MGK'dan boru hattı uyarısı

Raporda, 2004 yılında dünyada enerji paylaşım ve dağıtım stratejilerinde önemli değişiklikler yaşanacağı, böylece Ortadoğu ve dünya dengelerinin değişebileceği belirtilerek, Türkiye’nin de hazırlıklı olması gerektiği vurgulanıyor. Raporda Suudi Arabistan’ın doğusundaki petrolü Ürdün, Suriye ve Lübnan üzerinden Akdeniz’e ulaştıracak Trans-Arabian Petrol Boru Hattı’nın Kerkük-Yumurtalık hattına ciddi bir rakip olacağı, Bakü-Ceyhan hattını ise tamamen gereksiz kılabileceği uyarısı yapılıyor. Ortadoğu’da 2004’ten itibaren devreye girmeye başlayacak olan bazı petrol ve gaz boru hatlarının petrole dayalı dengeleri değiştirebileceği ifade edilen raporda, bölgede yeni veya yeniden işlerlik kazandırılacak hatlar hakkında da geniş bilgi yer alıyor. Raporda Irak’ın ve bölgenin yeniden yapılanması aşamasında büyük devletlerin yeni enerji stratejileri üretmekte oldukları belirtilip, Türkiye’nin de Kerkük-Yumurtalık ve Bakü-Ceyhan petrol boru hatlarının önemini muhafaza edecek yeni stratejiler geliştirmesi gerektiğine vurgu yapılıyor. Geçtiğimiz haftalarda Başbakanlık’a sunulan rapor, Dışişleri Bakanlığı ile Enerji Bakanlığı’na da iletildi. Ortadoğu’daki mevcut ve 2004’ten itibaren devreye girecek yeni petrol/gaz boru hatları hakkında geniş bilgi verilen raporda, yeni hatlar şöyle sıralanıyor: Trans-Arabian Petrol Boru Hattı, Mısır doğal gazını İsrail, Lübnan, Suriye ve Türkiye’ye taşıması planlanan Pipeline of Peace (Barış Boru Hattı), Rus petrol ve doğalgazını Akdeniz’e taşıyacak olan Rus-İsrail projesi Trans-Israel Pipeline ve Katar doğal gazını öncelikle Birleşik Arap Emirlikleri ve Umman’a, ikinci aşamada da Pakistan’a bağlayacak Dolphin Doğalgaz Hattı. Suudi Arabistan’ın doğusundaki petrol sahalarını Ürdün, Suriye ve Lübnan üzerinden Akdeniz’e bağlayan eski ARAMCO petrol boru hattının devamı mahiyetinde olan Trans-Arabian Petrol Boru Hattı, Ürdün ve Suudi Arabistan arasındaki sorunlar nedeniyle 1990’ların başından itibaren çalışmıyor. Suudi yönetimi hattın yeniden açılması için 2001’de Suriye ile görüşmeleri başlattı. Hattın günlük kapasitesinin 1,3 milyon varile çıkartılması planlanıyor. Raporda bu hattın işlerlik kazanmasıyla doğacak muhtemel sonuçlar, “Suudi petrolünü Batı’ya kolayca ulaştıracak. Irak’ın Kerkük-Yumurtalık hattına rakip olarak, Batı pazarındaki tekelini kıracak. Rusya’nın pahalıya ürettiği petrolünü Batı’dan silecek. Bakü-Ceyhan hattını tamamen gereksiz kılacak.” şeklinde sıralanıyor. Barış Boru Hattı Mısır, İsrail, Lübnan, Suriye ve Türkiye arasında Akdeniz kıyı şeridi boyunca denize döşenecek. Günlük kapasitesi 2-4 milyar metreküp arasında olacak. Rapora göre bu hat Türkiye’nin Rus, İran, Türkmen gazına bağımlılığını azaltacak, Azeri, İran/Türkmen gazlarının Türkiye üzerinden Batı’ya çıkışını ise engelleyecek. 2005 yılında devreye girmesi planlanan Dolphin Doğalgaz Boru Hattı’nın Türkmenistan-Afganistan-Pakistan doğalgaz boru hattı yapımını gereksiz kılabileceği belirtildi. Kaynak:ZAMAN