Moskova-Kars anlaşması maddeleri neler Nahçıvan detayı

Azerbaycan Savunma Bakanlığı'nın açıklamasında, Ermenistan’ın Karabağ’da işgal ettiği Gubadlı bölgesinden dün sabah saatlerinde Azerbaycan'ın Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ndeki Ordubad iline roketli saldırı düzenlediği belirtildi. Açıklamada, saldırı neticesinde sivil halkın ve yerleşim yerlerinin zarar görmediği bilgisine yer verildi. Nahçıvan'a yapılan bu saldırı ise garantörlük antlaşması hükmünce Türkiye topraklarına yapılmış sayılıyor. 

Peki Moskova-Kars anlaşmaları maddeleri neler, hangi hükümleri içeriyor?

Nahçıvan'a yapılan saldırı Türkiye'ye yapılmış sayılıyor: İstiklal Savaşı döneminde, Atatürk'ün girişimiyle Rusya ile masaya oturuldu ve 16 Mart 1921 tarihinde Moskova Anlaşması imzalandı. Böylelikle Türkiye ve Sovyetler Birliği, Nahçıvan'ın garantör ülkeleri oldu.

Bu anlaşmadan sonra 13 Ekim'de Kars Anlaşması imzalandı ve Nahçıvan'ın Azerbaycan'ın koruyuculuğunda özerk bir bölge olması teyit edildi. Kars Anlaşması'nı Türkiye ve Sovyetler Birliği ile birlikte Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan imzaladı. Anlaşma, Nahçıvan'ın toprak bütünlüğünü hükme bağlamakta ve garantör ülkeye askeri müdahale yetkisi vermekte.

Moskova-Kars anlaşmaları maddeler neler: Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan ve TBMM tarafları arasında Kars konferansında görüşülüp, 13 Ekim 1921 tarihinde imzalanan antlaşma Kars Antlaşması‘dır.

Yapılan antlaşmayla doğu sınırı çizilmiş ve Türkiye’nin gündemini meşgul eden doğu cephesi, Ermeni sorunu gibi sorunlar ortadan kaldırılmıştır. Antlaşma aynı zamanda 20 maddeden oluşmakta ve aslen Moskova antlaşmasının temellerine dayanmaktadır.  Konferansa TBMM tarafından Kazım Karabekir Paşa katılmıştır. Bunun dışında konferansta uzmanlar ve devletlerin ileri gelenleri heyet olarak yer almıştır. Sakarya Meydan Savaşı’ndan sonra bu antlaşma imzalanmıştır.

Kars Antlaşması Maddeleri
-Boğazda ticaret yapılması İstanbul’un güvenliğine bağlıdır.
-Azeri Türklerinin yoğun olarak yaşamını sürdürdüğü Nahçivan bölgesine özerklik verilecektir.
-Batum Gürcistan’a verilecektir.
-Antlaşmada herhangi bir devlet kanunları tanımazsa diğer devletlerde tanımayacaktır.
-Her ülke azınlık haklarını koruyarak ülkesinde bulunan insanlara iyi davranacak.
-İmzacı devletler, imza tarihinden itibaren 3 ay içerisinde konsolosluk sözleşmelerini imzalayacaktır.
-Kafkasya cephesinde, savaş sırasında işlenen tüm suçlar için tam bir af ilan etmeyi taraflar kabul eder.
-2 ay içerisinde taraflar askeri ve sivil mahkumları göndermeyi kabul eder.
-Ülkeler arasındaki dostluk ve ticari ilişkileri daha iyi duruma getirmek için Tiflis’te bir konferans toplanacaktır.