Mülk satışında şaşırtan rapor

Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Mimarlık Fakültesi'nce, Antalya'nın Kaş İlçesi'ne bağlı Kalkan Beldesi'nde yapılan bir araştırmanın, yabancılara mülk satışının, turizm gelirlerinin yurtdışına yönelmesinden, nitelikli iş gücünün, temizlikçilik gibi ikincil iş gücüne dönüşmesine kadar bir çok olumsuzluğu ortaya çıkardığı bildirildi. Kalkan Ata Mülkünü Koruma Derneği'nin başvurusu üzerine ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dekanlığı, Şehir ve Planlama Bölümü öğretim üyeleri Doç. Dr. Çağatay Keskinok, Doç. Dr. Neriman Şahin Güçhan ve öğretim görevlisi Dr. Nimet Özgönül'ü, bölgede araştırma yaparak, bir rapor hazırlamakla görevlendirdi. ODTÜ heyetinin yaptığı araştırma ve incelemeler sonucunda hazırlanan raporda, son iki yıldır hızlı bir şekilde devam eden yabancılara mülk satışının, Türkiye'nin en önemli döviz kaynağı olan turizm sektörünü tehdit etmeye başladığına dikkat çekildi. Kalkan'ı model alan ve çalışmalarında diğer bölgeler için de uygulanabilecek verilere ulaşan ODTÜ heyeti, yabancılara mülk satışının orta ve uzun dönemde ne şahıslar, ne turizm bölgeleri, ne de ülke ekonomisine yararı olmadığı, aksine geri dönüşü olmayan tahribatlara yol açtığı uyarısında bulundu. -OTELLER BAĞIMSIZ KONUTLARA DÖNÜŞTÜRÜLÜYOR- Rapora göre, Akdeniz ve Ege sahillerinde turizmi bitirecek olumsuz gelişmeler şunlar: ''Konut satışının karlı hale gelmesi, otel ve pansiyon gibi turizm altyapısının tek seferlik gelir için konutlara dönüştürülerek satılmasına yol açıyor. Emekliliklerini geçirmek üzere değil, yaygın olarak 'yatırım amaçlı' mülk edinmeleri ve kayıt dışı turizm faaliyetinde bulunmaları, yerel halkın turizm gelirlerini azaltıyor; ülke ekonomisine zarar veriyor. Becerili turizm işgücünün yerini, konut bakımı ve temizlikçilik gibi ikincil işler alıyor. Satışlar bu şekilde devam ederse Türk nüfusu turizm bölgelerini terk etmek zorunda kalacak. Yapılan hesaplamalar, tek seferlik gelir için sattığımız mülklerin bedelinin yabancılar tarafından, turizm yaparak sadece 4 yıl içerisinde kendi ülkelerine götürüleceğini gösteriyor.'' -KALKAN'DAN YILDA 6.5 MİLYON POUND DIŞARIYA AKACAK- Kalkan'da mülk alan yabancıların ''villa turizmi''ni yaygınlaştırdığına da işaret edilen raporda, yabancıların kayıt dışı turizm faaliyetlerinde bulunarak yerel halkın gelirlerini büyük oranda düşürdüğüne dikkat çekildi. Yabancıların emlak piyasası, mülk satışı gibi birçok alanda ticari faaliyette bulunduklarının vurgulandığı rapor, yabancıların Kalkan'daki villaların yarısını sadece 6 ay süresince kiraya vermeleri durumunda bile, yılda 6.5 milyon poundu ülkelerine götürebileceklerini hesaplarla ortaya koydu. Raporda, yabancı nüfusun yerli nüfus karşısında hızla arttığına da dikkat çekilerek, ''Yerleşmenin nüfus yapısının giderek yerel halkın aleyhine bozulmakta olduğu gözlenmektedir'' denildi ve halkın bölgeyi terk etmesi sürecine karşı önlem alınması istendi. -OTELLER EVE DÖNÜŞTÜRÜLÜP SATILIYOR- Kalkan'da bin 800 konutun 607'sinin yabancıların mülkiyetine geçtiğini, 300 konutun da satılık olduğunu tespit eden ODTÜ'lü bilim adamları, 150-200 yataklı 3 turizm tesisinin bağımsız konuta dönüştürülme çalışmalarının devam ettiğine dikkati çektiler. Raporda, ''Turizm altyapısının bağımsız konutlara dönüştürülmesi eğilimi, yerleşme ekonomisi açısından orta ve uzun erimde ciddi kayıplara yol açacaktır'' uyarısında bulunuldu. Raporda, kayıpların en başında ise ''yerel halkın mülksüzleşmesi'' ve nitelikli turizm işgücünün yitirilerek, yerini konutların bakımı, günlük temizliği gibi ''ikincilişlerin'' alacağı dile getirildi. Birinci derece sit alanlarının 3. dereceye çevrilerek yapılaşmaya açıldığı; villa üretiminin artmasıyla planlanmış alan dışında kaçak yapılaşmanın yaygınlaştığı ve çevre tahribatının ciddi boyutlara ulaştığına yer verilen raporda, ''Turizm tesisi yerine villa yapımının arttığı bir gelişmenin, belde halkının toplumsal yararına dönüşebilecek bir yanı bulunmamaktadır. Bunun, yerel halkın iktisadi ve toplumsal gelişimine katkıda bulunması olanaksızdır'' görüşü savunuldu. Raporda, ''Uzun erimde yabancılara satılan konutların yurtdışında el değiştirmesi, kiraya verilmesi, ülke ekonomisi açısından hiçbir katkı sağlamayacaktır. Bu süreç doğal ve tarihi çevrenin yitirilmesini hızlandırırken, beklenen ekonomik kazançlar da sağlanamayacaktır'' uyarısında bulunuldu. -''RAPOR DİKKATE ALINMALI''- Kalkan ve Ata Mülkünü Koruma Derneği Başkanı Emine Karakitap, AA muhabirine yaptığı açıklamada, derneğin, yabancılara mülk satışına engel olmak ve 4916 sayılı yasanın iptalini sağlamak üzere 12 Kasım 2004'te kurulduğunu bildirdi. Karakitap, derneğin kurulduğu gönden beri etkin bir şekilde çalıştığını belirterek, ''ODTÜ raporunun mülk satışına ilişkin ezbere söylemlere son vermesi gerektiği düşüncesindeyiz. Bu ülkeye zarar verdiği bilimsel olarak ispatlanan uygulamalarda ısrar etmek, vatanseverlikle bağdaşmaz'' dedi. Hükümet'in, yabancılara mülk satışını düzenleyen yeni bir yasanın hazırlıkları içinde olduğuna işaret eden Karakitap, şöyle konuştu: ''Yeni yasanın ülkemiz ve turizm bölgelerimizin yararına olabilmesi için raporun dikkate alınacağı umudu ve beklentisi içerisindeyiz. Beklentimiz bu raporun dikkate alınmasıdır. Küçük beldelerde yabancıların mülk satın alması önemli bir sorun yaratacaktır. Büyük kentlerde nüfusun içerisinde eriyebilecek olan yabancılara, küçük yerleşim birimlerinde bazı kısıtlamalar getirilmeli. Turizm geliri elde ettiğimiz sahillerimizi kaybediyoruz.''