Öcalan yeniden yargılanabilir

AİHM'den bugün yapılan açıklamada, davanın temyiz mahkemesi özelliği taşıyan 17 yargıçtan oluşan Büyük Daire'de görülmesi talebinin kabul edildiği bildirildi. Türkiye, 12 Haziran'da yaptığı başvuruda, AİHM'nin, terör örgütü başının adil yargılanmadığı yolunda verdiği karara resmen itiraz etmiş, davanın Büyük Daire'de görüşülmesini istemişti. Aynı tarihlerde, terör örgütü başının avukatları da, davanın Büyük Daire'de görüşülmesi yolunda talepte bulunmuşlardı. Büyük Daire Öcalan'ın adil yargılanmadığına karar verirse Avrupa Konseyi'nin, Türkiye'nin terör örgütü başını tekrar yargılamasını istemesi gündeme gelebilir. AİHM'NİN KARARI AİHM, Mart ayında, terör örgütü başının avukatlarının yaptığı şikayet başvurusuyla ilgili olarak, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 3., 5. ve 6. maddelerini ihlal ettiğine karar vermişti. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) adil yargılanma hakkıyla ilgili 6. maddesinin, gözaltı süresiyle ilgili 5. maddesinin ve kötü muamelenin önlenmesiyle ilgili 3. maddesinin Türkiye tarafından ihlal edildiğini bildirmişti. Türkiye'nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin adil yargılanma hakkıyla ilgili 6. maddesinin 1. ve 3. fıkralarını ihlal ettiğini savunan AİHM, duruşmalar başladıktan sonra askeri yargıcın sivil yargıçla değiştirilmesini yeterli görmemiş, savunma için gerekli olanak ve zamanın verilmediği görüşüne varmıştı. Mahkeme, AİHS'nin gözaltı süresiyle ilgili 5. maddesinin 3. ve 4. fıkralarının da ihlal edildiğini, terör örgütü başının mahkemeye çıkarılmadan önceki gözaltı süresinin de uzun olduğunu ileri sürmüştü. AİHS'nin yaşam hakkıyla ilgili 2. maddesiyle ilgili şikayet konusunda, Türkiye'nin ihlalde bulunmadığı görüşüne varan AİHM, Öcalan'ın idamla yargılanmasını, AİHS'nin kötü muamelenin önlenmesiyle ilgili 3. maddesinin ihlali olarak görmüştü. Strasbourg'daki mahkeme, avukatlarının, terör örgütü başının Kenya'dan yasadışı bir biçimde getirildiği ve ayrımcılığa tabi tutulduğu yolundaki şikayetlerini ise reddetmişti. AİHM, Öcalan'ın avukatlarının AİHS'nin 7, 8, 9, 10 ve 18. maddelerine dayanarak yaptıkları başvuruların incelenmesine oybirliğiyle gerek görmemiş, Öcalan'ın mahkumiyet koşullarıyla ilgili bir ihlalin de olmadığı görüşüne varmıştı. Mahkeme, Türkiye'nin ödemesi istemiyle herhangi bir maddi tazminata karar vermemiş, karşı tarafın mahkeme masrafı olan 100 bin euronun Türkiye tarafından ödenmesine hükmetmişti. DAVANIN GEÇMİŞİ AİHM, 21 Kasım 2000 tarihindeki duruşmada, terör örgütü başının ve Türk hükümetinin başvuruyla ilgili görüşlerini dinlemişti. Mahkeme, 14 Aralık 2000 tarihinde verdiği kararda, AİHS'nin 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13, 14, 18. maddelerinin ihlaliyle ilgili yapılan başvurunun incelenmeye alınmasını kabul etmiş, taraflardan bu maddelerle ilgili yazılı görüşlerini bildirmelerini istemişti. AİHM, kabul edilebilirlik kararında esasa ilişkin görüşlerini açıklamayı, davanın karışık olması ve Türk hükümetinin iç hukuk yollarının henüz bitmediği yolundaki itirazı üzerine saklı tutma görüşünü benimsemişti. Mahkeme, terör örgütü başının Türkiye'de yargılanmasından sonra aldığı ihtiyati tedbir kararında ise Ankara'dan AİHM'ye yapılan başvuru sonuçlanıncaya kadar idam cezasının ertelenmesini istemişti.