Milletvekillerini artık böyle seçeceğiz

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın pazartesi günü açıklaması beklenen Demokratikleşme Paketi'yle seçim sisteminin tamanının değişmesi sözkonusu.

Gündemde ise 'daraltılmış bölge seçim sistemi' ve 'dar bölgeli seçim sistemi'

Peki bu sistemler neyi ifade ediyor? Bir sonraki milletvekili seçimlerinde nasıl oy kullanacağız? Bu sistemlerin kazananı ve kaybedeni kim?

Bu soruların yanıtını Kamuoyu Araştırmacısı Adil Gür, katıldığı NTV yayınında verdi. İşte Gür'ün açıklamalarına göre yeni seçim sistemi...

İSTANBUL ÖRNEĞİYLE ANLATTI

Yeni sistemi İstanbul örneği üzerinden anlatan Adil Gür, şunları şöyledi:

"Burada sözü edilen şey özetle şöyle:

İstanbul'da 80 küsür milletvekili için 12-13 bölge belirleniyor. Bir bölgede 5-6 milletvekili seçiliyor. Bugün İstanbul'un iki yakası için ayrı ayrı 40'ar vekil seçiyorduk. Daraltımış bölge seçim sisteminde her bir bölge için 5-6 milletvekili seçeceğiz.

Büyükşehirlerde yaşayanlar 40 vekil yerine kendi bölgesinden aday olan 5-6 vekil için oy verecek.

BEŞTEN AZ VEKİLİ OLAN ŞEHİRLERDE NE OLACAK?

Beşten az milletvekili çıkaran illerde durumun ne olacağı belli değil. Burada kritik soru iller başka şehirlerle birleştirilecek mi birleştirilmeyecek mi?

Bu sistem milletvekili sayısı çok olan illerde uygulanabilir ancak küçük kentlerde sıkıntı yaratabilir. Türkiye'de farklı etnik gruplar, farklı inanç ve yaşayıy gruplarında insanlar var. Farklı yapıdaki illeri birleştirmeniz başta insan haklarına aykırıdır.

DAR BÖLGE SİSTEMİ DAHA DEMOKRATİK 

Dar bölge seçim sisteminin farklılıklarını da aktaran Adil Gür'e göre, dar bölgeli seçim sistemi sonuçları açısından daha demokratik ve uygulanabilir bir sistem.

İşte dar bölgeli seçim sisteminin detayları...

"Örnek vermek gerekirse, Beşiktaş ve Sarıyer'den 5 vekil seçilecek. Burada bir kaç mahalle bir bölge yapılarak 1 vekil seçebilir. Yani herkes muhtar seçer gibi vekil seçebilir. Bu sistemde halkın sevmediği adayda ısrar eden liderler başarısız olur. Dar bölgeye evet ancak daraltılmış bölgede soru işaretleri var. "

KİMİN OY ORANI ARTAR, KİM KAYBEDER?

Daraltılmış seçim sistemi tartışmalarında en çok merak edilen soru ise sistem hangi partiye yarayacağı.

Bu soruya da Adil Gür'ün yanıtı net oldu.

"En çok oya sahip partiyi olumlu etkiler."

SEÇİMLER ŞAİBELİ HALE GELEBİLİR UYARISI

Bu sistem AK Parti'yi CHP'yi nasıl etkiler sorusuna yanıt bulmak için hangi illerin nasıl daraltılacağını bilmek gerekir.

Belki bu sistem Ege ve Akdeniz'de CHP'nin oyunu arttırır, Karadeniz'de AK Parti'ye fayda sağlar. Ancak nasıl bir düzenleme yapılması gerektiğini bilmek gerekir.

Fakat şunu söyleyebiliriz: En çok oyu alan partiyi olumlu etkiler. Ancak burada siyasi fayda sağlamak için farklı yapıdaki illeri birleştirip tek bölge yaparsanız meşruiyeti tartışmalı hale getirirsiniz. Seçimler de şaibeli hale gelir. Eğer tasarı siyais hesaplar üzerine hazırlanırsa bu sistem tasarıyı hazırlayanın lehine döner. Ancak bu tip sistemler tehlikelidir. Bugün yarar sağlanan sistem yarın zarar getirebilir.