Nükleer deneme yapan Kuzey Kore için ABD'den açıklama

Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı Leon Panetta, bugün üçüncü nükleer silah denemesini gerçekleştiren Kuzey Kore'nin askeri emellerinin ABD için "ciddi tehdit" olduğunu söyledi.

Görevini devretmeye hazırlanan Panetta, Kuzey Kore ve İran'ı "haydut devletler" diye nitelendirdi.

Nükleer deneme üzerine olağanüstü toplantıya çağrılan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Kuzey Kore'yi kınadı. Konseyin, Pyongyang yönetimine karşı yeni önlemler alacağı kaydedildi.

BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon, denemeyi BM kararlarının ''açık ve vahim" ihlali, ''istikrarsızlaştırıcı bir provokasyon'' olarak nitelendirdi.

Kuzey Kore Halk Cumhuriyeti ise, Amerika Birleşik Devletleri'nden gelen "düşmanlığa" karşı gerçekleştirdiği son denemenin, önceki ikisine göre daha güçlü olduğunu duyurdu.

Viyana'daki Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu yetkilileri, yeraltındaki patlamanın 2009'daki denemedekine göre iki kat daha güçlü olduğu kanısında.

Üstelik, Kuzey Kore, daha küçük bir aygıt kullandığını açıkladı. Eğer bu doğruysa, Kuzey Kore'nin füzelere takılabilecek nükleer silah başlığı geliştirmeye çok yakın olduğu sonucu ortaya çıkıyor.

Panetta'dan 'sert' çıkış

Görevini Chuck Hagel'a devretmeye hazırlanan ABD Savunma Bakanı ve eski CIA Başkanı Leon Panetta, Pentagon'daki veda konuşmasında, Kuzey Kore'nin nükleer silah denemesine değindi.

Kitle imha silahları ve bunların yayılmasına karşı duracaklarını söyleyen Panetta, İran ve Kuzey Kore gibi "haydut devletlerle" uğraşmayı sürdüreceklerini söyledi.

Panetta şöyle dedi: "Son haftalarda Kuzey Kore'nin ne yaptığını gördük; bir füze denemesi ve şimdi de nükleer deneme. Amerika Birleşik Devletleri'ne ciddi bir tehdit oluşturuyorlar. Bunun üstesinde gelmek için hazırlıklı olmalıyız."

ABD Başkanı Barack Obama da, "büyük bir kışkırtma eylemi" olarak nitelendirdiği deneme konusunda "derhal ve güvenilir" bir uluslararası karşılık çağrısında bulundu.

Kuzey Kore'nin geleneksel müttefiği Çin'in de eleştirisine hedef olan nükleer deneme uluslararası düzeyde yoğun tepkilere yol açtı.

Pekin'deki Kuzey Kore elçisi Dışişleri Bakanlığı'na çağrılarak, Çin'in böyle bir adıma "kesinlikle karşı olduğu" vurgulandı.

Pyongyang yönetimiyle silahların sustuğu bir savaş durumunda olan Güney Kore, Ulusal Güvenlik Konseyi'ni olağanüstü toplantıya çağırdı ve ordusunu alarm durumuna geçirdi.

Kore Yarımadası'nın komşularından Japonya da nükleer denemeyi kınadı.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ise, "Kuzey Kore'nin nükleer silah programıyla ilgili görüşmeleri yeniden başlatma" çağrısı yaptı.

Anahtar ülke Çin

Pyongyang yönetimine yönelik BM yaptırımları, geçen Aralık ayındaki füze denemesi nedeniyle genişletilmişti. Kuzey Kore ise "mantıksız kararlara boyun eğmeyeceğini" vurgulayarak, yeni nükleer denemelere girişeceği mesajını vermişti.

Son nükleer denemeden sonra yapılan resmi açıklamada da, bunun bir "ilk adım" olduğu belirtilerek şöyle denildi: "ABD'nin düşmanlığını sürdürüp durumu güçleştirirse, daha güçlü ikinci ve üçüncü eylem adımlarına geçmekten başka şansımız kalmayacaktır."

Bunun, ülkenin yeni liderinin yönetimi altındaki ilk nükleer deneme olması dikkat çekiyor. Kim Jong-un, eski Devlet Başkanı olan babası Kim Jong-il'in 2011 sonunda ölümünün ardından başa geçmişti.

Güney Kore'deki BBC muhabiri Lucy Williamson, Kuzey Kore'ye bugüne kadar uygulanan ekonomik ve siyasi yaptırımların pek işe yaramadığına dikkat çekerek, Pyongyang yönetimine en etkili baskı unsurunun Çin olduğunun altını çiziyor.

BBC Kuzey Amerika Editörü Mark Mardell ise bir açmazla karşı karşı olunduğunu söylüyor: "Görevi bırakan Savunma Bakanı'nın ABD'nin 'tehdidin üstesinden geleceğini' söylemesi kulağa 'sert' gelebilir; ama umabileceklerinin en fazlası, Çin'in yeni yaptırımlar lehine oy kullanması olur. Bu bir açmaz: kimse askeri eylemi mümkün görmüyor, kimse Kuzey Kore'nin programını durduracağını düşünmüyor; çok az kişi diplomatik baskının işe yarayacağına inanıyor. Uzmanların suratı asık ve kimse bu sorunun nereye varacağını söyleyemiyor."

Deneme deprem yarattı

Bu arada Gözlemciler, ülkede 4.9 büyüklüğünde yüzeye yakın bir deprem yaşandığını kayıt altına aldı.

Depremin merkezinin Punggye-ri yer altı nükleer deneme merkezi olduğu ve merkezde son haftalarda bazı faaliyetlerin tespit edildiği de belirtiliyor.

Çin sismoloji yetkilileri de 4,9 şiddetinde sarsıntının yaşandığı ve derinliğinin "sıfır" kilometre olduğunu duyurdu.

Son yaşanan sismik faaliyetin merkezinin de geçmiş bu yıllarda yapılan nükleer denemelerin merkezine yakın olduğu belirtiliyor.

Japonya'nın Meteoroloji Ajansı, sarsıntının "normal bir depremden farklı özelliklere sahip olduğunu" duyurdu.