Mimarlar Odası'ndan Nâzım Kitabı: Hayal Ediyorum

Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Trakya Büyükkent Bölge Temsilciliği, Nâzım Hikmet’i doğumunun 113. Yıldönümünde, 17 Ocak 2015 Cumartesi günü, saat 16.00’da Bakırköy’deki binalarında M. Melih Güneş’in söyleşisi ve özel bir yayınla anıyor.

Kitapta, 1960 yılında Arhitektura SSSR (SSCB Mimarlığı) dergisinde yayımlanan Nâzım Hikmet’in mimarlığa dair görüş ve umutlarını içeren, Mustafa Yılmaz’ın Rusçadan çevirisiyle Hayal Ediyorum başlıklı Türkçede ilk kez yayınlanacak bir yazısının yanı sıra eserlerindeki mimarlığa dair bazı alıntılara da yer veriliyor.

Y. Mimar M. Melih Güneş’in hazırladığı ve Mimar Sinan’ın Yerinde Olmak başlıklı bir yazısıyla sunduğu kitapta Türkçesi hâlâ yayımlanmamış Prag Saat Kulesi adlı oyunundan bir replik de Nâzım Hikmet’in Türkçesiyle ilk kez yayımlandı. Sınırlı sayıda basılan ve satışı yapılmayacak kitabın tüm nüshaları elle mühürlenip numaralandırıldı.

NAZIM HİKMET'İN TÜRKİYE'DE İLK KEZ YAYIMLANAN BİR YAZISI: "HAYAL EDİYORUM"

Ben yazarım ve mesleğim gereği mimariyle aramda sıkı bir bağ var. İster müzik, ister resim, isterse de edebiyat olsun, her türlü sanat eserinin temelinde mimari düşünüş ve kompozisyon prensibi yatar.
...
İnşa etmekte olduğumuz toplumun temel özelliği bir sevinç şöleni oluşudur. Çünkü sevince giden yoldaki bütün engelleri, insanın insan, sınıfın sınıf, halkın halk ve ırkın ırk üzerindeki egemenliğini ortadan kaldırıyoruz. Bu egemenlik biçimlerini üretimde, bilimde ve sanatta ortadan kaldırıyoruz, bu nedenle mimarlarımızın projelerinde insanın insan, sınıfın sınıf, halkın halk ve ırkın ırk üzerindeki boyunduruğunu temsil eden yapılar yer almamalıdır. Sınıfsız toplumumuzda hiçbir yapı bana kendimi küçük hissettirmemelidir. Hatta büyük liderlerimizin müzeleri karşısında bile korku ve tapınma değil, gurur, sevgi ve saygı gibi duyguları yaşamalıyım. Uzun lafın kısası, sosyalist mimari her şeyden önce insanın içinde bir sevinç duygusu uyandırmalıdır demek istiyorum. Sevinç duygusu da ayrıca uyandırır çünkü biçimci değil. Son tahlilde biçimini içeriği belirliyor.

PRAG SAAT KULESİ OYUNUNUN ELYAZMASINDAN:

“...şehirler en iyi, en akıllı evlatlarının gözlerini oymamalı! Şehrin akıllı, iyi yürekli evlatları da kendilerine kötülük edenler oldu diye bütün şehirden öç almaya kalkışmamalı, ona armağan ettiği emeklerinin en güzel verimini yok etmemeli.”

M. MELİH GÜNEŞ'İN YAZISINDAN:

Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nin Bakırköy’deki Trakya Büyükkent Bölge Temsilciliği’nde, “Mimarlığa Dokunanlar” proğramı kapsamında sayılabilecek bir söyleşiyle Nâzım Hikmet’i 2015 yılının Ocak ayında anmaya karar verdik.

Türkçe’de hiç yayınlanmamış, hatta bilinmeyen bu yazısının yayın haline getirilip Nâzım Hikmet’in külliyatında bir boşluğun daha giderilmesine, mesleki ve kurumsal küçük bir katkı isteği oluştu. Nâzım Hikmet’in Yapı Kredi Yayınları’ndan yayımlanmış külliyatındaki mimarlığa dair yazı ve şiirlerinden az sayıda seçtiğimiz kısa alıntılarla “tadımlık” özel bir yayın oluşturmaya çalıştık.

Nâzım Hikmet’in Ekber Babayef’e yazdığı bir mektubundaki tanımıyla bu “kitapçağız” mimarlıkla meselesi olan, bunu eserlerinde gözeten Nâzım Hikmet’e ve varlığına bir gönül teşekkürü, mimarlık ve edebiyat dünyamıza küçük, sevinçli bir armağandır.