Okullu çoban dönemi başlıyor

Konya Tarım İl Müdürlüğü Çiftçi Eğitim Yayım Şube Müdürü Sadık Oturanç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, küçükbaş hayvancılığın Konya'da yaygın olarak yapıldığını, özellikle Karapınar, Cihanbeyli, Sarayönü ilçeleri ile bazı köylerde ana geçim kaynağını oluşturduğunu söyledi.

Konya'nın yıllarca Bozok bölgesi diye tabir edilen Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir ve Yozgat'tan çoban ihtiyacını karşıladığını belirten Oturanç, son yıllarda çoban sıkıntısının baş gösterdiğini söyledi.

Küçükbaş hayvancılıktaki sıkıntılardan bir tanesinin de çobanların azlığı ve eğitimsizliği olduğunu anlatan Oturanç, sorunu halletmek adına çalışmalar yürüttüklerini belirterek, şunları kaydetti:

''Meraya dayalı yetiştiriciliğin yapıldığı küçükbaş hayvan üretiminde çobanlar en önemli görevi üstleniyor. Bu amaçla biz hem çoban sıkıntısını aşmak hem de daha bilinçli çobanlar yetiştirmek adına proje geliştirdik. KOP kapsamında hazırladığımız 'Çoban Eğitim Projesi' ile eğitimli çobanlar yetiştirmeyi planlıyoruz.

Proje, bakanlığımız ve Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından onaylanırsa, ücretsiz çobanlık eğitimi verilecek. Eğitimin İl Müdürlüğümüz çalışanları ve Selçuk Üniversitesi öğretim görevlileri tarafından verilmesi planlanıyor. Bu eğitimle amacımız çobanlığa bir statü kazandırmak. Koyunculuk yapan ailelere genellikle kız verilmez. Bu nedenle konuya sosyal bir mesele olarak yaklaştık ve eğitime karar verdik.''

HAYVAN SAYISI AZALIYOR

Selçuk Üniversitesi (SÜ) Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Hayvan Yetiştirme Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Birol Dağ da, 2008 yılı verilerine göre Türkiye'de toplam 24 milyon baş koyun, 5 milyon 600 bin baş keçi; Konya'da ise 1 milyon 200 bin baş koyun, 92 bin baş da keçi bulunduğunu ifade etti.

Ülke genelinde 1991-2008 yılları arasında hayvan sayısında ciddi azalmalar yaşandığını kaydeden Dağ, ''Bu azalma hayvansal ürünlere ve elde edilen verime de yansımıştır'' dedi.

Dağ, küçükbaş hayvancılığın yaşadığı sıkıntıların nedenlerinden bir tanesinin de işletmelerin dağınık ve bireysel olarak çalışması olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:

''Bunun yanı sıra meraların verimsizleştirilmesi, meraların ortak kullanımı sonucu paraziter ve salgın koyun hastalıklarının kontrolünün güçleşmesi, geçmiş yıllarda yapılan et ithalatı, yurt dışından kaçak hayvan girişleri, süt tozu ve mamulleri ithalatı, erken ve geç kuzu kesimi, hayvan hırsızlığının artması, büyükbaş hayvancılığın daha karlı bulunması yetiştiricilerin küçükbaş hayvancılığı bırakmasına sebep olmuş ve sıkıntıları doğurmuştur.''

OKULLU ÇOBANLARA İHTİYAÇ VAR

Ehil çoban yetiştirilmesinde yaşanan güçlüklerin de sıkıntıları artırdığını anlatan Dağ, ''Köyden kente göçe paralel olarak, genç nüfus gittikçe azalmakta, köyde kalan gençler zor ve zahmetli bir meslek olarak gördükleri koyunculuğu yapmamakta ve çoban sıkıntısı ortaya çıkmaktadır'' diye konuştu.

Küçükbaş hayvancılıkta giderlerin yüzde 70'ini yem masrafının oluşturduğunu, yemin de meralardan karşılandığını anlatan Dağ, şöyle devam etti:

''Çoban sürüyü iyi otlatacak ki, sürüden iyi verim alınsın. Bu nedenle sektörün sıkıntılarının aşılmasına katkı noktasında çobanlık mesleği çok önemli. Çobanlık hep hafife alınmıştır ama küçükbaş hayvancılığın kilit noktasıdır. Verimde en etkili unsur çobandır.

Çobanların, 1950'li yıllardan 1970'lere kadar çoban okullarında eğitim gördüklerini biliyoruz. Konya'nın Ereğli ilçesinde Koyunculuk Üretme İstasyonu'nda Çoban Okulu bulunmaktaydı. Burada eğitim görenlere, hayvanların davranışlarıyla ilgili bilgiler veriliyor, hayvanların otlama, barınma ve sosyal davranışları anlatılıyordu.

Eğitim gören çobanlar hayvanları nasıl, ne zaman ve nerede otlatacağını iyi bildiği için verim de önemli oranda artıyordu. Ancak böyle bir uygulamadan nedendir bilmiyoruz vazgeçilmiş. Günümüzde çobanlara böyle bir eğitimin yeniden verilmesi gerektiğini düşünüyorum.''

Dağ, sertifikalı çobanlar yetiştirilerek, sürülerin bu kişilere emanet edilmesinin küçükbaş hayvancılığın geleceği açısından büyük önem arz ettiğini ve Tarım İl Müdürlüğünün projesini desteklediklerini sözlerine ekledi.