Öldürücü hastalığın bedeli de ağır

Amerikan Kanser Cemiyeti ve kanserle mücadele eden ünlü bisikletçi Lance Armstrong'un kurduğu Lance Armstrong Vakfı'na bağlı bir kuruluş olan Livestrong tarafından yapılan ortak çalışmada bir ilke imza atılarak kanser hastalığının dünyaya ekonomik maliyeti ortaya çıkartıldı. 2008 verileri ile yapılan çalışmaya göre, vakitsiz ölümlerin ve işgücü  kayıplarının dünyaya maliyeti 895 milyar dolara ulaştı. Bu rakama kanserin tedavisi için yapılan doğrudan harcamalar dahil değil. Kanserin yaygınlığı ve maliyeti artarken, kansere karşı araştırmacı ilaç sektörünün mücadelesi de sürüyor. Araştırmacı ilaç sektörü kansere karşı etkili olabilecek yüzlerce potansiyel ilaç adayı üzerinde Ar - Ge çalışmalarını sürdürüyor.

2 Kasım 2010, İstanbul; İnsanlığı tehdit eden en ciddi sağlık sorunlarının başında gelen kanserin dünyaya ekonomik maliyeti hesaplandı. Amerikan Kanser Cemiyeti ve bu hastalıkla mücadele eden ünlü bisikletçi Lance Armstrong'un adını taşıyan Lance Armstrong Vakfı'na bağlı Livestrong adlı kuruluş tarafından hazırlanan, "Kanserin Küresel Ekonomik Maliyeti"[1] başlıklı rapor, madalyonun diğer yüzünü,  tehdidin getirdiği ekonomik yükü ortaya koydu. Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) verilerine dayanarak yapılan çalışmaya göre, kanser hastalığının maliyeti 2008 yılı itibarı ile 895 milyar dolara ulaşarak, 753 milyar dolar ile ikinci sırada yer alan kalp damar hastalıklarından yaklaşık % 19 daha fazla maliyete neden oldu. 895 milyar dolar 2008 yılında dünyanın gayri safi hâsılasının % 1,5'una denk düşüyor.

En fazla sağlıklı yıl kaybına neden olanlar akciğer, mide ve karaciğer kanserleri

"Kanserin Küresel Ekonomik Maliyeti" başlıklı raporda, ölümler ve çalışamaz hale gelme nedeni ile kaybedilen yaşam süreleri dikkate alınarak, kanser hastalığı nedeni ile kaybedilen toplam sağlıklı yaşam yılı sayısı hesaplandı. Yitirilen yaşamlar ve kaybedilen işgücü nedeni ile doğan gelir kaybı 2008 yılı için 895 milyar dolar olarak hesaplandı. Bu rakam 2008 yılındaki dünya gayri safi hâsılasının % 1,5'unu oluşturuyor.
Çalışmaya göre, sağlıklı yaşam yılı kayıplarının % 15,5'una akciğer kanseri, % 9,6'sına mide kanseri ve % 8,6'sına karaciğer kanseri neden oluyor. Çalışmada akciğer kanserinin yıllık küresel maliyeti 188 milyar dolar, kalın bağırsak kanserinin 99 milyar dolar, meme kanserinin ise 88 milyar dolar olarak hesaplandı.

Orta gelirli ve gelişmekte olan ülkelerin yükü artıyor

Dolar bazında kanserden en fazla maddi kayba uğrayan ülke olan ABD'de, hastalığın maliyeti Gayri Safi Milli Hâsılanın (GSMH) % 1,73'ünü oluşturuyor. Buna karşılık çok daha küçük bir nüfusa sahip olan Macaristan'da kanser ülkenin GSMH'sinin % 3,5'una mal oluyor. Çalışma kapsamında incelenen ülkelerin yaklaşık yarısında kanser maliyetinin GSMH'ye oranı % 1'in üstünde tespit edilirken, 25 ülkede % 2'nin üzerine çıkıyor.


2008 yılında tüm dünyada 7,6 milyon insan kanserden yaşamını yitirirken, 12,4 milyon insana da kanser tanısı konuldu. Ölümlerin % 60'ı ve yeni kanser tanılarının yarıdan fazlası gelişmekte olan ülkelerde gerçekleşti. Raporda bazı kanser türlerinin tedavisi olmasına rağmen bu tedaviler gelişmekte olan ülkelere geç eriştiği için ortaya çıkan olumsuz sonuçlara da dikkat çekiliyor. Örneğin rahimağzı kanserinin tedavisi olmasına rağmen yılda 274 bin kadın bu hastalıktan yaşamını yitiriyor. Can kayıplarının yaklaşık 241 bini düşük ve orta gelirli ülkelerdeki kadınlar arasında yaşanıyor. Uzmanlar yükün ağırlığına dikkat çekerek, bu
durumun önümüzdeki yıllarda gelişmekte olan ülkelerin sağlık hizmetleri altyapısını büyük sıkıntılara sokabileceği ve kalkınmayı zorlaştırabileceği uyarısında bulunuyor.

Yeni kanser ilaçları yolda

Raporu değerlendiren Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD) Başkan Yardımcısı Engin Güner, araştırmacı ilaç sektörünün tüm dünyada kansere karşı yenilikçi ilaç ve tedaviler geliştirmek için çalıştıklarını vurgulayarak, bu konuda Amerikan Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği'nin (PhRMA) yaptığı açıklamaya dikkat çekti. Engin Güner şunları söyledi:

“Her ne kadar rapor konunun ekonomik boyutları üzerinde durmaktaysa da hiç şüphesiz asıl önemli olan insan sağlığı ve yaşam kalitesinin korunmasıdır. PhRMA kansere karşı araştırmacı ilaç firmalarının yüzlerce potansiyel ilaç adayı üzerinde çalıştıklarını açıklamıştır. Bu ilaç adaylarının ilaç haline gelerek akciğer, meme, kalın bağırsak ve prostat kanserine karşı etkin tedaviler sunacağını ümid ediyoruz. Araştırmacı ilaç sektörünün sunduğu yenilikçi ilaçlarla bugün kanserli hastalar daha uzun yaşayabilmekte ve ölüm oranlarında düşüşler meydana gelmektedir. Bütün bunlara rağmen, raporda ifade edildiği gibi, kanserin yaygınlığının ve mali yükünün artmaya devam etmesi düşündürücü ve endişe vericidir.Bizim de bu hastalığa karşı geliştirilen yenilikçi ilaçları kanserle mücadele eden hastalarımıza zamanında sunmamız gerekiyor. Hastalarımızın da, yeni kanser ilaçlarına ABD ve Avrupa'daki hastalarla aynı veya hiç değilse yakın zamanda erişmeye hakkı vardır. “