Off shore hesapları görüşülecek

Off shore zedeler`in gözü bu hafta Anayasa Mahkemesi`nde olacak. Yüksek Mahkeme, el konulan bankalarda, off shore hesapları normal hesaba aktarılmış mevduat sahiplerine TMSF`nin ödeme yapmamasını düzenleyen yasa maddesinin iptaline yönelik başvuruyu görüşecek. Yasa`nın iptali durumunda TMSF`nin bu kişilere de ödeme yapması gündeme gelebilecek. Anayasa Mahkemesi, çarşamba günü yapacağı toplantıda, CHP`nin 5021 sayılı ``Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Bankalar Kanunu Hükümlerine İstinaden Bankacılık İşlemleri Yapma ve Mevduat Kabul Etme İzni Kaldırılan Türkiye İmar Bankası Türk Anonim Şirketi Hakkında Tesis Edilecek Bazı İşlemler Hakkında Yasa``nın bazı maddelerinin iptali başvurusunu esastan görüşecek. CHP`nin iptalini istediği, Yasa`nın Geçici 2`nci maddesinin değiştirilen 1 numaralı fıkrasının son paragrafında, hesap sahiplerine ödeme yapılmayacak durumlar şöyle düzenleniyor: ``BDDK`nın bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme iznini kaldırdığı tarihten geriye doğru bir ay içinde, kıyı bankalarındaki hesapları TMSF`ce sağlanan mevduat güvencesi kapsamına almak amacına matuf olarak, bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan bankaların yurt içi kayıtlarına, muhabir bankaca karşılığı nakden veya bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan banka dışındaki bir başka banka aracılığıyla ödenmeksizin aktarıldığı tespit edilen hesaplar.`` Buna göre, devlet güvencesi kapsamında olmayan off shore hesaplar, bir ay öncesinden el koyma tarihine kadarki sürede normal hesaba aktarılmış olsa bile, sigorta kapsamında sayılmayarak TMSF tarafından ödenmiyor. Bu düzenleme, bankalara el konulacağını önceden öğrenen mudiler ya da banka yetkililerinin, ``yasaya karşı hileye`` yöntemiyle, off shore hesapları güvence kapsamına sokmak için normal hesaba aktardıklarının anlaşılması üzerine, buna önlem olarak getirilmişti. İPTAL EDİLİRSE NE OLUR? Bankalara el konulmasının ardından, mevduat sahiplerinin off shore hesapları için TMSF`ye yönelik eylemleri uzun bir süre Türkiye gündemini meşgul etmişti. Anayasa Mahkemesi`nin, yasanın bu maddesini iptali durumunda, off shore mağdurlarına da paraları TMSF tarafından ödenebilecek. YASAYA KARŞI HİLE ``Off-shore`` olarak bilinen hesaplar, yurt içindeki bir banka aracılığıyla, yurt dışında kurduğu ya da anlaşmalı bir bankada açılıyor. Bu yolla bankalar, Türkiye`de geçerli vergi ve yükümlülüklere tabi olmadan, mudilerine daha yüksek faiz verebiliyor. Ancak, önceki yıllarda ``sınırsız`` olarak uygulanan mevduatta devlet güvencesi, off shore hesapları kapsamıyordu. El konulan bankalarda hesabı olan mudilerin paraları devletçe üstlenilerek ödenirken, off shore hesaplar için ödeme söz konusu olmadı. İmar Bankası da bu uygulamayı KKTC`de kurduğu ``İmar Bank Off-Shore Limited`` üzerinden gerçekleştirmişti. Bu bankada açılan hesaplar KKTC mevzuatına tabi olduğundan Türkiye`deki mevduat sigortası kapsamına girmiyordu. TMSF, ancak Türkiye`de kurulu bir bankanın mevduat kabul etme ve bankacılık işlemleri yapma izni kaldırıldıktan sonra, sigorta kapsamındaki mevduatı hesap sahiplerine ödeyebiliyor. Bu nedenle, yurt dışında kurulu bir banka olan İmar Bank Off Shore Limited nezdinde hesabı olanlara TMSF, sigorta kapsamında ödeme yapmadı. BANKA BOŞALTMA YÖNTEMİ Off-shore işlemlerinin, banka boşaltma operasyonlarının temel araçlarından biri olduğu belirtiliyor. Off-shore işlemleriyle bankaların içi iki şekilde boşaltılıyor. İlkinde bankacılar, tasarruf sahiplerini, daha yüksek faiz vaadiyle, off-shore adı verilen, kamu denetiminin olmadığı veya zayıf olduğu özel bölgelerde kurdukları bankalara para yatırmaya ikna ediyor. Bu bankalar genellikle ana bankanınkiyle aynı adı taşıyor. Bu da tasarruf sahiplerini yanıltıcı bir unsur oluşturuyor. Tasarruf sahibi aynı bankanın herhangi bir şubesine para yatırdığını sanarak hesap açtırırken, yurt dışındaki bir bankada hesap açtırdığının farkına varamayabiliyor. Yurt dışında kurulu bankanın ise genellikle göstermelik, küçük bir ofisten ibaret olduğu belirtiliyor. Banka batınca da para yatırılan asıl banka başka bir ülkede olduğu için tasarruf sahiplerinin hiçbiri parasını geri alamıyor. Off shore bankanın bulunduğu ülkenin yasaları da genelde paranın geri ödenmesine imkan vermeyecek şekilde düzenlenmiş oluyor. Off-shore işlemleriyle yapılan ikinci boşaltma biçimi de kredilendirme yoluyla gerçekleştiriliyor. Bu yöntemde banka yurt dışındaki off-shore bankaya mevduat toplamıyor, aksine kredi veriyor. Örneğin, banka yurt dışında bir banka alıyor veya bu tür ``vergi cenneti``, off-shore bölgede kurulu paravan bir şirkete kredi veriyor. Banka batsa bile bu ``yabancı`` şirketlerden para geri alınamıyor.