Oksijen kaynağı plaktonlar tehlikede
Abone olUzmanlar küresel ısınmanın yeryüzündeki fotosentezin yarısından sorumlu olan planktonları yok ettiğini açıkladı.
Uydu gözlemleri, yüzeydeki deniz suyunun ısınmanın tabandaki
mikrobiyolojik yaşam formları olan besin zincirinin en alt katmanı
plantonları öldürdüğünü kanıtlıyor. Bilim insanları 2000 yılından
bu yana artan sıcaklıklarla birlikte okyanusların da ısındığını,
deniz sularının katmanlaşarak ayrıştığını ve plankton
üretkenliğinde düşüş yaşandığını uydu görüntüleriyle kanıtladı.
Son 10 yılı kapsayan uydu gözlemlerinde
deniz renginden planktonların fotosentetik oluşumları
hesaplanabiliyor, bu şekilde de biyokütleleri ile ilgili bilgi
sahibi olunuyor. Sıcaklıklar yükseldikçe deniz suyu ısınıyor ve
suyun yoğunluğu düşüyor. Deniz suyunun sıcak olan üst kısımları ile
alttaki soğuk kısımları arasında yoğunluk farkı ortaya çıkıyor,
soğuk alt kısımlar daha yoğun olduğu için iki katman birbirinden
ayrışıyor.
PLANKTONLAR KÜRESEL ISINMA KURBANI
Planktonların fotosentez için ışığa ihtiyacı var, bu nedenle yüzeye
yakın durmaları gerekiyor. Ancak, denizin sıcak ve soğuk katmanları
arasında ciddi besin farkı oluşuyor, zira soğuk katman besin değeri
açısından çok daha zengin. Dolayısıyla planktonlar ışık için yüzeye
gelirken, besinlerden mahrum kalıyor.
Plankton açısından zengin olduğunda
denizin rengi maviden yeşile dönüyor. Planktonlar karbondioksidi
organik karbona dönüştürüyor. Bu yeryüzündeki tüm fotosentezin
yarısına tekâbül ediyor. Soğuk hava kuşaklarında yaygınlaşan
planktonlar denizleri yeşertiyor.
KÜRESEL ISINMANIN KISIR DÖNGÜSÜ
İşin kötüsü küresel ısınmanın yarattığı kısır döngü, zira
karbondioksit miktarı arttıkça yerküre ısınıyor, bu planktonların
sayısını azaltıyor. Azalan plankton sayısıyla yaptıkları fotosentez
azalıyor ve atmosferde daha çok karbon dioksit kalıyor.
Araştırmayı yürüten Oregon Eyalet Üniversitesi uzmanı Michael
Behrenfeld, sonuçları “Küresel ısınmanın okyanuslardaki görünmez
etkisi” olarak niteliyor. Behrenfeld araştırma sonuçlarını şöyle
özetliyor: “Planktonlar fotosentez yapabilmek için, deniz suyunda
Güneş ışığını gören en üst katmana hapsolmuş durumdalar, bu
özellikleri onları küresel sıcaklık değişimlerine son derece hassas
hale getiriyor. Araştırma son 10 yılı kapsıyor, ancak durumun
ciddiyetini ortaya koymak için çok daha geniş bir zaman diliminde
gözleme yapmak gerekecek.”
Kaynak: Araştırmanın tam metni İngiliz bilim dergisi Nature’da
yayımlanmıştır.