Nobel jurisinde Orhan Pamuk krizi

The Observer gazetesi, jüri üyelerinin bazılarının "edebiyatın siyaset tarafından gölgeleneceği" kaygısını taşıdıkları görüşüne yer verdi. Gazete, jüri üyeleri arasında yaşanan bölünmeyi Salman Rushdie olayına benzetti. İsveç Akedemisi’nin Nobel Edebiyat Ödülüne ilişkin kararının en az bir hafta geciktiği, bunun jürinin ödülün Orhan Pamuk’a verilmesi konusunda bölünmesinden kaynaklandığı ifade ediliyor. Pazar günleri İngiltere’de yayınlanan The Observer gazetesi, çalışmaları çok gizli bir biçimde sürdürülen Nobel Edebiyat Ödülü jürisinin, Orhan Pamuk konusunda bölündüğünü belirtti. Gazete, geçikmenin sonucunda ödülün son 10 yılda ilk defa diğer ana Nobel ödülleri olan tıp, fizik, kimya ve barış ödülleri ile aynı haftada ilan edilmediğine dikkat çekti. Nobel ödülleriyle belirli bir alanda hayat boyu başarının ödüllendirildiğini, ödülün tutarının 10 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1.74 milyon YTL) olduğunu kaydeden gazete, Edebiyat ödülünün Perşembe günü ilan edilmesi öngörüldüğünü yazdı. The Observer, Pamuk’un Kar kitabının çok geniş bir beğeni kazandığını, bundan önce yayınlanan Benim Adım Kırmızı kitabının da Pamuk’un edebiyattaki üstün yeteneğini gösterdiğini belirterek şöyle devam etti: "Ancak yazar, bu yılın daha erken bir tarihinde bir gazete ile yaptığı söyleşide Türk devletinin 20’nci yüzyılda Ermeniler ve Kürtlere karşı işlenen bir soykırımdan sorumlu olduğunu beyan etmesi nedeniyle tartışmalıdır. Bu açıklamaları nedeniyle bir dava ile karşı karşıya." JÜRİ ÜYELERİNİN KAYGILARI Gözlemcilere göre, AB’nin "Pamuk davasını kınamadan" Türkiye ile üyelik müzakerelerini başlatma kararı nedeniyle Nobel Edebiyat Ödülünü veren İsveç Akademisi’nin bazı üyelerinin siyasi yönden zor durumda hissettiklerini belirten gazete, Nordstedts Yayıncılık şirketinden Svante Weyler’in "Eğer gerçekten bir Pamuk kavgası varsa, Akademi’nin isteksizliğinin siyasi veya tartışmalı olma korkusundan değil, edebiyatın siyaset tarafından gölgelenmesi kaygısından kaynaklanıyor" sözlerine yer verdi. The Observer, başka gözlemcilerin Pamuk konusunda Akademi’de yaşanan bölünmede "moda" olanlardan kaçınma ilkesinin etkili olmuş olabileceğini düşündüklerini belirterek, Pamuk’un çok beğenildiğini ancak yaşında olan yazarın oldukça "genç" olarak değerlendirildiğini yazdı. NOBEL ÖDÜLÜ "SEZONUN KİTABINA" GİTMEMELİ Nitekim, The Observer’e konuşan şair ve edebiyat eleştirmeni Eva Ström de, "Nobel Ödülü, hiç bir zaman sezonun kitabına gitmemeli. Bir yaşamın çalışmalarını ödünlendirmek için vardır" diye konuştu. The Observer, Pamuk konusundaki tartışmanın Salman Rushdie konusunda yaşananları anımsattığını belirterek 1989 yılında İsveç Akademi üyelerinden Kerstin Ekman’ın diğer üyelerden Salman Rushdie hakkındaki fetvayı kınamaya çağırdığını, ancak ret yanıtığını aldığını, bunun üzerine Ekman ve diğer bir üye olan yazar Lars Gyllensten’in Nobel ödülü seçim sürecinden istifa ettiklerini anmınsattı. Buna karşın, The Observer, bazı gözlemcilerin Nobel Edebiyat Ödülü sahibinin ilan edilmesindeki gecikmenin Pamuk’a bağlı olmayabileceğini, jüri üyelerinin bir roman yazarı ile bir deneme yazarı arasında seçim yapmakta zorlanmış olabileceklerini söylediklerine de dikkat çekti.