FETÖ'nün 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminin ardından 21 Temmuz'da ilan edilen ve 7 defa üçer aylığına uzatılan olağanüstü hal (OHAL) iki yılın ardından bu gece saat 01:00 itibariyle sona erdi. Peki 12 Eylül askeri darbesinden beri ilk defa ülke genelinde uygulanan iki yıllık OHAL sürecinde neler oldu? Kaç kişi kamudan ihraç edildi? Kaç kişi gözaltına alındı? Kaç kişi tutuklandı? Kaç kişi hakkında dava açıldı? Kaç kişi göreve iade edildi? İşte tüm ayrıntılarıyla OHAL bilançosu... 2 YILDA 36 KHK YAYINLANDI... Anayasa'nın 121 maddesine göre OHAL döneminde Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çıkarma yetkisi bakanlar kuruluna verildi. Bakanlar Kurulu, bu maddeden aldığı hakla 2 yıl süren OHAL boyunca, toplam 36 KHK yayınladı. Bu KHK'ların bazılarında on binlerce kişi işten çıkarılırken bazılarında ise evlilik programları yasaklandı, kış lastiğine dair düzenlemeler yapıldı. 16 Nisan 2017'deki Anayasa değişikliği referandumunun ardından bunlara parlamenter sistemi düzenleyen yasaları cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine uygun hale getirmek için çıkarılan uyum düzenlemeleri de eklendi. Muhalefet bu kararnamelerin bir kısmının Anayasa'ya aykırı olduğunu öne sürdü, CHP de iptal için Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvurdu. AYM ise KHK'ları inceleme yetkisi olmadığına karar verip iptal istemlerini reddetti. GÖZALTI SÜRESİ DÜZENLENDİ... 23 Temmuz 2016'da çıkarılan bir KHK ile gözaltı süresi 30 gün olarak belirlendi. Ocak 2017'de ise 7+7 güne indirildi. Savcılara gözaltındaki kişilerin avukatlarıyla beş gün boyunca görüşmesini engelleme imkanı veren düzenlemede aynı tarihte kaldırıldı. OHAL'in ardından uygulamaya girecek yeni uygulamaya göre bireysel suçlarda gözaltı 2 gn, örgütlü suçlarda 4 gün olarak belirlendi. Gerektiği takdirdi bu süre iki kez uzatılabilecek. 160 BİN GÖZALTI... 70 BİNDEN FAZLA TUTUKLAMA... Bu kararnameler doğrultusunda resmi verilere göre 160 bin kişi hakkında gözaltı işlemi yapıldı, 70 binden fazla kişi tutuklandı, 155 bin kişi hakkında ‘silahlı örgüte’ üye olmak suçundan soruşturma açıldı. MİLLETVEKİLİ DOKUNULMAZLIKLARI KALDIRILDI... Milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılmasının ardından CHP Genel Başkan Yardımcısı Enis Berberoğlu ile HDP Eşbaşkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın da bulunduğu 15 HDP milletvekili tutuklandı. 94 BELEDİYEYE KAYYUM ATANDI... Ocak 2018'deki İçişleri Bakanlığı verilerine göre HDP'li 102 belediyeden 94'üne kayyum atandı. 130 BİN KİŞİ KHK'LARLA İHRAÇ EDİLDİ... 130 binden fazla kişi çıkarılan KHK'larla kamudaki görevlerinden ihraç edildi. İşverenlerin bu kişilere iş vermek istememesi nedeniyle ihraç edilenler özel sektörde de iş bulamadı. Kamuda, kamuya ait iştiraklerde sözleşmeli çalışanlar ve Özel sektörde de işlerini kaybeden çok sayıda kişi oldu. Ancak bununla ilgili kesin sayılara ulaşmak oldukça zor. 5 bin 705’i akademik kadro olmak üzere üniversitelerden ihraç edilenlerin sayısı da 7 bin 80’e ulaştı. OHAL KOMİSYONUNA 108 BİN BAŞVURU... İhraçlara karşı OHAL Komisyonu'na 108 bin 905 başvuru yapıldı. 22 Haziran 2018 itibariyle 21 bin 500 dosya incelenirken iade kararı verilen dosyaların sayısı bin 300'de kaldı. Böylece toplam başvurular içinde iade kararı oranı yüzde 1,1'de, incelenen başvurular içindeki iade kararı oranı ise yüzde 6'da kaldı. OHAL DÖNEMİNDE KAPATILAN BASIN KURUMLARI... KHK'larla çok sayıda kurum ve kuruluş da kapatıldı. Basın yayın alanında "terör örgütleriyle ilişkileri olduğu" iddiasıyla çok sayıda gazete, TV, ajans ve radyo kapatıldı. OHAL KHK’ları ile 70 gazete kapatıldı. Kapatılan dergi sayısı 20’ye ulaştı. 34 radyoyla ilgili kapatma kararı alındı. 30 yayınevi ve dağıtım şirketi ve 33 televizyon kanalı da kapatıldı. TUTUKLANAN GAZETECİLER... OHAL sürecinde aralarında Cumhuriyet gazeteci yazar ve yöneticileri, Ahmet Altan, Nazlı Ilıcak, Şahin Alpay, Ali Bulaç gibi çok sayıda ismin yer aldığı gazeteciler, 'darbeye teşebbüs', 'terör örgütü yöneticiliği', 'terör örgütü üyeliği', 'terör örgütüne yardım' gibi suçlardan tutuklandı. Bazıları serbest kalırken P24 verilerine göre, şu anda cezaevinde 150'den fazla gazeteci ve basın çalışanı bulunuyor. KAPATILAN OKUL- YURT VE ÜNİVERSİTELER... Eğitim alanında özel okulların yanı sıra aralarında İstanbul Fatih Üniversitesi, İzmir Üniversitesi ve Bursa Orhangazi Üniversitesi'nin de bulunduğu çok sayıda üniversite KHK'larla kapatıldı. OHAL kapsamında 64 özel eğitim kurumu (anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise), 360 özel kurs ve etüd merkezi, 847 öğrenci yurdu, 47 özel sağlık merkezi, 15 özel vakıf üniversitesi kapatıldı. KAPATILAN DERNEK - VAKIF VE SENDİKALAR... Kapatılan kurumlar arasında sayıca en fazlası ise dernek ve vakıflar oldu. 1.748 vakıf ve dernek KHK'larla kapatıldı. Bin 419 dernek, 145 vakıf ve 2 konfederasyona bağlı 29 sendika KHK ile kapatıldı... 985 FİRMAYA EL KONULDU... OHAL kapsamında aralarında Boydak Holding gibi Türkiye'nin en büyükleri arasında yer alan holdinglerin de bulunduğu 985 ticari işletme de Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredildi. YURTDIŞINA ÇIKIŞ YASAKLARI VE PASAPORTLARA TAHDİT... OHAL ilanıyla birlikte kamu görevlileri için yurt dışına çıkarken çalıştıkları kurumdan belge alma şartı getirildi. Bu şart Kasım 2017'de kaldırıldı. OHAL döneminde çok sayıda pasaporta da tahdit koyuldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan 7 Temmuz 2018'de yaptığı açıklamada 181 bin 500 kişinin pasaportuna koyulan tahditlerin kaldırılacağını açıkladı. İdari tahdidin yanı sıra yargı kararlarıyla da binlerce kişinin yurtdışına çıkışı yasaklandı. O yasaklar mahkemelerin yetki alanında kaldığı için yeni bir karar çıkana kadar sürecek. Anadolu Ajansı, Mayıs ayının sonunda Adalet bakanlığı verilerine göre hazırladığı haberinde 15 Temmuz'daki darbe girişimi sonrasında cumhuriyet başsavcılıklarınca başlatılan soruşturmalar kapsamında 50 bin 136 şüpheli, tutuklu bulunduğunu duyurdu. Habere göre 15 Temmuz sonrası açılan FETÖ soruşturmaları kapsamında toplam 154 bin 694 şüpheli hakkında işlem yapıldı. Şüphelilerden 2 bin 763'ü hakkında kovuşturmaya yer olmadığına hükmedildi. Soruşturmalar çerçevesinde gözaltına alınan 50 bin 136 kişi tutuklanarak cezaevlerine konuldu. TUTUKLULARIN DAĞILIMI?.. Adli ve idare yargıda görevli 104 Yargıtay üyesi, 41 Danıştay üyesi, 2 Anayasa Mahkemesi üyesi, 3 HSYK üyesi, 2 bin 431 hakim ve savcı, 167'si general ve amiral 6 bin 982 asker, 8 bin 816 polis, 23 vali, 72 vali yardımcısı, 112 kaymakam, 31 bin 550 memur ve sivil... SERBEST BIRAKILANLAR... Gözaltına alınan zanlılardan 45 bin 708'i adli kontrol kararıyla, 12 bin 753'ü ise kolluk kuvvetleri ve adliyedeki işlemler sonrasında serbest bırakıldı. TAHLİYE EDİLENLER... 7 bin 122'si adli kontrol şartıyla olmak üzere 7 bin 430 şüpheli, cezaevine konulmasına rağmen delillerin değerlendirilmesi sonrasında tahliye edildi. Tahliye edilenler arasında bin 312 asker, bin 247 polis, dokuz vali yardımcısı, üç vali, üç kaymakam, 195 hâkim ve savcı, iki HSYK, bir Danıştay ve sekiz Yargıtay üyesi de yer alıyor. FİRARDA OLANLAR... Soruşturmalar kapsamında 211 hâkim ve savcı, altı Danıştay üyesi, 25 Yargıtay üyesi, 137 asker, 369 polis, üç vali yardımcısı, sekiz kaymakam, 6 bin 353 kamu görevlisi ve sivil olmak üzere 7 bin 112 şüpheli hakkında yakalama kararı bulunuyor. CHP, darbe girişiminin birinci yıldönümünde yayınladığı raporda "Yürütülen soruşturmalar kapsamında hakkında işlem yapılan kişiler ya da yakınlarından en az 25 kişi canına kıydı. 4 kişi de intihar girişiminde bulundu. Bu olayların 8'i cezaevlerinde, gözaltında ya da gözaltına alınırken gerçekleşti" ifadeleri yer almıştı.