Öksürüğe karşı bitkilerle savaş açın

Öksürüğe karşı kullanageldiğiniz çoğu ilacın doğa eczanesinin sunduğu imkânlarla üretildiğini biliyor muydunuz?

Soğuk algınlığı virüsleri hemen her kış solunum yollarımızın mukoza tabakasına bir şekilde yerleşmenin yollarını bulan inatçı adaptasyon sanatçılarıdır. Burada enfeksiyona ve buna bağlı olarak sıklıkla balgam artışına neden olurlar. Bronş duvarını döşeyen epitel hücrelerinin yüzeyinde yer alan küçük tüycükler ortaya çıkan bu aşırı salgıyı artık uzaklaştıramadığında uyarılan öksürük refleksi ile solunum yolları temizlenmeye çalışılmaktadır. Bu gibi durumlarda saponin içeren bitkiler yardıma yetişebilmektedir. Saponin, balgamı yumuşatma ve tüycükleri uyarma özelliğine sahiptir.

Saponin içeren bitkiler başlıca duvar sarmaşığı (Hedera helix; belsaniye), çuha çiçeği (Primula veris), anasoniye (Pimpinella saxifraga), ballıbaba yaprakları (Lamium amplexicaule) ve kedibaşı (Galeopsis tetrahit; horozbaşı – Galeopsis speciosa; yalan kenevir otu) olarak sayılabilir. Öksürük şuruplarını ve/veya çaylarının bileşiminde sıklıkla bu bitkiler ya da bunlardan elde edilen etken maddeler yer almaktadır.

Balgamlı öksürükte ayrıca kekik (Thymus vulgaris), anason (Pimpinella anisum), ökaliptus (Eucalyptus globulus; sıtma ağacı) ve nane (Mentha spp.) içeren ilaçlar da fayda vermektedir. Bunların solunum yollarını dezenfekte edici özelliği bulunmaktadır. Öksürüğün yumuşatılmasında bu gibi bitkilerin karışımından elde edilen merhemlerin göğüs ve sırta ovularak sürülmesi de fayda verebilmektedir.

Kuru öksürükte ise gülhatmi (Althaea officinalis), ciğerotu (Pulmonaria officinalis), islanda likeni (lichen islandicus), ebegümeci (Malva spp.) ve sinir otu (Plantago lanceolata) mukoza koruyucu özellikleriyle ön plana çıkabilmektedir. Bu özelliği normal mukoza üzerine ilave bir tabaka oluşturarak yerine getirmektedirler.

Duvar sarmaşığının ayrıca solunum kaslarını gevşetici özelliği de bulunmaktadır. Dolayısıyla çok dikkatli doz ayarı gerektiren bu bitkinin gelişigüzel kullanılmaması gerekir. Itır çiçeğinin (Pelargonium spp.) ise akut bronşite bağlı rahatsız edici şikâyetleri hafifletebilmenin yanında bağışıklık sistemini uyarıcı ve bakteri üremesini engelleyici özellikleri vardır.

Yukarıda sıralanan bitkileri kaynatarak veya daha iyisi demleyerek elde edilen çaylarını tüketmek de öksürüğü rahatlatıcı etki yapabilir. Ancak, öksürükle bu şekilde mücadele ederken bu bitkilerin antibiyotiklerin yerini tutamayacağı unutulmamalıdır. Yüksek ateş, hızlı solunum, zorlamalı ve fazla öksürük ile cerahatli balgam görülmesi durumunda mutlaka hekim kontrolüne başvurulmalıdır. Yine 10 günü geçen normal öksürük durumunda da sağlık kontrolü şarttır