Okey kelimesi dünyayı nasıl fethetti?
Abone olGünlük yaşantımızda sıkça kullandığımız OK bugüne nasıl geldi ve dilimize nasıl dolandı. İşte bu kelimenin ilginç hikayesi..
Okey, ya da kısa haliyle OK kelimesi, tüm dünyada her
gün, yüz milyonlarca kişi tarafından kullanılıyor.
OK kelimesi, her gün, her yerde kullanılıyor Aynı zamanda, belki de
şu ana kadar icat edilen en garip
ifade. Ama belki de bu kadar popüler olmasının nedeni,
garipliği.
OK, tamamen yuvarlak O harfinden ve düz çizgilerden oluşan K
harfindan oluşuyor.
Dolayısıyla hem yazı, hem de konuşma
dilinde açıkça görülüyor, diğer kelimelerden kolayca ayırt
edilebiliyor.
Neredeyse tüm dillerde O ve K harfleri var. Yani, OK çok tanıdık unsurların kendine
özgü bir birleşimi.
Aslında, bu kadar garip ve kendine özgü bir kelimenin bir dile
girişine nadiren izin verilir.
Genel kurala göre bir dile, sadece tanıdık kelimelere benzeyen bir
yabancı kelimenin girişine müsaade ediliyor.
OK kelimesinin ortaya çıkışı, 1830'lu yıllara kadar gidiyor.
Gazetedeki yazım hatası 23 Mart
1839'da ABD'nin Boston kentinde çıkan Boston Morning
Post gazetesinde uzun bir paragrafın altındaki İngilizce "all
correct" yani "hepsi doğru" kelimesi, yanlışlıkla ya da şaka
amacıyla OK harfleriyle yer aldı.
OK'in kökenleri komik bir yazım hatasına dayanıyor olabilir Bu
gazetede adet haline gelen bu tür kısaltmaların hepsi zamanla
unutulup gitti.
OK ise bugüne kadar hayatta kalmasını, hatta neredeyse tüm dünya
dillerini fethetmesini bir sonraki yıl yapılan Amerikan başkanlık
seçimleriyle ilgili bir tesadüfe borçlu.
Başkanlık adaylarından Martin Van Buuren'e doğum yerine atfen,
'Old Kinderhook' lakabı verilmişti. Taraftarları da bu lakapdan
yola çıkarak OK Kulübü diye bir örgüt kurdular.
Ayrıca eski bir Amerikan başkanının, doğru düzgün okuma yazma
bilmediğinden belgeleri "all correct" yani "hepsi doğru"
kelimesinin kısaltması sanarak "OK" diye onayladığı yönünde bir
hikaye anlatılıyordu.
Bu hikaye aslında yalandı.
Ama on yıl içinde insanlar gerçekten belgeleri OK yazarak
onaylamaya ve telgraflarda da kullanılmaya başlandı.
Ama yine de, OK kelimesi yanlış hecelemeyle, düzgün okuma yazma
bilmemekle özdeşleştiği için kullanımı sınırlı
oldu.
Dönemin Amerikalı yazarları bu kelimeden kaçındı. Hatta
romanlarında argo kullanmaktan çekinmeyen Mark Twain bile OK
kelimesini kullanmaktan kaçındı.
Kelimenin gerçek kökeni zamanla unutuldu. Ama kelime, her dile o
kadar tanıdık gelen seslerden oluşuyordu ki, bu kelimeyi duymak,
insanların aklına kendi dillerindeki benzer ifade ve kısaltmaları
getirdi.
Tarafsızlık ifadesi Choctaw
kızılderililerinin dilinde "Okeh" kelimesi "Öyle" anlamına
geliyordu.
Martin Van Buuren OK'in ilk şöhretine katkı sağlamış
olabilir ABD Başkanı Woodrow Wilson 20'inci yüzyılın başlarında
onayladığı belgelerin altına "Okeh" yazarak kelimeye kişisel
saygınlığını kattı.
Peki OK, nasıl bu kadar çok farklı dile girmeyi başardı? Bir
boşluğu dolduran bir kelime değildi. Çünkü her dilde benzer
kelimeler vardı.
Örneğin İngilizce konuşanlar "yes, good, excellent, satisfoctory",
yani "evet, iyi, harika, tatmin edici" gibi kelimeler
kullanıyordu.
Ama OK, diğer kelimelerin vermediği bir şeyi, tarafsız kalabilme
şansı veriyordu. OK sayesinde fikir belirtmeden uzlaşma sağlandığı
söylenebiliyordu.
Örneğin, biri 'Bugün buluşalım" dediğinde sadece "OK"
diyebiliyoruz.
Aksi takdirde, "Bugün buluşalım" diyenlere "Harika" ya da
"Gerçekten gerekliyse" gibi buluşma fikrine tavrımızı da gösteren
ifadeler kullanmak zorunda kalacaktık.