OECD'nin Türkiye talimatları

OECD, sosyal güvenlik primi oranlarının azaltılmasını, bu nedenle oluşacak gelir kayıplarının da dolaylı vergilerdeki artışlarla karşılanmasını önerdi. Enerji, telekomünikasyon, ulaşım ve bankacılık sektöründe hala kamu sektörünün ağırlıklı olmasını eleştiren OECD, özelleştirilen şirketlerdeki yabancı mülkiyeti önündeki engellerin kaldırılmasını istedi. OECD'nin "Ekonomik Politika Reformları" raporunda, Türkiye'de kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hasıla oranında gelişmenin son yıllarda arttığı, ancak 1990'lardaki işgücü piyasa koşullarındaki keskin bozulmanın tersine döndürülmesi için iş olanakları yaratılması eğiliminin çok zayıf kaldığı belirtildi. Raporda şirket kuruluşunun kolaylaştırılması, işgücü üzerindeki vergi yüklerinin indirilmesi ve kamu mülkiyetinin azaltılması olmak üzere 3 temel istem yer aldı. KAYIT DIŞI EKONOMİ Raporda, son zamanlara kadar şirket kuruluş sürecinin çok karmaşık ve zaman alıcı olduğu, en az 19 farklı prosedürün tamamlanması gerektiği, bu durumun çoğu küçük ölçekli şirketlerin kayıt dışına kaymasına neden olduğu anımsatıldı. Bir şirketin kurulması için gerekli idari aşamaların 2003 yılında yasa çıkarılarak 2'ye indirildiği, ancak yasal zorunluluklarla ilgili çabaların kayıt dışı ekonominin azaltılması konusunda sınırlı etki yarattığı belirtildi. OECD, Türkiye'ye küçük ölçekli girişimcilerin kayıtlı sisteme dahil olması için gerekli düzenlemeler konusunda adım atmasını önerdi. Türkiye'nin sosyal güvenlik katkı oranlarının OECD ülkeleri içinde en yüksek düzeyde olduğuna ve bu durumun kaytıdışı etkinlikleri destekleyici şiddetli bir etki yarattığına dikkat çekilen raporda, kayıt dışı etkinliklerin de bütün istihdamın yarıdan fazlasını kapsadığı ve kayıtlı katılım oranlarında da derin düşmelere yol açtığı anlatıldı. Raporda, kamu açıklarının azaltılması gereğinin vergilerde herhangi bir azalmaya izin vermediği ve sürdürülmekte olan sosyal güvenlik reformlarının da ek olanaklar yaratma ihtimali bulunmadığı belirtildi. OECD, Türkiye'nin sosyal güvenlik harcamalarını rasyonel hale getirmesini, sosyal katkı oranlarını düşürmesini ve bu durumda kaybedeceği gelirleri dolaylı vergileri artırarak karşılamasını önerdi. Bir şirket kayıt stratejisi geliştirilmesi, bu stratejinin de belli bir dönüşüm süreci boyunca, firmaların kayıtlı hale gelmeleri için vergi ve katkı oranlarında bir azaltmayı kapsamasını önerdi. BELLİ SEKTÖRLERDE DEVLET AĞIRLIĞI SÜRÜYOR Toplam istihdamda devletin payının azaldığı, ancak enerji, telekomünikasyon, ulaşım ve bankacılık sektöründe büyük devlet girişimlerinin hala baskın olduğu belirtilen raporda, büyük şirketlerin özelleştirilmesi için yasalar çıkarılmasına karşın başarının sınırlı olduğu kaydedildi. Yargının yasal ve uygulama hataları nedeniyle birkaç büyük ölçekli satışı iptal ettiği anımsatılan raporda, özelleştirilen şirketlerde yabancıların pay sahibi olmasının önündeki engellerin kaldırılması önerildi. OECD'nin diğer önerileri arasında da kadınlar için eğitim fırsatlarının geliştirilmesi ve piyasa gereklilikleriyle daha uyumlu eğitim için ortaöğretim müfredatının gözden geçirilmesini önerdi. Ayrıca adalet, eğitim, sağlık alanındaki kamu hizmetlerine odaklı olarak kamu harcamalarının kalitesinin geliştirilmesi önerildi.