ODTÜ'den insansız hava balonu

ODTÜ Teknokent'te, gözetleme, afet ve acil durumlarda arama kurtarma faaliyetlerinin desteklenmesi ve haberleşmenin güçlendirilmesi gibi amaçlarla geliştirilen insansız hava balonunun ilk uçuş testi başarıyla sonuçlandırıldı.

Testte, 155 metre yükseğe çıkarılan insansız balona entegre edilen kameranın elde ettiği görüntüler, kablosuz erişim cihazları aracılığıyla yer kontrol birimine indirildi.

ODTÜ Teknokent'te faaliyet gösteren Otonom Teknoloji Genel Müdürü Nezir Ertürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, TÜBİTAK, KOSGEB ve TTGV tarafından desteklenen "Güneş Enerjili İnsansız Hava Gemisi, TepeGöz" isimli projeleri üzerine havacılık sektöründe deneyimli kadrolarıyla birlikte 1 yılı aşkın bir süredir çalıştıklarını anlattı.

İnsansız hava gemisi çalışmaları kapsamında, balon sistemleri üzerine de önemli sonuçlar elde ettiklerini söyleyen Ertürk, bu sistemin dünya genelinde sınır ve üs koruma gibi askeri amaçların yanı sıra orman yangını, deniz ve akarsu kirliliğinin tespiti gibi çevre gözetlemesi, ayrıca afet ve acil durumlarda haberleşmenin güçlendirilmesi için mobil baz istasyonların kurulumu ve arama kurtarma faaliyetleri için kullanıldığını anlattı.  

Bu teknolojiye başta ABD olmak üzere, Kanada, İngiltere, Rusya ve Çin'in büyük yatırımlar yaptığını dile getiren Ertürk, Türkiye'de de bazı teknoloji firmalarının bu konu üzerinde çalışmalar yürüttüğünü belirtti.

Balon sistemlerinin insansız hava araçlarından çok daha az maliyetle ve çok daha az pilotaj bilgisiyle çalıştığına işaret eden Ertürk, "Normal insansız hava araçları, sadece 2-3 saat havada kalabiliyor. Ancak insansız balonlar, haftalarca havada kalıp bir bölgeyi gözetleyebiliyor. Normal hava araçlarında pilotaj bilgisi gerekirken, balonlarda gerekmiyor ve kolay bir kullanımı var. Doruk Balon Sisteminin ilk prototipi 10 metre uzunluğunda ve 20 kilogram faydalı yük kapasitesine sahip" bilgilerini verdi.

Kumaşın patentine başvuru yapılacak

Ertürk, balonun tasarımında tamamen yerli teknolojilerle ve yerli sermayeyle gaz geçirgenliği olmayan, dayanıklı ve hafif bir kumaşın üretildiğini bildirdi. Bu kumaşın dışarıdan alınması için çeşitli ülkelerle temasa geçtiklerini ancak stratejik önemi olan bu kumaşı hiçbir ülkenin satmak istemediğini dile getiren Ertürk, "Bunu dışarıdan satın alamayacağımızı anladığımızda Ar-Ge çalışmalarımızı buraya yönlendirdik ve tamamen yurt içi imkanlarla bir kumaş ürettik. Artık bizim elimizde böyle stratejik önemi olan bir malzeme bulunuyor" ifadelerini kullandı.

Testlerde yüksek başarı

İnsansız balonun testlerinin bir kaç gün önce Ankara’da yapıldığını bildiren Ertürk, sonuçların çok başarılı geçtiğini bildirdi.

Uçuşta, balonun irtifa, faydalı yük, bağlantı sistemi, demirleme istasyonu ve yer kontrol istasyonu testlerinin başarıyla sonuçlandığını ifade eden Ertürk, şunları kaydetti:

"Test uçuşumuz, balon sisteminin çok çeşitli faydalı yükler (termal kamera, radar, LIDAR, v.b. ) ile uzun sureli görevler icra edebilecek bir platform olarak öne çıktığını gösteriyor. Balon sistemi ile, güvenlik amaçlı gözetleme faaliyetleri ile çevresel problemlerin erken tespiti  gibi uzaktan algılama teknolojilerinin kullanıldığı birçok faaliyet çok daha az maliyetle daha etkin şekilde gerçekleştirilebilecek.

Yaklaşık 2 saat süren testlerde, yurt içi imkanlar ile tasarlanıp üretilen aerostat gövde malzemesi, faydalı yük olarak elektro-optik kamera, görüntü aktarma sistemi olarak 802.11n tabanlı kablosuz erişim cihazları ve tasarım ve montajı firmamıza ait olan demirleme istasyonu kullanıldı. Sistemin test uçuşu, iki kademeli olarak yerden 65 metre ve 155 metre yükseklikte gerçekleştirildi. Farklı irtifalarda elde edilen görüntüler kablosuz olarak yer kontrol birimine indirildi."

Patent başvurusu yapılacak

Projenin danışmanlığını yapan ODTÜ Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nafiz Alemdaroğlu da balonun tasarımı sırasında geliştirilen kumaş malzemenin patentinin alınması hazırlıklarının sürdüğünü bildirdi.

Kumaştan çadır, askeri elbise, bot gibi askeri malzemeler de yapılabileceğini dile getiren Alemdaroğlu, projeyle ilgili şöyle konuştu:

"Projenin başından sonuna kadar araştırmacıların yanındaydım. Geliştirilen ürünün stratejik önemi büyük. Bildiğimiz kadarıyla Türkiye'de tamamen yerli teknolojilerle üretilen ilk ürün diyebiliriz. Balon haftalarca havada asılı kalıyor. Balonu nereye asarsanız sanki oraya çok yüksek kule dikmiş gibi oluyorsunuz ve etrafı gözleyebiliyorsunuz. İhbar, ikaz ve erken uyarı sistemlerine yeni bir yaklaşım getiriyor.