Mısır'da anayasa bölünmeyi derinleştiriyor

Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, krize çözüm getireceğini ümit etse de, anayasa taslağı ülkedeki mevcut bölünme ve çatışmayı daha da derinleştirecek gibi görünüyor.

İslamcıların çoğunluğu oluşturduğu mecliste 16 saat süren oturum sonunda anayasa taslağı komisyondan geçti. Belli ki amaç Mursi'nin tartışmalı yeni yetkilerine karşı mahkemelerin yasal itiraz yolunu kapatmaktı.

Liberallerin çoğu oturumu boykot etti. Liberallerin liderlerinden Nobel Barış Ödülü sahibi Muhammed El Baraday, yeni anayasa taslağının "tarihin çöplüğüne" atılacağını söyledi. Fakat Müslüman Kardeşler anayasa taslağını şiddetle savunuyor.

En tartışmalı konulardan birinde anayasa taslağı, "İslam hukuku ilkeleri"nin Mısır yasalarına temel oluşturması gerektiğini vurguluyor. Mübarek dönemindeki eski anayasada da aynı ifade yer alıyordu.

Ancak liberallerin endişe duymasına neden olan ve özgürlüklerin sınırlanmasına ve ülkenin İslamcılığa yönlendirilmesine yol açacağını düşündükleri başka maddeler de var.

Anayasa taslağı, İslam hukuku ile ilgili konularda Sünni İslam'da yetkin otorite olarak görülen El Ezher Üniversitesi'ne danışılmasını öngörüyor. Birçok kesim bu durumun yasa oluşturulmasında din adamlarına fazla yetki tanımasından korkuyor.

Başka bir maddede devletin "Mısır ailesinin özünü koruması ... ve ahlaki değerlerini geliştirmesi"nden söz ediyor.

Liberaller bunun, kendi görüşlerini popüler kültür üzerine dayatmaları için İslamcılara prim vermesinden korkuyor.

Başka bir paragrafta da devlete sanat, bilim ve edebiyatı destekleme görevinin verilmesi tedirginliğe yol açıyor.

Kadın ile erkek arasında eşitliği tesis eden herhangi bir madde bulunmuyor. Ancak kadının ailesine karşı görevleri ile dışarıdaki işi arasında denge kurmasından bahsediliyor.

Başka bir maddede Muhammed Peygamber'e ve diğer peygamberlere karşı hakaretin yasaklanmış olması ifade özgürlüğü sorununu gündeme getiriyor.

Liberaller boykot edecek mi?

Anayasa taslağı şimdi Cumhurbaşkanı Mursi'ye gitti; o da Aralık ortası gibi referandum yapılmasına karar verebilir.

Muhalifler referandumu boykot edip etmeyeceklerine karar vermek zorunda.

Son meclis seçimlerinin sonucuna bakılırsa İslamcılar azınlıkta gibi görünüyor; büyük bir çoğunluk oluşturmadıkları kesin. Fakat liberallerden çok daha iyi örgütlü oldukları ve destekçilerini sandıklara daha kolay çekecekleri söylenebilir.

Bir diğer sorun ise, yasada öngörüldüğü gibi yargıçların referandumda denetçi olma sorumluluğunu üstlenip üstlenmeyecekleri. Hükümet, yargıda yeterince destekçisi olduğunu ve birçok yargıç bu görevi reddetse de referandumun yapılabileceğini düşünüyor.

Bir başka liberal lider Hamdin Sabbahi, Mursi'yi "Mısır'ı daha fazla bölünmeye ve çatışmaya sürüklemek"le suçluyor.

Bir televizyon konuşmasında "Halk bir diktatörlük bildirgesi ile herkesi temsil etmeyen bir anayasa arasında seçim yapmaya zorlanmamalı" dedi.

İnsan hakları örgütü Human Rights Watch (HRW) da gelişmeleri kınadı.

HRW'nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesi sorumlularından Joe Stork, "Kurucu meclis üyelerinin kusurlu ve tartışmalı bir taslağı oylamaya sunması, temel hakların güvenceye alınması ya da hukukun üstünlüğüne saygının geliştirilmesi bakımından izlenecek doğru bir yol değildir" dedi.

Stork, "temel hakların korunması konusunda ciddi kaygılar varken anayasa taslağının aceleye getirilmesi daha sonra çözümü zor sorunlar yaratacaktır" diye devam etti.

Fakat Müslüman Kardeşler'den Essam el Eryan, "Bu anayasa Mısır halkının çeşitliliğini yansıtıyor. Kadın, erkek bütün Mısırlılar bu anayasada kendisini bulacaktır" diyerek taslağı savundu.

Cumhurbaşkanı Mursi Perşembe günkü bir televizyon konuşmasında, anayasa oylaması yapıldıktan sonra, ülkeyi bölünmeye iten yeni yetkilerinden vazgeçeceğini söyledi.

Bu arada yeni gösteriler planlanıyor.

Muhalifleri destekleyenler zaten sokakta; Müslüman Kardeşler ise taraftarlarını Cumartesi günü alanlara çağırdı.

Küçük bir uzlaşma işareti olarak Müslüman Kardeşler, liberallerin bulunduğu Tahrir Meydanı'na yürümeme kararı aldı. Ana gösterilerini Kahire Üniversitesi önünde yapmayı planlıyorlar.

Geleceği konusunda derin bir bölünme içinde olan Mısır'da önümüzdeki günlerde ve haftalarda daha fazla gösteriler, belki de çatışmalar yaşanacak gibi görünüyor.