru kaçtığını söylüyorlar.

Uluslararası bir Hristiyan yardım kuruluşu Iraklı Hristiyanların en az dörtte birinin Karakuş ve çevresinde yaşadığını bildirdi.

Paris merkezli bir Hristiyan yardım kuruluşu olan Fraternite en Irak yaklaşık 100 bin kişinin Kürdistan'a doğru kaçmaya başladığını tahmin ediyor.

Papa Francis, uluslararası toplumu harekete geçmeye ve evlerinden kaçan halka gereken yardımı sağlamaya çağırdı.

Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni bu konuda olağanüstü toplantıya çağırdı.

Karakuş'a nasıl girdiler?

Görgü tanıkları bölgede zaten sayıca çok olmayan Kürt peşmerge birliklerinin geri çekilmesi ardından dün gece İslam Devleti milislerinin bölgeyi ele geçirdiğini anlatıyor.

Kerkük ve Süleymaniye Keldani başpiskoposu Joseph Thomas, Fransız Haber Ajansı AFP'ye "Karakuş, Tel Keyf, Bartella ve Karamleş kent ve kasabalarının halkının kaçtığını ve şu an buraların militanların denetiminde olduğunu biliyorum" dedi.

Bölgedeki Kürt peşmerge gücü haftalardır İD milisleriyle çatışma halindeydi.

Başpiskopos Thomas Karakuş'daki peşmerge gücü komutanının kendisine Çarşamba gecesi kenti terkettiklerini bildirdiğini söylüyor

Başpiskopos durumu "bir felaket, trajik bir durum" diye niteledi ve BM Güvenlik Konseyi'nin acilen toplanması çağrısında bulundu. Thomas, "Şu anda biz konuşurken, on binlerce dehşet içinde insan evlerinden kaçıyor, kelimelerle ifade edilemeyecek bir durum" diye konuştu.

Karakuş'dan görgü tanıkları İD milislerinin kiliselerdeki haçları söküp Hristiyanlığa ait dini el yazmalarını yaktıklarını anlatıyor.

Iraklı Hristiyanların başkenti olarak anılan Karakuş, İD'nin Haziran ayında ele geçirdiği Musul'un 30 km güneydoğusunda.

'Direnişle karşılaşmadılar'

Bölgeden Erbil'e kaçan Butros Sargon adlı bir Iraklı Hristiyan, telefonla AFP muhabirine bilgi verirken, "Tel Keyf şu anda İslam Devleti'nin elinde. Hiçbir direnişle karşılaşmadılar ve gece yarısından sonra bölgeye girdiler" dedi.

Sargon, "Dün gece bazı silah sesleri duydum ve dışarı baktığımda İslam Devleti'nin askeri konvoyunun geçişini gördüm. 'Allahu ekber' diye bağırıyorlardı" dedi.

Reuters haber ajansı da "Kürdistan bölgesinde peşmerge güçlerini hafta sonunda başlattığı saldırı ile ağır yenilgiye uğratan İD milisleri dün Erbil'e yakın Mahmur çevresinde Kürt güçleri ile çatıştı" diyor ve görgü tanıklarına göre "Mahmur ile Hristiyan kasabaları Tel Keyf ve El Gweir'i ele geçirdiğini" yazıyor.

Irak'daki Hristiyan azınlıklar

Hristiyan azınlığın en büyük kısmını Keldaniler ve Süryaniler oluşturuyor. Irak'ta yaşayan Hristiyanların sayısı son yıllarda hızla azalıyor.

ABD öncülüğündeki 2003 işgal harekatından bu yana Irak'ın 1,5 milyon civarında olan Hristiyan nüfusunun 350 bin ila 450 arasına düştüğü tahmin ediliyor.

Irak'ta kalan Hristiyanların tahminen dörtte biri Ninova eyaletindeki Karakuş (Bağdida), Bartella, El Hamdaniye ve Tel Keyf'de yaşıyordu.

Dünya çapında nüfusu toplam 500 bin civarında tahmin edilen Ezidilerin önemli bir kısmı da Irak'ın Ninova eyaletinde yaşıyor.

Geçen ay İD milislerinin Musul'u ele geçirmesi ardından din değiştirmek, haraç vermek ya da ölüm tercihleriyle karşı karşıya bırakılan yüzlerce Hristiyan aile bölgeden kaçmıştı.

Şengal'de durum: Ezidilere yardım

Bu arada Birleşmiş Milletler yine IŞİD milislerinin peşmergeleri püskürterek ilerlediği Şengal bölgesinde dağlara kaçan 50 bin civarında Ezidi'den bir kısmının tahliye edildiğini bildiriyor.

Bölgenin geçen hafta sonu saldırıya geçen İD milislerinin eline geçmesi ardından onbinlerce Ezidi dağlara kaçmıştı.

Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyonu yetkilileri evinden kaçan sivillerin sayısının 200bine yaklaştığını tahmin ediyor.

BM dün dağlarda mahsur kalan 40 Ezidi çocuğun öldüğünü bildirmişti.

BM sözcüsü David Swanson "Bu inanılmaz boyutlarda bir trajedi, yüzbinlerce insanın hayatını etkiliyor. Bir çoğu evini terketmiş durumda ve çok acil olarak su, gıda, barınak ve ilaç gibi en temel ihtiyaç malzemeleri sağlanması gerekiyor" diye konuştu.

'Musul barajını ele geçirdiler'

Associated Press ajansı IŞİD milislerinin bugün Irak'ın en büyük barajı olan Musul barajını ele geçirdiğini duyurdu.

IŞİD peşmerge güçlerinin denetiminde kalan baraja saldırılarını haftalardır sürdürüyorlardı.

AP Ajansı baraja yakın yaşayan fakat güvenlik kaygısıyla kimliklerini açıklayamayan görgü tanıklarına dayandırdığı haberinde, IŞİD güçlerinin baraja son saldırısının başarılı olduğunu, Kürt güçlerinin geri çekildiğini duyurdu.

İD hareketi de internete bugün bir açıklama koyarak barajın alındığını doğruladı.

Peşmerge sözcüsü Halgurd Hekmat Associated Press ajansına çatışmaların henüz devam ettiğini şu an barajı kimin kontrol ettiğini bilemediğini söyledi.

Irak'ın ikinci en büyük barajı Anbar eyaletindeki Hadise de İD tehdidi altında ama şu an Irak ordusunun kontrolünde bulunuyor.

Suriye'de de ilerlediler

Suriye İnsan Hakları Gözlemcileri adlı İngiltere merkezli Suriyeli muhalif grup, İslam Devleti milislerinin Suriye'nin Rakka bölgesindeki bir askeri üssün kapısında üç intihar bombası patlattıktan sonra önemli bir kısmını ele geçirdiğini duyurdu.

AFP ajansının aktardığı habere göre İD milisleri bombaların patlamasından sonra Rakka'da Suriye ordusu 93. tugayına mensup birliklerle şiddetli çatışmaya girdi.

İntihar saldırıları ve çatışmaların dün gece başladığı bildiriliyor. İlk patlamada onlarca Suriye askerinin öldüğü ve yaralandığı söyleniyor. Ama gözlem örgütü başkanı Rami Abdül Rahman kayıp ve yaralı sayısının henüz net olarak bilinmediğini söylüyor.

Aynı kaynak, Rakka'da Suriye ordusuna mensup birliklerin çoğunun geçen ay İD milislerinin 17. tümen üssünü ele geçirip 85 askeri öldürmesi ardından 93. tugayın bulunduğu üsse çekilmiş olduğunu hatırlatıyor.

Geçen ayki saldırıdan sonra 93. tugay ile Tabaka havaalanı dışında hemen bütün Rakka eyaleti İD kontrolüne geçmişti.