Muğlalı olayı günışığına çıkıyor

TBMM Başkanlığı, gizlilik süresi dolan ancak hâlâ açılarak kamuoyuna sunulmayan tutanakların günışığına çıkarılması için harekete geçti. Başkanlık, Meclis'te görüşülen ve gizlilik süresi 10 yıl olan bazı tutanakların ortaya çıkartılması için görevlendirme yaptı. Gizlilik süresi aşılan tutanaklar konusunda bir araştırma yapılacak ve Başkanlık Divanı'na sunulacak.

Gizlilik kaydı 10 yıl

Bu çalışma ile birlikte cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren gizli kalan zabıtlar açığa çıkacak. Tarihte "33 kurşun olayı" bilinen olayla ilgili araştırma komisyonunun raporu da bu çalışmayla açıklık kazanabilecek. 10 yıllık gizlilik süresi bulunan rapor, ihtilalin kurbanı olarak yaklaşık 50 yıldır açıklanamıyor.

Bir grup Doğulu ve Kürt olduğu belirtilen köylünün öldürülmesiyle suçlanan Muğlalı'nın durumu Meclis'te ele alındı. Adnan Menderes döneminde Meclis'te kurulan Araştırma Komisyonu'nda konu gizli oturumlarla görüşüldü. Hazırlanan rapor da, 10 yıl gizli kalmak kaydıyla kayıtlara geçti. Ancak 1960'da yapılan ihtilal nedeniyle askeri yönetim tarafından "orduyu zaafiyete" uğratabileceği gerekçesiyle bu rapor açıklanmadı.

Gizlilik süresi dolmuş zabıt ve raporların açıklanması için TBMM Başkanlık Divanı'nın Genel Kurul'a teklif sunması gerekiyor. Sunulan teklifin oylanması sonucunda kabul oyu fazla çıkarsa raporların açıklanması da sağlanacak.

DP Meclis'e taşıdı

1947'de Meclis'e giren DP, Muğlalı Olayı'nı Meclis'e taşıdı. 1948'de TBMM Başkanlığı'na verilen bir soru önergesinin kabul edilmesi üzerine olayla ilgili asker ve sivil yöneticiler hakkında soruşturma açıldı. Bütün sanıkların Genelkurmay Askeri Mahkemesi'nde tutuklu olarak yargılandığı davada kurşuna dizme emrini kendisinin verdiğini söyleyen Orgeneral Muğlalı, 2 Mart 1950'de ölüm, ardından da hafifletici nedenlerle 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ama Askeri Yargıtay kararı bozdu; Mustafa Muğlalı yeni yargılama başlamadan 11 Aralık 1951'de hapishanede öldü.

İsmi tabura verilmişti

Dönemin 3. Ordu Müfettişi iken, 1943 yılında Özalp-İran sınırında bulunan Sefo Deresi'nde 33 köylünün kurşuna dizilmesi emrini verdiği kesinleşen ve bu nedenle idam cezasına mahkûm olan Orgeneral Mustafa Muğlalı'nın ismi 6 Mayıs 2004 tarihinde Özalp 6'ncı Hudut Alay Komutanlığı'na bağlı 2. Hudut Tabur Komutanlığı'na verildi. Hayvan kaçakçılığı yaptıkları gerekçesiyle gözaltına alınan 33 köylü sınıra yakın bir yerde kurşuna dizilerek öldürülmüşlerdi. Hazırlanan tutanakta köylülerin kaçmaya çalışırken vuruldukları belirtilmiş, ancak, kurşuna dizilen köylülerden birinin yaralı olarak kurtulması üzerine olay ortaya çıkmıştı.

Haber: Erhan Seven
Kaynak: