Mustafa Kemal cuntanın içinde miydi?

Genelkurmay'da hazrılandığı iddia edilen planları ve belgeler kamoyunu sarstı. Asker-sivil ilişkeleri yeniden sorgulanıyor.

Siyasi hayatta askerin etkisin bu denli büyük olmasınn nedenleri neler? Asker-aydın-sivil ilişkisini anlamak için son 150 yıla bakmak gerekiyor..

Taraf'tan Neşe Düzel bu karmaşık ilişkiyi yakın dönem tarihçilerden Cemil Koçak ile söyleşi yaptı.. İşte o röportajda Koçak'ın sözlerinden öne çıkan bölümler:

JÖN TÜRKLER NEDEN OLDU

Bu ülkede askerin siyasileşmesine Jön Türkler neden oldu. Siyasi iktidar toplum ayaklandırılarak değil ordunun desteği alınarak darbeyle değiştirildi.

31 MART ŞERİATÇI HAREKET DEĞİLDİ

İttihatçılar 31 Mart'a şeriatçı hareket dediler. Eğer bunun ordu içinde kavga olduğu öğrenilirse, ordumuzun bir kısmı 'şeriatçı' olur ki bu ideolojiye terstir.

EN SİVİLİ ABDÜLHAMİT İDİ AMA

En sivil yönetim Abdülhamit yönetimi idi. Askeri devlet yönetimine sokmadı. Ama paradoks şu ki, o da demokratik sistemden yana değildi. Otokrattı.

MUSTAFA KEMAL ALMANCI DEĞİLDİ

Mustafa Kemal ittihatçı olmakla birlikte Almancı değildi. O İngilizlerle birlikte iş görmekten yanaydı.

ALMANCI EKİBİ TASFİYE HAREKATI

Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı ordusu yavaş yavaş yenildi. Disiplini koruyarak mevzi mevzi siper siper çekildi. Zira ittihakçıların bir kısmı daha 1917'den itibaren savaşı kazanma ihtimalinin kalmadığını anladılar. Onlara göre Osmanlının bu badireden kurtulmasının yolu bir an önce Almanlar'dan uzaklaşıp Fransız ve İngilizlerle bağımsız bir barış alnaşması yapmaktı.

Böylece işgal altındaki toprakları feda edip hiç olmazsa Osmanlı'dan elde kalanı korumaktı. Hatta bu yola başvurabilmek için ittihatçıların içinde bir ekip Almanya ile işbirliği yapan iktidardaki ekibi darbeyle devirmek istedi.

CUNTACILAR ATATÜRK'E ÇENGEL ATTI MI?

Bu olay meşhur Yakup Cemil olayıdır ve hala bulanıktır. İngiliz ve Fransızlarla barış anlaşması yapılacak ve Alman ittifakından kopulacaktı. Kimler Enver Paşa Grubu'nu iktidardan indirmek için cuntaya katıldı? Darbeden sonra kimlere ne sözler verildi? Gerçekten Atatürk'e de çengel atıldı mı? Bunlar hala karanlık konulardır. Bu darbe girişiminin üstü örtüldü ve Enver paşa ve ekibi sadece Yakup Cemil'le sınırlıymış gibi davrandılar. Olayı araştırıp Yakup Cemil'in üstüne yıkmaya kalkarlarsa karşılarında en az kendileri kadar güçlü bir grubu bulacaklarından endişe ettiler.

MUSTAFA KEMAL DE VAR MIYDI?

Orası da belli değil. Üst rütbelilerin kimler olduğu bilinmiyor. Çünkü bir darbe hareketi başarısız olduğunda ona kimse sahip çıkmaz. Sadece Yakup Cemil ve arkadaşları yakalanıp kurşuna dizildiler. Ama dedikodular oldu tabi.. Cemal Paşa'nın bu işi örgütlediği.. Yakup Cemil'in "Darbeden sonra Mustafa Kemal'i sadrazam yapacaktık" dediği gibi dedikodular dolaştı.