Olası deprem için ürküten gelişme

Marmara Bölgesi’ndeki yer hareketlerini 2005’ten itibaren Yalova, Armutlu, Gemlik çevresine kurdukları deprem ağıyla inceleyen Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Yer ve Uzay Bilimleri Araştırma Merkezi (YUBAM) ile GeoForschungZentrum’a (GFZ) bağlı bilim adamları, aralarında geçtiğimiz ay Şili’de meydana gelen 8.8 büyüklüğündeki depreminde bulunduğu bazı uzak depremlerin, bölgede yer altı aktiviteleri artırdığını belirledi. KOÜ YUBAM Müdürü Prof. Dr. Şerif Barış, Marmara’nın orta bölgesinin deprem etkinliğinin KOÜ YUBAM ile GFZ’ye bağlı bilim

adamlarınca Yalova, Armutlu, Gemlik çevresine kurulan 25 deprem istasyonu ile 17 sıcak ve soğuk su ölçüm istasyonundan oluşan “ARNET” deprem ağıyla saniye saniye izlendiğini söyledi.

25 İSTASYON HER SANİYE İZLİYOR

Ağın 2005’de 10 istasyon ile faaliyete geçirildiğini, bugün istasyon sayısının 25’e ulaştığını, istasyonların 15’inin KOÜ Umuttepe yerleşkesi’deki YUBAM’dan online olarak izlenip bölgede meydana gelen depremlerin kaydedildiğini belirten Barış, istasyonlardan birinde 100 metre derinliğe sahip kuyu içi sismometre, diğer istasyonlarda ise 15’i geniş bantlı, 10’u kısa periyotlu sismometreler bulunduğunu bildirdi. Kapsadığı alan itibariyle Türkiye’de en sık istasyonun ARNET ağı üzerinde bulunduğunu, başka bir üniversitenin bu kapsamda bir ağa sahip olmadığını belirten Barış, ağ üzerindeki faylara ve yerleşim birimlerine yakın istasyonlara orta ve çok şiddetli depremlerde oluşacak ivmeleri ölçmek için 7 adet ivmeölçer kurulduklarını da kaydetti. Barış, bunların yanı sıra, bölgede sıcak sular, ılıcalar ve özel delinmiş kuyuların da aralarında bulunduğu 17 farklı noktada yer altı sularının sıcaklığı, basıncı ve iletkenliği gibi jeokimyasal ölçümler de yaptıklarını belirtti.

DEPREMİN PARAMETRELERİ

Prof. Dr. Barış, deprem öncesi yerkürede bazı fiziksel, kimyasal ve coğrafi değişimler meydana gelebildiğini, yer altı sularında basınç, ısı, içerik ve iletkenlikte farklılaşmalar görülebildiğini, sismolojik açıdan küçük ve öncü depremlerin sayısında artış, yer kabuğunda alçalma ya da yükselme gibi 50-60 farklı parametrenin değişebildiğini bildirdi. Armutlu ve civarı başta olmak üzere Marmara Bölgesi’nin yüksek tektonizmaya sahip, jeotermal alan olduğunu ifade eden Barış, bu bölgede Kandilli Rasathanesi ile sularda basınç, ısı ve iletkenlik değişimlerini de kapsayan ölçümler yaptıklarını kaydetti. Deprem sırasında bu parametreden bazılarının görülebildiğine, parametrelerin tiplerinin ise tektonik rejimlere bağlı olarak farklı özellik gösterebildiğine dikkati çeken Barış, “En yakın örnek 17 Ağustos Marmara depreminde yaşandı. Bu depremden bir hafta önce Yalova Termal’de ana kaynağın 100 metre ötesinde yeni bir sıcak su kaynağı ortaya çıktı.”