Ömür boyu PRİM ödemeyin!

Yeni sosyal güvenlik tasarısına göre genel sağlık sigortası (GSS) ile isteğe bağlı sigortalılık arasında tercihte bulunacakları zor bir seçim bekliyor. Düşük prim ödemek için GSS’yi seçenler yaşam boyu, isteğe bağlı sigortalı olanlar ise sadece emekli olana kadar prim ödeyecek...

HERKES ŞEMSİYENİN ALTINDA

Meclis Plan Bütçe Alt Komisyonu’nda görüşülen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Tasarı ile vatandaşların tamamı genel sağlık sigortası (GSS) kapsamına alınacak. İşçi, memur ve esnaflıktan dolayı sigortalı olanlar zaten otomatik olarak GSS’li olacak. Bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler de halen olduğu gibi sağlık hizmetlerinden yararlanacak.

145 YTL ÜSTÜNE PRİM

Bu grup dışında kalan fakat parası olmayanların GSS primini ise devlet ödeyecek. Ancak, aylık geliri net asgari ücretin üçte birinden fazla olanlar zorunlu olarak GSS’ye tabi tutulacak ve prim ödeyecek. Kişilerin gelirleri, harcamaları, malları ile bunlardan doğan hakları dikkate alınarak belirlenecek. Sosyal Güvenlik Kurumu bu kişilerin gelirlerini tapu, banka ve vergi kayıtlarından sorgulayacak.

DEVLET ELİ UZANACAK

Aylık geliri net asgari ücretin (435 YTL) üçte birinden, yani 145 YTL’den az olanların primini devlet ödeyecek. Ancak, geliri 145 YTL’den fazla olanlar, brüt asgari ücretin yüzde 12’sinden az olmamak üzere gelirlerinin yüzde 12’si tutarında prim ödemek zorunda olacak. Prime esas kazançların alt ve üst sınırı brüt asgari ücret ile brüt asgari ücretin 6.5 katı arasında değişiyor.

HEM MAAŞ, HEM HİZMET

Örneğin aylık geliri 5 bin YTL olduğu için zorunlu GSS kapsamına alınan kişi, sadece GSS’li olmayı tercih ederse gelirinin 3 bin 952 YTL’lik kısmının yüzde 12’sini yani 474 YTL’yi aylık prim olarak ödeyecek. Eğer aynı kişi ‘GSS primi ödeyeceğim emekli de olayım’ derse ‘isteğe bağlı sigorta’ya başvuracak ve kazancının 3 bin 952 YTL’lik kısmı üzerinden yüzde 32.5 yani 1.284 YTL prim ödeyecek.

YAŞAM BOYU ÖDEME

Buraya kadar her şey normal görünürken, işin can alıcı noktası ise sadece GSS’li olmayı tercih edenlerin bu primi ömür boyu ödemek durumunda kalması. Daha düşük prim ödemek için sadece GSS’yi tercih edenler yaşam boyu prim ödemek zorunda kalırken, isteğe bağlı sigortalılık tercihi yapanlar ise yaş ve prim günü dolduğunda emekli aylığı alıp sağlık hizmetinden de yararlanabilecek.

BİRİ ÖLENE, DİĞERİ EMEKLİ OLANA KADAR

Örneğin, aylık 5 bin YTL kira geliri olan iki ayrı kişi ele alalım. Sadece genel sağlık sigortalı (GSS) olmayı seçen prim ödemeye 20 yaşında başlasa ve 90 yaşına kadar da yaşasa 70 yıl boyunca her ay 474 YTL prim ödeyecek. İsteğe bağlı sigortalılığı tercih eden ise 9 bin güne karşılık gelen 25 yıl boyunca aylık 1.284 YTL öderse emeklilik koşulunu yerine getirecek. Yeni sistemde, bu kişi 65 yaşında emekli olabileceği için 45 yaşından sonraki süre için sadece aylık 474 YTL’lik Genel Sağlık Sigortası primi ödeyecek ve 65 yaşına geldiğinde bugünkü parayla yaklaşık 1.500 YTL emekli aylığı almaya hak kazanacak. Bu kişi ayrıca yaşamının geri kalan bölümünde sağlık hizmetlerinden de ücretsiz yararlanabilecek