Mutluluk Maskelerinin Arkasındaki Gerçek: Vajinismus

Sayım Çınar, Dr. Murat Ulusoy ile Türkiye’de sıklıkla görülen ancak çok az konuşulan bir hastlaığı, vajinismusu konuştu. Murat Ulusoy konuyla ilgili önemli bir kitap kaleme aldı. Kitap vesilesiyle Türkiye’deki durumu, tedavi yollarını okuyacağız.

Vajinismusun tanımından başlayalım. Nedir vajinismus?

Vajinismus, ilişkiye giremeyen çiftleri ifade eden bir tanımdır. Her bir vajinismus vakasının arka planı çok yoğun duygusal öykülerle doludur. Vajinismus sorununa sahip çiftler hastalıklarını kimselere söyleyemeyen, beyaz yalanlarla geçiştiren, üzüntülerini içlerine atıp, oluşturdukları mutluluk maskeleri ile toplum içinde yaşamaya çalışan ilişki mağduru ailelerdir.

Doktorların, uzmanların yaklaşımları ne kadar doğru?

Birçok vajinismus terapisti sorunu mekanik olarak görür. Oysa vajinismus; “Duygusal, Zihinsel ve Fiziksel” bir hastalıktır. Başrolünü Leonardo Dicaprio’nun oynadığı 1997 yapımı Titanik filmini çoğunuz izlemiştir. Filmin başında bütün teknik adamlar batığın üzerindeki araştırma gemisinde, bir odada toplanmış ve bilgisayar animasyonu üzerinde geminin nasıl buzdağına çarptığını, nasıl su aldığını, nasıl parçalanarak soğuk suların derinliğine gömüldüğünü tartışarak izlemektedirler. Onlar için her şey mekaniktir… O sırada arkalarındaki kapı açılır. Zamanın acı dolu duygu ve deneyimleri yüzündeki kırışıklıklara yansımış yaşlı bir bayan kapıdan içeri girer. Bir süre onları izledikten sonra şöyle seslenir; “Hayır, yanılıyorsunuz. Titanik anlattığınız şekilde batmadı. Sizlere onun gerçekte nasıl battığını anlatmamı ister misiniz?” der. Arkasından da yoğun duygusal içerikli, izleyeni  içine alan hikaye başlar…

Siz de vajinismusu, tedavisini bu şekilde, yaşanmışlıkları kullanarak anlatıyorsunuz.

Evet. Bu kitap, hipnoterapi deneyimlerim ve vajinismus hastalarıyla yıllarca çalışmamın, onların duygularını yoğun bir hissediş ile içimde hissetmemin bir sentezi olarak ortaya çıkmıştır. Ulaştığım bu noktada sizlere vajinismusun ne olduğunu, nasıl tedavi edileceğini yaşanmış duygular ile anlatıyorum.

“Her şeyin sırrı empati.”

Sizin daha empatik bir yaklaşımınız olduğunu biliyorum kitabınızdan.

Karşınızdaki kişiye sevgi ve merhametle yaklaştığınızda, sorunlarına empati yaptığınızda, onları yoğun hissettiğinizde çözümler bulabiliyor, tedaviye yenilikler, pratik yaklaşımlar ve yeni tanımlar getirebiliyorsunuz.

Vajinismus sahibi kadınları nasıl anlatabilirsiniz?

Vajinismus Kadını hassastır, özel ilgi ve destek ister, dışarıdan abartılıymış gibi gözüken ama istemeden verdiği tepkilerinin (bilinç dışı) anlaşılmasını ister, anlaşıldığını hissettiği ve güvendiği andan itibaren de tedavisi başlamış olur... Bu eser, hem vajinismus hastalarına hem de vajinismus terapistlerine yol gösterici olarak hazırlanmış olup aynı zamanda “Yaşanamayan, Yarım Kalan Sevgilere, Aşklara ve İlişkilere” adanmıştır…

Kitabınızı detaylandırmanızı isterim. Hangi bölümlerden, konulardan oluşuyor kitabınız?

Kitabımız uzun yılların deneyimi olarak çok yönlü kaleme alınmıştır.

1-         Vajinismus Tanımlar

2-         Vajinismus Tedavisinde “Dr. Ulusoy Tekniği” ve Vajinismusa Katkıları

3-         Psikolog ve Psikiyatristlere dönük Hipnoterapi destekli vajinismus tedavisi yapılandırması “5-BK Modeli – Dr. Ulusoy, 2014”

4-         Dr. Ulusoy Tekniği ile Tedavi olanların Terapi Deneyimleri ve Hikayeleri

5-         Hipnoz Endüksiyon, Derinleştirme ve Vajinismusta Klinik Hipnozun Kullanım Teknikleri

6-         Vajinismus Tedavisinde Klasik Yaklaşım

7-         Vajinismus Tedavi Günlükleri

8-         Vajinismus Klasik Tedaviye Gidenlerin, Yahoo Grup üzerinden Çalışma Deneyimleri ve Hikayeleri olmak üzere 8 basamakta yapılandırılmıştır.

Birinci basamak hem hastalara hem terapistlere dönük yazılmıştır, 2 - 3 - 4 ve 5. basamaklar terapistlere dönük hazırlanmış olup 2 ve 4 ayrıca vajinismus hastalarını Dr. Ulusoy Tekniği hakkında bilgilendirme amaçlıdır. 6 - 7 - 8 ise klasik tedaviye giden veya evde kendi başına çözüm arayan hastalar olmak kaydı ile hasta gözü ile klasik tedaviyi anlattığından terapistlere de öğrenme ve geri bildirim içeren, aynı zamanda Dr. Ulusoy Tekniği ile klasik tedavinin karşılaştırılmasına olanak sağlayan basamaklardır.

  Hasta isimlerinin, bulunduğu şehirlerin gizlenerek,  kişisel bilgilerin tanınmayacak hale getirilerek, izinleriyle hasta hikayelerine yer verilmesindeki ana amaç, hikayelerin öğretici özelliklerinin olmasıdır. Kitap bu hali ile oldukça akıcı olarak tasarlanmıştır. Bilinçli zihniniz farkına bile varmadan, bilinç dışınız hikayeler ve uygulamalar içinde birçok önemli unsuru öğrenecektir.

“Vajinismus tedavisinde üç ana temel unsuru göz önüne alıyorum.”

Peki siz Vajinismus tedavisini nasıl yapıyorsunuz?

Vajinismus tedavisinde üç ana temel unsuru göz önüne alıyorum.

1-      Eğitim,

2-      Vajene ait bir sorunun olup olmadığı (İçeriye bir şeyin girip giremediği - vajen alt kaslarında kasılma olup olmadığı -), içeriye bir şey giriyorsa, çap ve dolgunluğa uyum sağlayıp sağlayamadığı,

3-      Klinik hipnoz ile zihin beden gevşemesi üzerine çalışıp ilişki anında çıkan kasılmaları (İstemsiz olarak eşimi itiyorum, geri kaçıyorum, bacaklarımı kasıp kapatıyorum) terapi ile gevşemeyle yer değiştirilmesinin sağlanması ve hastadaki vajinismusun nedenlerine dönük terapi yaklaşımı sunuyorum.

Klasik yöntemlerden farkınız ne?

Klasik vajinismus tedavileri ortalama 12 hafta süren haftalık görüşmelerle süren bir yaklaşımdır. Eğitim, cinsel yasaklar, bedeni tanıma ödevleri ve vajene dönük ev ödevleri ile yapılır. Tedavi süresinin uzun olması hastanın tedaviden kopmasına sebep olabilir, verilen ödevlerin haftalar geçmesine rağmen yapılamaması da buna sebep olabilir veya ödevler tamamlanır ama deneyim yaşanamayabilir. Çünkü eğitim ve ödevlerin tamamlanmasından sonra ilişki beklenmesine rağmen yaptığım vajinismus sınıflamasında “içeriye bir şey alabilen ama bedensel kasılmalarından dolayı penisi alamayan” vakaların bulunduğu bir grup da vardır.

Klasik tedaviden farkınız nedir?

1-      Tedavinin kısa sürmesi (Ortalama bir buçuk ile üç gün )

2-      Klinik hipnozun bedensel kasılmayı gevşemeyle yer değiştirmedeki başarısı

3-      Terapinin klinik hipnoz ile hızlı öğrenmeye dönük olması (Klinik hipnoz tedavide bir katalizör görevi görür)

4-      Klinik hipnozun verilen ama yapılamayan ev ödevlerinin yapılabilirliğini sağlaması (Klasik tedavilerin en zayıf tarafı verilen ödevlerin yapılamamasıdır.)

5-      Klinik hipnoz seanslarının tedavi sürecinde, vajinismus etyolojisinde (nedenleri) yer alan bilişsel, davranışçı, dinamik ve varoluşçu yapılara bağlı formülasyona göre vajinismus terapisindeki etkinliği de yadsınamaz.

Tek uyguladığınız yöntem hipnoz mu? Neden hipnozu kullanıyorsunuz?

Vajinismus tedavisinde, bilişsel, davranışçı tedavi ile birlikte klinik hipnozu kullanıyorum. Bilişsel teknik ve klinik hipnoz ile zihindeki sorunu oluşturan algı çarpıtmalarını çözümlemek ve zihinde ilişkiye ait doğru algılar oluşturmak mümkün olurken, davranışçı tedavi ile vajene ait; içeriye bir şeyin girebilirliği, çapın tolere edilebilirliği, zara ait sorun olup olmadığı yani fiziksel sorun olup olmadığı kısa süreli geri bildirim çalışması ile öğrenilmiş ve sorun varsa da tedavisi de yapılmış oluyor.

Hipnozun yararı ne?

Klinik hipnoz tıpkı bir reaksiyondaki enzim/katalizör gibi işlev görüyor;

1-      Zihnin dirençlerini ortadan kaldırıp, öğrenmeyi kolaylaştırıyor

2-      Yapılamayan ödevlerin yapılabilirliğini sağlıyor

3-      Kasılmaların gevşemeyle değiştirilmesine olanak sağlıyor

4-      Vajinismus tedavisini hem hızlandırmış hem de kolaylaştırmış oluyor

Klasik tedavilerde hastalarla konuşmak, ev ödevleri yaptırmak neden yetmiyor?

Zihnimizde dirençler mevcut. Bir kısım hastayla konuşmak, ev ödevleri yaptırmak kolay iken (Bilişsel – algı çarpıtmalarına - yapıya bağlı vajinismuslar) bir kısım hastaya bu yolla ulaşmak mümkün olmuyor. (Davranışçı, dinamik ve varoluşçu nedenlere dayalı vajinismuslar) Bilince ulaşan bilgiler direnç tarafından bir ayna gibi yansıtılıyor ve bilinç dışına girip değişimi gerçekleştiremiyorlar. İşte bu noktada klinik hipnoz devreye giriyor.

“Ancak iyi bir tedavide kadının, erkeğin ve terapistin üçlü uyumu gerekir.”

Sadece kadınlara mı hipnoz yapıyorsunuz? Bu tedavide erkeklere düşen ne?

Vajinismus tedavisinde asıl odaklandığımız, sorunun sahibi olan kadındır. Ancak iyi bir tedavide kadının, erkeğin ve terapistin üçlü uyumu gerekir. Tıpkı bir saç ayağı gibi üçü de yere sağlam basmalıdır.

1-      Erkekler sorunu zamana bırakmamalı

2-      Tedavi için eşe destek olmalı

3-      Vajinismus sorunu için eşini suçlamamalı

4-      Tedavide eşinin yanında olmalı, eğitime ve tedaviye birlikte katılmalıdır.

5-      ‘Tahterevalli Etkisi’ olarak tanımladığım, kadının terapiden sonra ilişki yaşayabilecek duruma geldiğinde erkeğin ereksiyon problemi yaşamasında ise medikal süreçlerle erkeğe destek olmak mümkün olabilmektedir.

Dünyada bu yöntemi yaygın kullanan ülkeler var mı?

Dünyada vajinismus tedavisi için bilişsel, bilişsel – davranışçı, sadece hipnoterapi ya da bunların karışımı bir tedaviyi uygulayan terapistler ve yerler var. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki kültürlere ve kişilik yapılarına göre de vajinismus etyolojisi (nedenleri) farklılık gösterir. Bu nedenle terapistin literatürü bilmesi ve kültüre özgü farklılıkların ve kişilik yapılarının da farkında olması gerekir.

Hastalarınız sizin adınıza internette fan kulüp oluşturmuşlar ve sizden övgü ile bahsediyorlar. Sizin başarınızın sırrı ne?

Başarının sırrını birkaç noktada özetleyebilirim;

1-      Kültüre özgü farklara ve kişilik özelliklerine göre çalışmak

2-      Klinik hipnozu etkin olarak kullanmak

3-      Tedavi öncesi (randevu sonrası), tedavi sırası ve tedavi sonrasında hastayla tam bir iletişim içinde olmak ve hastanın takibini yapabilmek

4-      Her hastaya özel olduğunu hissettirip, ortalama bir buçuk ile üç günlük tedavi süresince sadece o hastayla kişiye özel, seans bağımsız, sorun odaklı ve çözüme dönük ilgilenmek ve arada başka hasta almamak

5-      Hastayla terapötik ittifak zor. Kolay bir şey değil. Terapistin karakteri burada önemli. Kişiliği, insancıllığı, hastasını olduğu gibi kabul etme potansiyeli, sevgi kapasitesi, karşısındakine yardım etme isteği, yargılamadan, ayıplamadan, yaklaşabilmesi, merhamet ve şefkat duygusu.

6-      İyi bir tedavi teknik ve kombinasyonunu kullanmak, hastamın tedaviye odaklanmasını sağlatırken vajinismus tedavisini kolaylaştırmak olarak sıralayabilirim.

“Türkiye’nin birçok yerinden hastamız var.”

Nerelerden hastalar geliyor? Sizden nasıl haberleri oluyor?

Türkiye’nin birçok şehrinden hastamız geliyor. Nüfusla orantılandığında İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Konya, Antalya başı çekiyor. Yurt dışı olarak ABD, Avrupa ülkeleri, Orta Asya ülkeleri, Uzakdoğu ülkeleri, Rusya ve Afrika ülkelerinden de hasta gelmekte. Daha çok internet üzerinden araştırarak hastalarımızın bizden haberi oluyor. Son yıllarda ise artık hastalarımızın memnuniyetlerini internet üzerindeki forumlarda diğer sorun yaşayan hastalara doğrudan tavsiyeleri ile de hasta gelirken ayrıca yakınına, arkadaşına hatta yeni tanıştığı, sorununu öğrendiği kişilere de tavsiyelerde bulunduklarını görüyorum. Bunların dışında meslektaşlarım tarafından da hasta yönlendirilmektedir.

Ayrıca internette “http://groups.yahoo.com/groups/vajinismustedavisi” olarak, hastalarımızla ve vajinismus sorunu olanlarla sürekli haberleştiğimiz, güncel bilgileri, terapi yaklaşımlarını paylaştığımız bir de grubumuz var.

Sizin uzmanlığınızdan da bahsedelim.

Ben Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunuyum… 1991 yıllarından bu yana hipnoz ve hipnoterapi çalışmalarım var. 2000’li yıllardan itibaren de hipnoz eğitimlerinin ve kongrelerinin içindeyim. Ayrıca 2 yıl süren psikoterapi eğitimini tamamladım. Çalışma alanı olarak kendime sadece vajinismusu seçtim ve 2004 yılından bu yana da bu alanda çalışmaktayım. Hekimlik bir sanattır. Mesleğinizi en iyi şekilde icra etmeye çalışırsınız. Her hekimin yapmaya çalıştığı da budur. Önemli olan tedavideki başarı oranının yüksekliği, hastanın mutluluğu ve memnuniyetidir.

Kaç günde tedaviyi bitiriyorsunuz? Hafta sonu tatili yetiyor mu? Kuşadası’nı seçmenizin nedeni ne?

Tedavimizin ortalama başarı süresi bir buçuk gündür. (Avrupa Hipnoz Kongresi - ESH 2011 Kongre Sunumu) Gün içinde hastamızla üç kere görüşür ertesi sabah bir kez daha görüştükten sonra deneyime yönlendirebilecek duruma ulaşırız. Hastalarımızın çoğu dışarıdan geldiği için gerek kişilik yapıları gerekse de tedavideki risklere karşı bir buçuk gün daha opsiyonlu gelmelerini isteyerek üç gün Kuşadası’nda kalmalarını talep ederim. Hafta sonu tatili derken, cuma sabahtan aldığımız hastamızın cumartesi öğle saatlerinde sorunu çözülmüş olur. Tedavide sorunla karşılaşırsak, pazar gününe kadar uzayabilir.

Daha önce Nazilli’de çalıştım. Hastalarımdan gelen talepler doğrultusunda turistik bir şehir seçimim oldu. Hastalarımız “Tedavi – Tatil – Balayı Konsepti” ile geliyorlar. Ayrıca Kuşadası gerek karayolu gerekse de havayolu ile ulaşımı çok kolay olan bir şehir.

“İşin özü ilgiyi ve hasta memnuniyetini en iyi şekilde verebilmek.”

Hastaları siz karşılıyor ve otele yerleştiriyormuşsunuz… Biraz daha detay verebilir misiniz?

Evet, işin özü ilgiyi ve hasta memnuniyetini en iyi şekilde verebilmek. Yabancı bir yere geliyorsunuz ve hastalığınız ile ilgili çekinceleriniz ve sıkıntılarınız var. Bu durumda mümkün olduğunca sizin yakınınızda ve yanınızda olmak gerekiyor. Bu nedenle hastalarımız Kuşadası’na ulaştığında ücretsiz servisimiz hastayı alır ve otele yerleştirir. Anlaşmalı otelimiz hastamızı deniz gören – önerdiğimiz oteller denize sıfırdır – özel bir odaya yerleştirir. Tedavi yerimiz otele kapı komşuluğundadır ve gün içinde tarafımdan hasta karşılanarak tedavi sürecine başlanır.