Mizah dergilerini kurtarmak mümkün mü?

İNTERNETHABER
BÜLENT TELLAN
(ÖZEL HABER)

Mizahın sadece güçlülerle alay edilebileceğini göstermesi değil, alternatifin varlığını anımsatan yanı da ürkütücü gelir pek çoklarına. Belki de bu yüzden Türkiye'deki mizah dergilerinin tarihi de fırtınalı bir deniz gibi yükseliş ve batışlarla doludur.

Kısa süre önce Yapı Kredi Yayınları etiketiyle okur ile buluşan Levent Cantek ve  Levent Gönenç'i yazdığı “Muhalefet Defteri” adlı kitap "Türkiye’de Mizah Dergileri ve Karikatür" üzerine söylenmemiş çok şeyi anlatıyor. Daha önce söylenenlerin altını çiziyor. Vurgulanması gereken noktalara yeniden dikkat çekiyor.

YAPI KREDİ KÜLTÜR'ÜN YENİ BİNASINDA MİZAH KONUŞULDU

Kitap kısa sürede ikinci baskısını da yaptı ve okurlar nezdinde başarısını sergiledi. Dün ise, Yapı Kredi Kültür Sanat’ın yenilenen binasında Yekta Kopan’ın moderatörlüğünde gerçekleşen bir söyleşi ile Cantek ve Gönenç okurları mizah dergilerinin geçmişinden günümüze bir yolculuğuna çıkarttı.

Cantek ve Gönenç, en uzun soluklu dergi Akbaba’dan Türkiye’nin dört bir yanına ulaşmayı başarmış ve efsaneleşmiş Gırgır'a ve 2000’li yıllarda en çok okuduğumuz LeMan, Penguen ve Uykusuz’a kadar ülkemizde yayımlanmış bütün dergilere dinleyicilerle birlikte selam göndermekle yetinmediler; son günlerde birbiri ardına kapanan mizah dergileri üzerine de konuştular.

Yapı Kredi Kültür'ün yenilenen ve Yekta Kopan'ın tabiriyle "Beyoğlu'na umut saçan binası"nda gerçekleşe etkinlikte, mizah dergileri neden kapanıyor, dergilerin uzun süre yaşaması için neler yapılması gerekli, mizah dergilerinin finansal örgütlenme modellerinin alternatifi var mı gibi sorular geçmişten günümüze karşılatırmalı bir şekilde ele alındı.

"DÖNEMİN RUHUNU YAKALAYAMAYAN DERGİ ÖLÜR"

Levent Gönenç, sadece Türkiye'de değil Dünya'da da mizah dergilerinin "kötü günler geçirdiği"ni anlatarak başladığı konuşmasında vurguladığı en önemli noktalardan biri "Dergilerin belli bir ömürleri var. Yayımlanmaya başladıktan bir süre ayakta kalabiliyor. Dönemin ruhunu yakalayamayan ölüyor." cümlesinde gizliydi.

Levent Cantek'in sayısal veriler ve geçmiş yılların çok bilinen dergilerinden verdiği örnekler ile zenginleşen söyleşide, bugün bağımsızlıklarının işareti olarak reklam almayan mizah dergilerinin geçmişte reklamlara sayfalarında yer verdiği bilgisi, izleyiciler için ilginç bir veri oldu.

BAĞIMSIZ OLMAKTA ISRAR FİNANSAL AÇIDAN ZORLUYOR

Cantek, Akbaba dergisinin, Tef, hatta Gırgır dergilerinin geçmişte reklam aldığını anımsattığı konuşmasında "Bağımsız olmak için reklam almıyorlar ama bu ısrar dergileri finansal açıdan zorluyor. Belki dergilerin editoryal bağımsızlığına halel getirmeyecek reklamlar alınabilir." şeklindeki sözleriyle mizah dergileri için de farklı finansal alternatif modeller olabileceğine dikkat çekti.

Bir diğer alternatif model de Gönenç'ten geldi. The American Bystander isimli mizah dergisinin ilkelerini ve pazara giriş yöntemini izleyiciler ile paylaşan Gönenç, derginin Kickstarter isimli bağış toplama sitesi üzerinden her sayısı için para topladığını ve bu yolla da kaliteli bir dergiyi basılmadan önce satışa çıkartarak, baskı masraflarını karşıladığını, bu yöntemin Türkiye için de düşünülebilecek bir yöntem olabileceğini anlattı.

"HER ŞEYE RAĞMEN MİZAH DERGİLERİ İÇİN UMUT VAR"

Gönenç ve Cantek, mizah basınının Türkiye'de sadece hukuki sorunlardan ötürü sıkıntı yaşamadığını, dağıtımdan üretime pek çok sorunları olduğunu anlattıkları konuşmalarında, dergilerin gazete bayilerinde satılmamaya başlandığını, AVM'lerdeki kitabevleri dışında satılacak bir yer kalmadığını, bu durumun dergileri İstanbul sınırları içinde satılan dergilere dönüştürdüğünü, İstanbul dışındaki illerde mizah dergilerinin dağıtım ve okura ulaşma konusunda çok problemler olduğunu, satış rakamlarının düşmesinin, çizerlere ve mizahçılara telif ödenmesini zorlaştırdığını, bu nedenle gençlerin dergilerde çalışmak yerine para kazanabilecekleri başka işlere yönelmeye başladığını anlattıkları sohbetin finalini ise umutlu bir şekilde yaptılar.

Levent Gönenç, sohbeti "Türkiye'de bu kadar geniş bir mizah altyapı varken mizah bitmez" cümlesini kurarak tamamladı.

Konuşmaların ardından izleyicilerin sorularına yanıt veren Cantek ve Gönenç, panelin ardından okurlarının kitaplarını da imzaladı.