Mevye sularına AB kriteri

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Meyve Suyu Tebliği'ni, Avrupa Birliği (AB) mevzuatına uyum amacıyla değiştiriyor. Uyum için, şeftali suyundaki asgari şeftali oranı yüzde 45'ten yüzde 50'ye çıkarılacak. Meyve suyu sektörü, ''şeftali şişeden akmaz'' diye oranın yükseltilmesine karşı çıkarken, sektörün, ''her meyve için asgari katı madde oranı (brix) belirlensin'' isteği, AB'nin uygun görüşüne sunulacak. Brix oranı AB standardında olmadığı için, AB uygun görürse, Türkiye, meyve suyunda ''Türkiye'ye özgü'' bir ek yapmış olacak. A.A muhabirinin edindiği bilgiye göre, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, 1998 yılında çıkardığı Meyve Suyu ve Benzeri Ürünler Tebliği'ni, AB mevzuatına ''tam uyum'' sağlayacak şekilde yeniliyor. Bu amaçla hazırlanan taslak, sektörün görüşüne açıldı. Sektör, 16 Aralık'a kadar görüşünü bakanlığa bildirebilecek. Tebliğ taslağında, meyve sularındaki minimum asit limiti kaldırılırken, AB standartlarına uygun olarak, şeftali suyundaki asgari meyve oranının yüzde 45'ten yüzde 50'ye çıkarılması öngörülüyor. Türkiye'de üretilmeyen diğer meyvelerin sularında ise AB standardındaki oranlar aynen benimseniyor. Bakanlık, meyve suyu üreticilerinin, meyvede yapay tatlandırıcı kullanımı önlemek amacıyla ''meyve suyundaki asgari katı madde oranının (brix) belirlenmesi'' talebini ise AB'nin onayına sunacak. Meyve Suyu Endüstrisi Derneği (MEYED) Başkanı Prof. Dr. Aziz Ekşi,taslağı değerlendirirken, ''şeftali suyundaki asgari meyve oranının yüzde 45'ten 50'ye çıkarılmasını uygun bulmadıklarını söyledi. Prof. Dr. Ekşi, A.A muhabirine yaptığı açıklamada, şeftali meyvesindeki su oranının az olması nedeniyle, ürünün şişeye yapışmasından, akmamasından endişe ettiklerini belirtti. Bu nedenle üretim aşamasında da sorun çıkabileceğini anlatan Prof. Dr. Ekşi, o zaman kodeks tebliğinde değişiklik yapılmasının yeniden gündeme geleceğini veya daha sulu şeftali çeşitlerinin yetiştirilmesi gerektiğini kaydetti. -DOĞALLIĞIN KORUNMASI İÇİN ''BRİX ORANI'' ŞARTI MEYED olarak, meyve sularında asgari kuru madde (brix) oranının belirlenmesini istediklerini açıklayan Prof. Dr. Ekşi, ancak AB standardında olmadığı gerekçesiyle bunun önce uygun görülmediğini, sonra da AB ile görüşülmesine karar verildiğini söyledi. Her meyve için asgari brix oranının belirlenmesinin, meyve suyunda doğallığın korunması açısından önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Aziz Ekşi, şöyle konuştu: ''Aksi durumda, meyve suyuna yapay tatlandırıcı katılması için kapı açılmış olur. Yapay tatlandırıcı katılan ürünlerin aslında (light) veya (diyet) olarak satılması lazım. Meyve suyunda doğallığın korunması için, asgari brix oranını belirlenmesi şart. Çünkü bunları çocuklar da tüketiyor. Brix oranlarının konmaması, doğallığın korunması açısından bir dezavantaj.'' A.A muhabirinin edindiği bilgiye göre, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, görüşe açılan tebliğ taslağında, MEYED'in isteği doğrultusunda, AB standrdında olmamasına karşın her meyve için asgari brix oranlarına yer verdi. Bakanlık yetkilileri, taslağa ilişkin görüşlerin toplanmasından sonra, taslağa son halinin verilerek yayım aşamasına getirileceğini, yayımlanmadan önce Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) aracılığıyla AB'ye görüşe sunulacağını söyledi. Verilen bilgiye göre, AB'den farklı olarak hazırlanan mevzuat ve düzenlemeler konusunda, 2 ayrı yol izleniyor. Türkiye, ya ''adaptasyon'' talep edecek ya da ''bildirimde bulunacak''. Her iki durumda da öncelikle AB standartlarının sağlanması gerekiyor. Adaptasyon halinde, AB standartlarına ek olarak ülke için gerekli kriterler ekleniyor. ''Bildirim'' yönteminde ise mevzuat veya düzenleme, yayın aşamasından önce AB'nin görüşüne sunuluyor ve görüş için 3 ay bekleniyor. Her iki durumda da AB standartlarının sağlanması yanın da AB'nin uygun görüşü de gerekiyor. AB uygun görüş vermezse, Türkiye farklı bir düzenleme uygulayamayacak. MEYED Başkanı Prof. Dr. Aziz Ekşi, tüketicinin ve ülkenin yararına olan bir konumda bire bir AB mevzuatına uyum şartını akılcı bulmadığını belirtirken, FAO'nun kabul ettiği kodekste brix oranlarının bulunduğunu söyledi. Prof. Dr. Aziz Ekşi'nin verdiği bilgiye göre, Türkiye'de meyve suyu üreten 30 firma bulunuyor. Meyve suyu üretimi, bir önceki yıla göre 2004'te yüzde 30 artarak 459 milyon litreye yükseldi. Bu yıl da yüzde 30 artış bekleniyor. Geçen yıl tüketilen meyve suyuna dayalı içeceklerin 130 milyon litresini aromalı içecekler oluşturdu. Meyve suyunda, aromalı içecek ve gerçek meyve suyu olmak üzere iki eğilimin bulunduğunu, son zamanlarda yüzde 100 meyve sularına olan ilginin arttığını anlatan Prof. Dr. Aziz Ekşi, ''suya yakın'' olan aromalı içeceklerin ''meyve suyu, meyve tadında'' diye satılmasının yanlış olduğunu, tüketicilerin bu konuda bilinçli davranması gerektiğini vurguladı. Verilen bilgiye göre, Türkiye'de, aromalı içecek dahil kişi başına yıllık meyve suyu tüketimi 6.4 litre. Sadece meyve suyu tüketimi ise 4.6 litre. Meyve suyu tüketiminin yüzde 70'ini meyve nektarı oluşturuyor. Elma, Üzüm, portakal ve domatesten ''su katılmamış'' yüzde 100 meyve suyu yapılabiliyor. Yüzde 100 meyve suyunda üretimin yüzde 30-40 arttığı belirtiliyor. Vişneden çok ekşi, şeftali ve kayısıdan da çok koyu olduğu için yüzde 100 meyve suyu yapılamıyor.