OBEZİTE NEDİR

Op. Dr. Tuğrul DEMİREL çağımızın en sık görülen hastalıklarından biri olan obezite hakkında bilgiler verdi.

Bir insanın normal ideal ağırlığının %15’inden fazla bir vücut ağırlığına sahip olması durumuna obezite ya da halk arasındaki karşılığıyla şişmanlık denir.

Bir başka deyişle ise obezite;

-kilo alımı yani vücutta aşırı yağ artışı ile ortaya çıkan

-çevresel faktörlerle de tetiklenen,

-genetik

-kronik bir hastalıktır.

Obezite vücuda nasıl yerleşir?

Obezite hastalığında vücuttaki yağ hücrelerinin çap olarak büyüdüğü ve sayıca arttığı görülür. Büyüyen ve çoğalan bu yağ hücreleri en çok,

-deri altı

-karın içi

-kalp zarı ve

-karaciğere yerleşir.

Obezite hastalığının başlangıç safhasında fazla yağlar genellikle erkeklerin karın bölgesinde, kadınların ise basen bölgesinde toplanır. Obezite hastalığı ilerledikçe bu yağlar biriktikleri yerlerden vücudun diğer bölgelerine dağılır.

Obezite hangi nedenlerle meydana gelir?

Obezite vakaları incelendiğinde bu hastalığa yakalananların %15’inde organik nedenlerin, geriye kalan %85’inde ise psikolojik olumsuzlukların ve stresin etkili olduğu görülmüştür.

Mutsuz bir yaşamın oluşturduğu hislerle olumsuzluklardan kaçıp yemeğe sığınma veya hayatın stresini yemek yiyerek atma çabası zamanla fazla kiloların oluşmasına neden olmaktadır.

Öte yandan

-sigara vb bağımlılıklardan kurtulmaya çalışırken duyulan aşırı atıştırma isteği

-masa başı işlerde çalışıp hareketsiz kalma durumu

-hamilelik, emzirme gibi dönemleri bahane ederek gereğinden fazla yiyecek tüketmek

-aşırı alkol tüketimi

gibi durumlar da obeziteye davetiye çıkarır.

Bunların yanında yukarıda söylediğimiz gibi bazı organik nedenler de obeziteye yol açar. Bu nedenleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

-Troid bezinin normalden az çalışması ( Hipotroidi)

-Kabızlık

-İnsülinin fazla salgılanması

-Kan şekeri düşüklüğü ( Hipoglisemi )

-Hipofiz bezinin gereğinden az çalışması

-Yumurtalık kistleri

-Hipotalamustaki tümörler

-Depresyon ilaçları ( Antidepresanlar )

-Gebelik önleyici haplar, iğneler ( Oral kontraseptif )

-Kortizon ilaçları

-Alerji ilaçları

 Obezite hastalığı başka hangi  hastalıkları tetikler?

Obezite’nin tetiklediği hastalıklar:

Tansiyon yüksekliği ( Hipertansiyon) :

Vücutta biriken fazla yağ sırasıyla önce kandaki insülin seviyesini, sonra vücuttaki su ve tuz miktarını ve sonrasında da kan hacmini artırır. Bu durumda tansiyon yükselir.

Öte yandan fazla kilolar  kalp ritminin artmasına ve damar sertliğine yol açar. Yine bu durumda da tansiyon yükselir.

İlerleyen zamanlarda da hipertansiyon hastalığı ortaya çıkar.

Kalp damar hastalıkları :

Obezite ile vücutta artan ve biriken yağ zamanla atardamar sertliğine yol açar. Atardamar sertliği de kalp damar hastalıklarının oluşumunda ve inme vakasının gerçekleşmesinde ciddi bir risk faktörüdür.

Eklem hastalıkları :

Aşırı kilo ile eklem kıkırdaklarında ciddi aşınmalar ve hatta yırtılmalar olabilir.

Karaciğer hastalığı :

Obezite durumlarında ortaya çıkan karaciğer yağlanması önce yangı ( inflomasyon ) ve sertleşmeye, daha sonra süreğen yangıya ( kronik inflomasyon ) ve daha da ilerleyen durumlarda ise karaciğerin işlevsiz hale gelmesine ve siroza yol açabilir.

Uyku bozuklukları:

Kilolu insanlarda uyku sırasında solunumun durması ve horlama gibi uyku bozuklukları ortaya çıkar.

Diyabet :

Vücutta artan yağ dokusu nedeniyle hücrelerin insülin duyarlılığı azalır ve insülin direnci artar. Bu durumda kan şekeri yükselir ve ilerleyen süreçte insüline bağlı olmayan şeker hastalığı yani Tip 2 Diyabet hastalığı ortaya çıkar.

Safra kesesi hastalıkları :

Safra kesesi hem aşırı kilo alma durumundan hem de aşırı kilo verme durumundan etkilenen bir organdır.

Obezitedekolestrol yüksekliği sık görülür. Kolestrol arttıkça safra kalitesi bozulur ve zamanla safrada kolestrol taşları oluşur. Bu durum da safra kesesi krizlerine yol açabilir.

Psikiyatrik hastalıkılar:

Obezite hastalarında depresif bozukluklar ve kaygı bozuklukları diyebileceğimiz

-Yaygın anksiyete bozuklukları

-Panik bozukluğu

-Sosyal bozukluğu

-Sosyal fobi

-Özgül fobi

-Obsesif – kombulsif bozukluk

-Travma sonrası stres bozukluğu gibi hastalıklar sıklıkla görülmektedir.

Şişmanlama seyrinin yavaş olması, kilolu insanların durumlarını bir hastalık olarak görmemeleri ve bu nedenle tedavi sürecinin ötelenmesi durumlarını beraberinde getirir. Oysa yapılan araştırmalar obezite hastalığının başka pek çok hastalık riskini taşıdığını ortaya koymuştur. Geciken tedaviler vücudun pek çok organının ve sisteminin tahrip olmasına neden olacaktır ve bu da kalıcı hasarlara yol açabilir. Bu nedenle obezite konusunda bilgi sahibi olunup ve insan vücuduna dair farkındalıkları arttırarak hastalıklara karşı tedbir alınmalıdır.

Obezite nasıl tedavi edilir?

"Obezite cerrahisi ile obezite tedavisi " başlıklı yazımda obezite cerrahisi ile tedavi yöntemleri hakkında geniş bilgi bulabilirsiniz.