Nato'nun Genel Sekreteri değişiyor

Merkezi, Belçika'nın başşehri Brüksel'de bulunan Kuzey Atlantik Paktı Teşkilatı'nın (NATO) görev süresi yakında bitecek Genel Sekreteri George Robertson'un yerine, Hollanda Dışişleri Bakanı Jaap de Hoop Scheffer'in seçilme ihtimali giderek artıyor. Jaap de Hoop Scheffer Jakob, ABD Başkanı George Bush'un gözüne, Hollanda Dışişleri Bakanı olarak bu ay başında Beyaz Saray'a yaptığı ziyaretin çok öncesinden girmeyi başarmıştı. Hıristiyan Demokrat Hollandalı politikacı, Amerikan yanlısı ve Irak savaşını destekleyen tavrıyla tanınan bir kişi. Washington'un desteği olmaksızın hiçbir adayın NATO'nun başına gelme şansı bulunmadığı düşünülürse, bunu hak etmek için Scheffer'in elinde yeterli referans olduğu söylenebilir. NATO ÜYELERİNDEN TAM DESTEK NATO çevreleri, 55 yaşındaki Hollandalı politikacının, ittifak üyesi 19 üyenin de desteğini alacağından şimdiden emin. Belçika ve Norveç, kendi ülkesi tarafından henüz resmen aday olarak deklare bile edilmediği halde, Scheffer'i destekleyeceklerini açıkladılar. Almanya'nın da bu seçime sıcak baktığı belirtilirken, Fransa ve Kanada'nın bazı itirazları olduğu söylentileri kulaktan kulağa yayılıyor. Fransa, adayı biraz aşırı Amerikan yanlısı bulurken, Kanada'nın aslında, kendi adayını NATO Genel Sekreterliği makamında görmeyi tercih ettiği öne sürülüyor. Ancak iyi haber alan kaynaklar, Fransa'nın pek yakında yumuşayacağından yola çıkarken, NATO Genel Sekreteri'nin, şimdiye kadar hep Avrupa ülkelerinden seçildiğine işaretle, Kanada'nın da bu yazılı olmayan NATO ilkesine saygı gösterip, adayını önümüzdeki günlerde sessiz sedasız geri çekmesinin beklendiğini kaydediyorlar. BAŞARILI POLİTİKACI 2002 yılı Temmuzu'ndan beri Hollanda Dışişleri Bakanlığı görevinde olan 55 yaşındaki Jaap de Hoop Scheffer, ittifakla, 1978-80 yılları arasında genç diplomat olarak Hollanda'nın Brüksel'deki NATO Temsilciliği'nde görev yaptığı sırada tanıştı. 1986 yılına kadar Dışişleri'nde çalıştıktan sonra politikaya atıldı ve 1997-2001 yılları arasında Hıristiyan Demokrat Parti Meclis Grubu Başkanlığı yaptı. NATO uzmanı gözlemciler, de Hoop Scheffer'in, transatlantik ilişkiler konusunda, çekimser Avrupalılar'ın tavrını paylaştığı görüşünde birleşiyor. Bu kesim, Avrupa'nın ABD ile yakın ilişkiler içinde olmasını şart görürken, NATO'nun da güçlü bir Avrupa kanadına sahip olması gerektiğini düşünüyor. GENEL SEKRETERİ YOĞUN GÜNDEM BEKLİYOR Kuruluşundan beri 10 Genel Sekreter eskiten NATO'nun başında, bundan önce iki Hollandalı politikacı daha görev yapmıştı. 1960'lı yıllarda Dirk Uipko Skitter'in,1971-1984 yılları arasında da Joseph Luns'un NATO Genel Sekreteri olduğu hafızalarda. Şu anda bu görevi sürdüren George Robertson, yorulduğu gerekçesiyle yıl sonunda ayrılarak iş hayatını bundan böyle özel sektörün hizmetinde geçireceğini açıklamıştı. Jaap de Hoop Scheffer'i Brüksel'deki yeni işinde önemli görevler bekliyor. Bunların başında, Irak savaşı sırasında NATO müttefikleri arasında oluşan gerginliklerin giderilmesi geliyor. NATO-AB askeri ilişkilerinde denge arayışlarının ardından, sırada 2004 yılında NATO üyeliği başlayan 7 devlet, Litvanya, Letonya, Estonya, Romanya, Bulgaristan, Slovenya ve Slovakya'nın ittifaka intibakının sağlanması gibi görevler var yeni Genel Sekreter'in önünde. NATO'NUN AMACI NATO, İkinci Dünya Harbi'nden sonra, kendisiyle işbirliği yapan devletlerin yardımları ile harpten güçlü çıkan komünist emperyalizminin muhtemel saldırılarına karşı, hür milletlerin, istiklal ve toprak bütünlüğünü savunmak niyetiyle dayanışmaları neticesinde, 4 Nisan 1949'da kurulan savunma teşkilatıdır. NATO, 'Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı' anlamına gelen İngilizce North Atlantic Treaty Organization kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır. NATO'nun kuruluş gayesi ve işleyiş şekli, antlaşmanın beşinci maddesinde, "Üyelerden birine yapılan saldırı, bütün üyelere yapılmış kabul edilmektedir. NATO, hürriyetleri ve hukukun üstünlüğünü tanıyan milletlerin, medeniyetlerini, barış ve güvenliğini sağlar ve karşılıklı askeri, sosyal, kültürel yardımı esas alır" şeklinde belirlenmiştir. Antlaşmaya taraf olan ülkeler, Birleşmiş Milletler Kanunu'na uygun olarak, barış ve milletlerarası güvenliği korumayı ve Kuzey Atlantik bölgesinde istiklal ve refahı geliştirmeyi taahhüt etmişlerdir.