Nakit sıkışıklığına alternatif çözüm

Türk Ekonomi Bankası (TEB) Genel Müdürü Varol Civil, barterın, bankacılıkla rekabet halinde değil, tamamlayıcı bir model olduğunu söyledi.

''Ekonomik Krizden Çıkışta Yeni Bir Model 'Barter' Paneli''nin açılışında konuşan Civil, nakit sıkıntısının aşılmasını beklemek yerine, iş dünyasını yeniden hareketlendirecek çözümlere ihtiyaç duyulduğunu, bu çözümler arasında barter sisteminin de öne çıktığını belirtti.

Civil, barter sisteminin sadece firmalar arasındaki değil, ülkeler arasındaki ticarette de kullanıldığını dile getirerek, Çin'in uluslararası ticarette bazı Afrika ülkelerinden maden alıp, karşılığında altyapı yatırımı gerçekleştirmesini, Suudi Arabistan'ın petrol karşılığında Asya ülkelerinden gıda almasını, Dubai'nin çok büyük ölçekli mimari projelerini sürdürmek için, ham madde karşılığında gayrimenkul önermesini, örnek olarak verdi.

Şirketlerin bartera taleplerinin arttığını gözlemlediklerini bildiren Civil, özellikle KOBİ'lerin gelecek dönemde bartera daha fazla ilgi göstermesini beklediklerini ifade ederek, şöyle konuştu:

''Ekonominin durgunluk yaşadığı dönemlerde şirketlerin en büyük sıkıntısını, erimeyen stoklar oluşturmaktadır ve bu stoklar kolayca nakde dönüştürülemediği için KOBİ'ler, ekonomideki dalgalanmalara karşı, daha dayanıksız hale gelmektedir. Özellikle bazı ürünler bir sonraki sezon değer kaybedebilmektedir. Bu ürünlerin stoklarının bir an önce eritilmesi gerekmektedir. Bu durumda barter, stokları eritmek isteyen şirketlerin karşısına, önemli bir yol olarak çıkmaktadır.''

Civil, sektördeki bütün oyuncuların amacının, ticaretin döndürülmesini sağlamak olduğunun altını çizerek, ''Ekonomideki durgunluktan çıkışı sağlayacak her türlü ödeme sistemi bence değer tamamlayıcıdır. Dolayısıyla barter, bankacılıkla rekabet halinde olan bir model değildir, esasen tamamlayıcı bir modeldir'' dedi.

Civil, bartera rekabet olarak değil, ekonomide ticaretin artmasını sağlayacak bir model olarak baktıklarını vurgulayarak, ''Özellikle KOBİ'ler için bu günlerde çok çok daha önemlidir. Barterın krizden çıkış için iyi bir model olduğuna inanıyorum'' diye konuştu.

''BARTER, KREDİ İMKANLARININ DARALDIĞI ORTAMDA BİR FIRSAT''

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, kredi kanallarındaki daralmanın, firmaları farklı yöntemlere ittiğini ve böylece barter sisteminin öneminin daha fazla ortaya çıktığını söyledi.

Son yıllara kadar stokların eritilmesinde alternatif bir yol olarak görülen barterın, şu anda nakit sıkıntısının giderilmesinde öne çıktığını anlatan Büyükekşi, sistemin yeni pazarlara ve müşterilere ulaşma olanağı sunduğunu dile getirdi.

Büyükekşi, özellikle hükümetlerin sıkı parasal politikalar uyguladığı ve parasal sıkılaşma nedeniyle faizlerin yükseldiği ortamlarda, ekonomik krizlerde barter sistemine olan yönelimleri artırdığına işaret etti.

Şu an dünyada 700 bini aşkın firmanın barter sistemini kullandığı ve dünya ticaretinin yüzde 30'undan fazlasının barter sistemiyle yapıldığı düşünüldüğünde, barterın öneminin daha fazla anlaşıldığını ifade eden Büyükekşi, ''Özellikle küresel krizin piyasalardaki etkisi, reel sektörümüzün kredi imkanlarının daraldığı bir ortamda barter sisteminin firmalarımız için önemli bir fırsat olduğunu görüyoruz'' diye konuştu.

Büyükekşi, barter sisteminin tanınırlığı artırmak ve buna ilişkin olarak firmaların bilinçlendirilmesiyle ilgili çalışmalar yapmak gerektiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:

''Bunun yanı sıra kanuni altyapının oluşturulması ve barter sisteminin özü olan finansal açıdan güçlü ve güvenilir barter kuruluşlarının kurulması ve desteklenmesi için çaba sarf etmemiz gerekmektedir. Barter sistemini sadece yurt içinde düşünmemek gerekir. Örneğin, Rusya, İran, Irak ve Afrika ülkelerinden yaptığımız ciddi oranlardaki ithalatın bir kısmını barter yoluyla ödeyebilme imkanlarını araştırmamız gerekli. Çünkü bazı ülkelerin para birimlerini Türk lirasına dönüşmesinde çok büyük sıkıntılar görmekteyiz.''

''TÜRKİYE'NİN BARTER SİSTEMİNE YABANCI KALDIĞI SÖYLENEBİLİR''

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclis Başkanı Erdal Bahçıvan, kriz döneminin, finansman kaynakları ve sermaye yetersizliğinin Türkiye için ne denli sorun olduğunu gösterdiğini, nakit sıkıntısının, ekonomiyi ciddi durgunluğa ittiğini söyledi.

Barterın mevcut sistemin tamamlayıcısı olduğunu belirten Bahçıvan, Türkiye'nin barter sistemine yabancı kaldığının söylenebileceğini kaydetti.

Bahçıvan, ekonomik krizden faydalanarak, kontrolsüz şekilde birçok barter şirketi kurulduğunu anlatarak, bunların sektöre olan güveni sarsabildiğine işaret etti.

Ankara Sanayi Odası (ASO) Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Özdebir ise krize yönelik olarak ÖTV, KDV indirimlerinin yapıldığını, ancak yatırımcıyı motive edecek kararlar alınmadığını belirterek, ''Bu enstrümanla beraber, hızlandırılmış amortisman uygulaması veya yatırım indirimi hakkı tanınması, yatırımları daha da hızlandıracak, istihdama da katkı sağlayacaktır'' dedi.